Τετάρτη 27 Απριλίου 2011

καλο πασχα

μας τα χαλασε ο καιρος και δεν εχει τιποτα απο μανιταρια φετος το Πασχα αλλα δεν πειραζει αποζημιωθηκα απο τις ανοιξιατικες [φθινοπωρο μου θυμιζουν ]εικονες  που βλεπω στο χωριο μου αναμεινατε

Δευτέρα 18 Απριλίου 2011

Φουκοσίμα


Olle Johansson, Sweden, Freelance
του Ηλία Βολιότη-Καπετανάκη


Βδομάδες ξερνοβολά ραδιενέργεια και άλλα θανατηφόρα προϊόντα της τεχνολογίας και του πολιτισμού το τσιμεντένιο κουφάρι της Φουκοσίμα. Έλιωσαν τα σωθικά, για δεκαετίες, αν όχι αιώνες, θα πυροβολεί την ζωή. Μέχρι την Αθήνα έφθασαν ψιλοσωματίδια, αλλά ειδικοί και μη κάνουν τουμπεκί ψιλοκομμένο, όταν δεν σπεύδουν να μας πουν ότι δεν συντρέχουν λόγοι ανησυχίας, ή να μας πείσουν ότι το πυρηνικό ατύχημα (έτσι το λένε τα βαποράκια του καπιταλισμού) είναι υπό έλεγχο, επειδή η Ιαπωνία διαθέτει προηγμένη πυρηνική τεχνολογία.

Τι κι αν πρόκειται για το μέγιστο έως τώρα στον κόσμο πυρηνικό ΔΥΣΤΥΧΗΜΑ! Αν ήταν σοβιετική ραδιενέργεια, τότε μάλιστα, διατρέχαμε μέγα κίνδυνο! Ενώ τώρα όλα ελέγχονται. Με θαλασσινό νερό! Καναδυό κονδυλοφόροι (πάντα πληρωμένοι, τότε εξ ιδεολογίας και σήμερα για μεροκάματο) αρθρογραφούν περισπούδαστα και «Ελαφρώς» τη καρδία γιατί το «ατύχημα» της Φουκοσίμα είναι πιο ασήμαντο από του Τσερνομπίλ και δεν έχει τις τρομερές του συνέπειες.


Τουλάχιστον οι Σοβιετικοί το έθαψαν σχετικά έγκαιρα σε μπετονένια σαρκοφάγο, ενώ οι γιαπωνέζοι φωστήρες καμαρώνουν τα επιτεύγματα της ελεύθερης οικονομίας. Έτσι μπράβο! Όλα στην ελεύθερη αγορά! Και η καταστροφή. Κυρίως αυτή. Ως γνωστόν ο καπιταλισμός θα πουλήσει αδρά ακόμα και τον όλεθρό μας. Φαντάζεστε να επιβεβαιωθεί περίεργα, ανώμαλα ο μεγάλος Λένιν; Ο ιμπεριαλισμός ανώτατο και τελευταίο στάδιο του καπιταλισμού! Μετά θα έρθει ο πρωτόγονος κουμμουνισμός! Με τον τρόπο του και ο Αϊνστάιν; Δεν γνωρίζω αν θα γίνει τρίτος παγκόσμιος πόλεμος, πάντως ο τέταρτος θα γίνει σίγουρα με τόξα! 

Η Φουκοσίμα δείχνει αποτρόπαια τι περιμένει τον πλανήτη τώρα, που κλείνει τραγικά ο κύκλος του ανθρώπου. Εκτός αν πιστεύετε ότι η γη έγινε για τον άνθρωπο, που είναι κέντρο του σύμπαντος. Οι καμπάνες της Φουκοσίμα σημαίνουν εκκωφαντικά τον χαμό. Άραγε θα ξυπνήσουμε στο και πέντε του χωροχρόνου; Δεν πιστεύω. Πόλεμος πατήρ πάντων στην ροή του τυχαίου. Άρχισε και γίνεται ραγδαία πολύμορφος και σταδιακά αποτελεσματικός για να αναπνεύσει η γη από το μεταλλαγμένο θηρίο, που την καταστρέφει…

Πέμπτη 14 Απριλίου 2011

ΤΣΕΡΝΟΜΠΙΛ 25 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ


ΤΣΕΡΝΟΜΠΙΛ 25 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ


Θλιβερή επέτειος, στον απόηχο

της καταστροφής στην Ιαπωνία...




Συνημμένη εικόνα: monthly_03_2011/post-5-0-60715800-1300907579.jpg


www.pentelikonews.gr Επιμέλεια: Σοφία Αναγνωστοπούλου


ΣΥΓΚΛΟΝΙΣΜΕΝΗ η ανθρωπότητα παρακολουθεί τον τελευταίο καιρό ημέρες τον αγώνα για επιβίωση των ανθρώπων στην Ιαπωνία μετά τον καταστρεπτικό σεισμό της 11ης Μαρτίου και το τσουνάμι που επακολούθησε, αλλά και τη διαρροή ραδιενέργειας από τον πυρηνικό σταθμό στη Φουκουσίμα.
Παρακολουθώντας τις απεγνωσμένες προσπάθειες των υπευθύνων να περιορίσουν όσο γίνεται τη διαρροή, μας έρχεται στο νου το μεγαλύτερο πυρηνικό ατύχημα στην ιστορία της ανθρωπότητας. Φέτος συμπληρώνονται 25 χρόνια από την ημέρα που σημειώθηκε η έκρηξη στον πυρηνικό σταθμό παραγωγής ενέργειας και στον αντιδραστήρα Νο 4 στην πόλη Τσερνόμπιλ της τότε Σοβιετικής Ένωσης, στις 26 Απριλίου 1986. Η πόλη και ο πυρηνικός σταθμός που έμελλε να γίνει ο εφιάλτης για την πληγείσα περιοχή, αλλά και ολόκληρη την Ευρώπη, σήμερα βρίσκονται σε εδάφη της Ουκρανίας και αποτελούν απαγορευμένη ζώνη.
Το ατύχημα ήταν της τάξης του μέγιστου προβλεπόμενου ατυχήματος στην Διεθνή Κλίμακα Πυρηνικών Συμβάντων, διατάραξε σοβαρότατα τις οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες που επικρατούσαν στις γύρω περιοχές και είχε σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον και στην υγεία. Από το ατύχημα πέθαναν επιτόπου δύο από τους εργάτες του σταθμού. Μέσα σε τέσσερις μήνες, από τη ραδιενέργεια και από εγκαύματα λόγω της θερμότητας, πέθαναν 28 εκ των πυροσβεστών που έσπευσαν στο χώρο του ατυχήματος και διαπιστώθηκαν 19 επιπλέον θάνατοι ως το 2004.
Επιπλέον, τα δυσμενή αποτελέσματα του ατυχήματος του Τσερνόμπιλ εξακολουθούν να υφίστανται και οι δυσμενέστατες επιπτώσεις από την έκθεση του πληθυσμού σε άκρως επικίνδυνα ραδιενεργά στοιχεία, φάνηκαν μέσα σ’ αυτά τα 25 χρόνια που έχουν περάσει.
Από τις μελέτες που έχουν γίνει υπολογίζεται ότι επηρεάστηκε η υγεία εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων εξαιτίας της επιβάρυνσης του περιβάλλοντος με ραδιενέργεια. Οι ποσοστιαίες αυξήσεις των καρκίνων ήταν άνω του 15% στους πληθυσμούς που εκτέθηκαν, με χιλιάδες θανάτους από καρκίνο και λευχαιμία να συνδέονται με το ατύχημα.



Συνημμένη εικόνα: monthly_03_2011/post-5-0-28380100-1300907601.jpg

Η πόλη Τσερνόμπιλ πριν και μετά την καταστροφή

Συνημμένη εικόνα: monthly_03_2011/post-5-0-17859800-1300907592.jpg




Το εργοστάσιο στο Τσερνόμπιλ: Πυρηνικός Σταθμός Παραγωγής Ενέργειας

Ο Πυρηνικός Σταθμός Παραγωγής Ενέργειας του Τσερνόμπιλ (σοβιετική πλήρης ονομασία: Eργοστάσιο Παραγωγής Πυρηνικής Ενέργειας του Τσερνόμπιλ, Β.Ι. Λένιν - Чернобыльская АЭС им. В.И.Ленина), βρίσκεται στο εγκαταλελειμμένο πλέον χωριό Πρυπιάτ (ουκρανικά: При́п'ять) της Ουκρανίας. Το εργοστάσιο, το οποίο πήρε το όνομά του από την πόλη του Τσερνόμπιλ, μπήκε σε λειτουργία για τη Σοβιετική Ένωση το 1977 ως πρότυπο πυρηνικό εργοστάσιο. Στις 26 Απριλίου του 1986 σημειώθηκε στο εργοστάσιο το πυρηνικό ατύχημα του Τσερνόμπιλ. Παρά το ατύχημα, το εργοστάσιο λειτουργούσε έως τον Δεκέμβριο του 2000 εξαιτίας μεγάλης ενεργειακής ζήτησης στην Ουκρανία.

Το πρόγραμμα ελέγχου στον αντιδραστήρα 4

Ας δούμε ένα σύντομο ιστορικό πριν από το ατύχημα, το οποίο μας δείχνει πως όχι μόνο αυτού του είδους τα εργοστάσια είναι άκρως επικίνδυνα, αλλά όταν γίνεται προσπάθεια να αποδώσουν τα μέγιστα σε ενέργεια, όσο κι αν προοδεύει η επιστήμη, τα πράγματα μπορεί να γίνουν ανεξέλεγκτα και άκρως επικίνδυνα.
Στο πυρηνικό εργοστάσιο του Τσερνόμπιλ είχε σχεδιαστεί η πραγματοποίηση του ελέγχου της ικανότητας της στροβιλογεννήτριας με αριθμό 8, να παρέχει ισχύ κατά τη διάρκεια εκτέλεσης φθίνουσας αυτοπεριστροφής, αφού διακοπεί η παροχή τροφοδότησής της. Η σχεδίαση του ελέγχου έγινε από τον αρχιμηχανικό σχεδιασμού του εργοστασίου και ο σκοπός του ήταν να ελεγχθεί αν είναι δυνατή με αυτή τη μέθοδο η παροχή αρκετής ισχύος ώστε να γίνεται εξαναγκασμένη κυκλοφορία του νερού στο σύστημα ψύξης του αντιδραστήρα. Η ιδέα αυτής της εξαναγκασμένης παροχής κατά τη φθίνουσα περιστροφή της στροβιλογεννήτριας είχε προβλεφθεί και είχε περιληφθεί ως ενδεχόμενη λειτουργία στο σχεδιασμό των αντιδραστήρων RBMK-1000 που χρησιμοποιούσε το Τσερνόμπιλ. Αντίστοιχοι έλεγχοι είχαν γίνει το 1982 στον αντιδραστήρα Νο 3 του πυρηνικού εργοστασίου και είχε βρεθεί ότι δεν είναι δυνατή η παροχή ισχύος για μεγάλο χρονικό διάστημα. Αποτέλεσμα αυτών ήταν η πραγματοποίηση νέων ελέγχων με πιο σύγχρονο σχεδιασμό της στροβιλογεννήτριας το 1984 και το 1985. Η βασική ιδέα σχετικά με το πρόγραμμα του 1986 ήταν η πραγματοποίηση του ελέγχου σε συνθήκες όσο πιο κοντά σε πραγματικές γίνεται. Εφόσον επαναξετάστηκε για άλλη μια φορά, προγραμματίστηκε ο έλεγχος να ξεκινήσει από τις 25 Απριλίου του 1986.

Το ατύχημα

Το ατύχημα συνέβη στη 01:26 ώρα Μόσχας, ξημερώματα του Σαββάτου 26 Απριλίου 1986. Εκείνη την ώρα στο εργοστάσιο βρίσκονταν περίπου 200 εργαζόμενοι των οποίων οι ενασχολήσεις σχετίζονταν με την ομαλή λειτουργία των πυρηνικών αντιδραστήρων 1, 2 και 3, καθώς και με το πρόγραμμα ελέγχου που λάμβανε χώρα στον αντιδραστήρα 4, όπου και σημειώθηκε η έκρηξη. Σε απόσταση ενός χιλιομέτρου υπήρχαν άλλοι εργάτες οι οποίοι δούλευαν σε νυχτερινή βάρδια για την κατασκευή των αντιδραστήρων 5 και 6, οι οποίοι επρόκειτο να λειτουργήσουν το φθινόπωρο της ίδιας χρονιάς.
Σημειώθηκαν δύο εκρήξεις στο κτίριο του αντιδραστήρα Νο 4. Το αποτέλεσμά τους ήταν η διάνοιξη μιας τρύπας στην οροφή του κτιρίου και η εκτόξευση γραφίτη, σκυροδέματος και συντριμμιών. Σαν αποτέλεσμα αυτών, ο πυρήνας του αντιδραστήρα βρέθηκε σε επαφή με το εξωτερικό περιβάλλον. Μεγάλο μέρος του ουρανίου που χρησιμοποιούνταν ως καύσιμο έφυγε στον αέρα μαζί με υπερουράνια στοιχεία και προϊόντα της σχάσης από τον πυρήνα του αντιδραστήρα, παρασυρόμενα από τον καπνό, του οποίου η στήλη έφτασε σε ύψος το ένα χιλιόμετρο.
Πυρκαγιά ξέσπασε στην οροφή πάνω από τον στρόβιλο του αντιδραστήρα. Επίσης φλόγες υπήρχαν στο εσωτερικό του κτιρίου μαζί με ατμούς και σκόνη. Ο γραφίτης που έπαιζε το ρόλο του επιβραδυντή του αντιδραστήρα, ανεφλέγη από τη θερμότητα και την έκρηξη. Ένας υπάλληλος του εργοστασίου που βρισκόταν ακριβώς πάνω από τον αντιδραστήρα της στιγμή της έκρηξης σκοτώθηκε ακαριαία και το πτώμα του δεν ήταν δυνατό να ανασυρθεί και ένας δεύτερος υπάλληλος τραυματίστηκε από συντρίμμια που έπεσαν πάνω του και εμφάνισε σοβαρά εγκαύματα. Απεγκλωβίστηκε άμεσα αλλά υπέκυψε λίγες ώρες αργότερα.

Τα αίτια του ατυχήματος

Το ατύχημα στο Τσερνόμπιλ προήλθε γενικά από μια σειρά γεγονότων η οποία περιλάμβανε μεταξύ άλλων μη προβλεπόμενους χειρισμούς και λάθη, τα οποία σε συνδυασμό με τον σχεδιασμό του αντιδραστήρα RBMK-1000, που χρησιμοποιούσε το εργοστάσιο, οδήγησαν στο ατύχημα.
Σύμφωνα με την επανεκτίμηση του ατυχήματος από τη Διεθνή Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας που έγινε το 1992, οι ακόλουθοι παράγοντες μπορεί να προκάλεσαν το Πυρηνικό Ατύχημα στο Τσερνόμπιλ:
  • Κάποια βλάβη στην αντλία ή κράτηση της αντλίας που πραγματοποιούσε την κυκλοφορία του ψυκτικού μέσου. Στο εργοστάσιο του Τσερνόμπιλ το ψυκτικό μέσον ήταν ζέον ύδωρ.
  • Ενδεχόμενη διαταραχή λειτουργίας της αντλίας ψύξης ή κένωσή της από ψυκτικό.

Τα δύο παραπάνω, σε συνδυασμό με τον πολύ μεγάλο και θετικό συντελεστή κενού που χαρακτηρίζει τον αντιδραστήρα RBMK-1000, είναι δυνατόν να οδήγησαν σε απότομη αύξηση της επίδρασης του συντελεστή κενού. Ο συντελεστής κενού εκφράζει την αύξηση της θερμικής ισχύος σε περίπτωση δημιουργίας κενού στον επιβραδυντή του αντιδραστήρα ή στη ροή του ψυκτικού. Στους RBMK-1000 ο συντελεστής αφορά στο ψυκτικό μέσο. Επομένως μία αύξηση του συντελεστή κενού σε τέτοιον αντιδραστήρα μεταφράζεται ως δημιουργία κενού (π.χ. φυσαλίδας) στη ροή του μέσου, που δημιουργεί μεγάλη αύξηση (μεγάλος σε μέγεθος, θετικός συντελεστής) στη θερμική ισχύ που παράγεται από την τρέχουσα πυρηνική δραστηριότητα.
  • Κάποια βλάβη στα κανάλια καυσίμου που αποτελούνταν από κράμα Ζιρκονίου ή στις συγκολλήσεις μεταξύ αυτών και των σωληνώσεων ανοξείδωτου ατσαλιού, κατά πάσα πιθανότητα κοντά στο σημείο όπου συνδέονταν με τον αντιδραστήρα στη βάση του. Ο αντιδραστήρας RBMK-1000 έχει τη δυνατότητα να τροφοδοτείται με καύσιμο κατά τη διάρκεια της λειτουργίας του χωρίς διακοπή και η τροφοδότηση με καύσιμο γίνεται μέσα από τα κανάλια καυσίμου. Η βλάβη ενός καναλιού καυσίμου θα μπορούσε να αποτελέσει την αιτία μιας απότομης αύξησης στο κλάσμα κενού του ψυκτικού μέσου καθώς αυτό εισερχόταν στη ροή. Έτσι είναι δυνατόν να δημιουργηθεί μια τοπική αύξηση της δραστικότητας που θα ενεργοποιούσε φαινόμενο πολλαπλασιασμού της στο χώρο του πυρήνα του αντιδραστήρα.


Η διαχείριση της κρίσης: Έλλειψη εκπαίδευσης, ελλιπής εξοπλισμός και λάθος εκτίμηση της κατάστασης

Η κλίμακα της καταστροφής ενισχύθηκε από την έλλειψη εκπαίδευσης και εξοπλισμού του προσωπικού του εργοστασίου, η οποία οδήγησε σε σοβαρά λάθη εκτίμησης της πραγματικής κατάστασης. Τα επίπεδα ραδιενέργειας στις πλέον μολυσμένες περιοχές του εργοστασίου έχει υπολογιστεί ότι έφτασαν τα 5,6 Ρέντγκεν ανά δευτερόλεπτο (Ρ/δ), τα οποία ισοδυναμούν με 20.000 Ρέντγκεν ανά ώρα (Ρ/ω).
Καθώς η θανάσιμη δόση είναι 500 Ρέντγκεν σε 5 ώρες, μη προστατευμένοι εργαζόμενοι έλαβαν μοιραίες δόσεις μέσα σε λίγα μόλις λεπτά. Εντούτοις, την ώρα της καταστροφής οι εργαζόμενοι δεν ήξεραν τα πραγματικά επίπεδα ραδιενέργειας. Ένα δοσίμετρο με δυνατότητα μέτρησης έως 1.000 Ρ/δ δεν ήταν προσβάσιμο λόγω της έκρηξης, ενώ ένα δεύτερο δεν λειτούργησε όταν προσπάθησαν να το χρησιμοποιήσουν. Τα υπόλοιπα δοσίμετρα είχαν όριο μέτρησης τα 0,001 Ρ/δ και κατά συνέπεια έδειχναν «μέτρηση εκτός κλίμακας». Έτσι το προσωπικό του αντιδραστήρα μπορούσε μόνο να βεβαιώσει ότι η ακτινοβολία ήταν μεγαλύτερη των 0,001 Ρ/δ (3,6 Ρ/ω), ενώ τα πραγματικά επίπεδα ήταν, σε ορισμένες περιοχές, 5.600 φορές υψηλότερα.

Εξαιτίας των λανθασμένων μετρήσεων, ο επικεφαλής του προσωπικού του αντιδραστήρα, Αλεξάντερ Ακίμοβ, υπέθεσε ότι ο αντιδραστήρας ήταν ανέπαφος. Τα κομμάτια γραφίτη και πυρηνικής καύσιμης ύλης γύρω από το κτίριο αγνοήθηκαν και οι μετρήσεις ενός νέου δοσίμετρου, το οποίο έφτασε στις 4:30 π.μ., απορρίφθηκαν με το σκεπτικό ότι και αυτό ήταν ελαττωματικό.
Ο Ακίμοβ έμεινε με τους άντρες του στο κτίριο του αντιδραστήρα μέχρι το πρωί, προσπαθώντας να αντλήσει νερό στον αντιδραστήρα. Κανείς τους δεν φορούσε προστατευτική στολή και οι περισσότεροι –ανάμεσά τους και ο Ακίμοβ– πέθαναν από έκθεση σε ακτινοβολία μέσα σε διάστημα τριών εβδομάδων.

Έλεγχος της πυρκαγιάς

Λίγο μετά το ατύχημα, έφτασαν επιτόπου πυροσβέστες οι οποίοι προσπάθησαν να σβήσουν τις φλόγες, αλλά δεν ενημερώθηκαν ενημέρωσαν για το πόσο επικίνδυνα ραδιενεργοί ήταν οι καπνοί και τα συντρίμμια. Η φωτιά στην οροφή του σταθμού και στην περιοχή γύρω από τον αντιδραστήρα 4 έσβησε στις 5 π.μ., όμως πολλοί πυροσβέστες δέχθηκαν υψηλές δόσεις ραδιενέργειας. Η φωτιά μέσα στον αντιδραστήρα 4 συνέχισε να καίει μέχρι που την έσβησαν ελικόπτερα τα οποία πέταξαν υλικά όπως άμμο, μόλυβδο, πηλό και βόριο μέσα στον φλεγόμενο αντιδραστήρα.

Η έκρηξη και η φωτιά πέταξαν στον αέρα όχι μόνο σωματίδια του πυρηνικού καυσίμου, αλλά και πολύ πιο επικίνδυνα ραδιενεργά στοιχεία, όπως καίσιο-137, ιώδιο-131, στρόντιο-90 και άλλα ραδιοϊσότοπα.

Εκκένωση του Πριπυάτ

Η κυβερνητική επιτροπή που ερευνούσε το ατύχημα, με επικεφαλής τον Βαλέρι Λεγκασόβ, έφτασε στο Τσερνόμπιλ το απόγευμα της 26ης Απριλίου. Μέχρι τότε δύο άνθρωποι είχαν χάσει τη ζωή τους και 52 βρίσκονταν στο νοσοκομείο. Τη νύχτα από 26 προς 27 Απριλίου, περισσότερες από 24 ώρες μετά την έκρηξη, η επιτροπή, ευρισκόμενη αντιμέτωπη με πλήθος αποδείξεων για ιδιαίτερα υψηλά επίπεδα ραδιενέργειας και αριθμό περιπτώσεων έκθεσης σε ακτινοβολία, αναγκάστηκε να παραδεχτεί την καταστροφή του αντιδραστήρα και να δώσει εντολή για εκκένωση της κοντινής πόλης του Πριπυάτ.


Συνημμένη εικόνα: monthly_03_2011/post-5-0-33546400-1300908111.jpg



Η εκκένωση ξεκίνησε στις 2:00 μ.μ. της 27ης Απριλίου. Για να μειωθούν οι αποσκευές, ειπώθηκε στους κατοίκους ότι η εκκένωση ήταν προσωρινή, διάρκειας περίπου τριών ημερών. Ως αποτέλεσμα, στο Πριπυάτ παραμένουν ακόμα προσωπικά αντικείμενα, τα οποία δεν θα μπορέσουν ποτέ να μετακινηθούν λόγω της ραδιενέργειας.


Θερμική έκρηξη


Το νερό που είχε εισαχθεί βιαστικά στο κτίριο του αντιδραστήρα, σε μια μάταιη προσπάθεια να σβηστεί η φωτιά, είχε γεμίσει το χώρο κάτω από το πάτωμα του αντιδραστήρα. Παράλληλα, το πυρωμένο καύσιμο και άλλα υλικά στο πάτωμα του αντιδραστήρα είχαν αρχίσει να το τρυπάνε και να αναμιγνύονται με λιωμένο τσιμέντο από τα τοιχώματα του αντιδραστήρα, δημιουργώντας ένα ραδιενεργό υγρό μεγάλου ιξώδους, συγκρίσιμο με λάβα. Η κατάσταση επιδεινώθηκε από υλικά που έριχναν τα ελικόπτερα, τα οποία δρούσαν σαν φούρνος, αυξάνοντας ακόμα περισσότερο τις θερμοκρασίες από κάτω τους. Αν αυτό το υλικό ερχόταν σε επαφή με το νερό, θα είχε ως αποτέλεσμα μια θερμική έκρηξη, η οποία πιθανώς θα ήταν χειρότερη από την αρχική έκρηξη του αντιδραστήρα.

Για να αποφευχθεί κάτι τέτοιο, στάλθηκαν από τη σοβιετική κυβέρνηση στρατιώτες και εργάτες (οι αποκαλούμενοι «ρευστοποιητές») ως προσωπικό εκκαθάρισης. Δύο από αυτούς στάλθηκαν με στολές κατάδυσης να ανοίξουν τις θυρίδες αποστράγγισης του ραδιενεργού νερού, ώστε να εμποδιστεί μια θερμική έκρηξη. Πιστεύεται ότι ήταν οι μηχανικοί Αλεξέι Ανανένκο (που ήξερε πού βρίσκονταν οι βαλβίδες) και Βαλερί Μπεζπαλόβ, συνοδευόμενοι από ένα τρίτο άνδρα, τον Μπόρις Μπαρανόβ.


Απομάκρυνση καταλοίπων


Τα χειρότερα ραδιενεργά κατάλοιπα συγκεντρώθηκαν μέσα στα υπολείμματα του αντιδραστήρα. Ο ίδιος ο αντιδραστήρας καλύφθηκε με σάκους που περιείχαν άμμο, μόλυβδο και βορικό οξύ, οι οποίοι πετάχτηκαν από ελικόπτερα (περίπου 5.000 τόνοι τη βδομάδα μετά το ατύχημα). Μέχρι τον Δεκέμβριο του 1986 είχε χτιστεί μια μεγάλη τσιμεντένια σαρκοφάγος για να σφραγίσει τον αντιδραστήρα και τα περιεχόμενά του.
Πολλά από τα οχήματα των «ρευστοποιητών» παραμένουν σκορπισμένα γύρω από την περιοχή του Τσερνόμπιλ ακόμα και σήμερα.



Οι επιπτώσεις σε τοπικό επίπεδο


Το πυρηνικό ατύχημα στο Τσερνόμπιλ, είχε σημαντικές επιπτώσεις στη Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Ουκρανίας (ΣΣΔΟ - Ουκρανία από τις 24 Αυγούστου του 1991) και στην ευρύτερη περιοχή της ΕΣΣΔ. Σοβιετικοί και άλλοι επιστήμονες κατέγραφαν τα δεδομένα για τη μόλυνση του αέρα, των καλλιεργήσιμων εκτάσεων, των προϊόντων της καλλιέργειας, των τροφίμων και των κατοικημένων περιοχών της ΣΣΔΟ, της Σοβιετικής Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας της Λευκορωσίας (ΣΣΔΛ) και της Ρωσικής Σοβιετικής Ομοσπονδιακής Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας (ΡΣΟΣΔ). Ο συστηματικός έλεγχος για τη μόλυνση από ραδιενέργεια συνεχίστηκε και μετά την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης και συνεχίζεται και σήμερα. Τα αποτελέσματα συγκεντρώνει και δημοσιοποιεί μεταξύ άλλων και η Διεθνής Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας, ανά πέντε ή δέκα έτη.

Οι μετρήσεις περιλάμβαναν δειγματοληψία του εδάφους, των αγροτικών προϊόντων, του κρέατος, του γάλακτος, του νερού και του αέρα. Στο έδαφος γινόταν διαχωρισμός ανάλογα με το αν ήταν σε περιοχές με καλλιεργήσιμα εδάφη, με ένα ή πολλά είδη καλλιέργειας, με το αν είχαν πληγεί άμεσα από τη ραδιενέργεια και με το αν κατοικούνταν ή ήταν περιοχές φυσικού περιβάλλοντος. Για τα δείγματα που προέρχονταν από το έδαφος περιοχών εκτός των καλλιεργήσιμων, λαμβάνονταν αρχικά μετρήσεις της ακτινοβολίας γάμμα που υποδείκνυαν αν υπάρχει εκεί θερμό σημείο, που θα υποδήλωνε συσσώρευση της ραδιενεργού δράσης στην περιοχή αυτή με εμφάνιση οξείας κορυφής. Αν εμφανιζόταν θερμό σημείο η περιοχή θεωρείτο ακατάλληλη για δειγματοληψία και επιλεγόταν άλλη περιοχή οπότε και λαμβάνονταν ένα με έξι δείγματα για αυτήν. Αυτή η μέθοδος που περιλάμβανε τη σκόπιμη παράλειψη των θερμών σημείων κρίθηκε ανεπαρκής για τη δειγματοληψία του εδάφους όπου υποτίθεται ότι τα θερμά σημεία θεωρούνται περιορισμένης έκτασης και μεγέθους που δεν υπερβαίνει τα λίγα μέτρα. Όμως, ακόμη και στην Πολωνία, το 1986, βρέθηκαν θερμά «σημεία» δεκάδων έως και εκατοντάδων μέτρων με δεκαπλάσια ποσά ραδιενέργειας από τις γύρω περιοχές.


Η Απαγορευμένη Ζώνη


Η ζώνη εφαρμόστηκε λίγο μετά την καταστροφή του Τσερνόμπιλ το 1986, για να βοηθήσει στην εκκένωση του τοπικού πληθυσμού και στην αποτροπή εισόδου στην σημαντικά μολυσμένη περιοχή. Η τοποθεσία γύρω από το χώρο του ατυχήματος χωρίστηκε σε τέσσερις ομόκεντρες ζώνες ανάλογα με το βαθμό επικινδυνότητας. Κάθε οικιστική, πολιτική και επαγγελματική δραστηριότητα είναι απαγορευμένη και ποινικοποιημένη μέσα στη τέταρτη και πιο επικίνδυνη ζώνη, ακτίνας 30 χιλιομέτρων. Η μόνη επίσημη εξαίρεση είναι η λειτουργία του πυρηνικού σταθμού στο Τσερνόμπιλ και τις επιστημονικές εγκαταστάσεις που σχετίζονται με τις έρευνες για την ασφάλεια της πυρηνικής ενέργειας.


Συνημμένη εικόνα: monthly_03_2011/post-5-0-06327500-1300907622.jpg

Η χλωρίδα και η πανίδα στην περιοχή επηρεάστηκαν σημαντικά μετά το ατύχημα. Πευκοδάση στην περιοχή καταστράφηκαν από τη ραδιενέργεια, ενώ υπήρξαν αναφορές και για μεταλλάξεις σε ζώα, με μόνη επιστημονική καταγραφή τον μερικό αλμπινισμό στα χελιδόνια. Τα τελευταία χρόνια υπάρχουν αναφορές ότι η άγρια ζωή στην περιοχή γνωρίζει ιδιαίτερη ανάπτυξη λόγω της έλλειψης του ανθρώπινου παράγοντα. Εντούτοις, επιστημονικές έρευνες αντικρούουν αυτές τις αναφορές, ισχυριζόμενες ότι τα επίπεδα ραδιενέργειας έχουν σημαντική επίπτωση σε άγρια ζώα και φυτά.


Συνημμένη εικόνα: monthly_03_2011/post-5-0-91510900-1300907613.jpg



Η περιοχή είναι επίσης γεμάτη με νεκροταφεία οχημάτων (περισσότερα από 800) γεμάτα από μολυσμένα στρατιωτικά οχήματα και ελικόπτερα. Επίσης, δεκάδες ποταμόπλοια και φορτηγίδες σκουριάζουν σε εγκαταλελειμμένα λιμάνια.



Περιβάλλον


Διάφορα επιστημονικά ινστιτούτα και συντονιστικές επιτροπές στην ΕΣΣΔ συμμετείχαν μετά το ατύχημα σε λεπτομερή αποτίμηση της επιβάρυνσης του περιβάλλοντος μέσω ελέγχων διαφόρων ραδιολογικών συστατικών. Κυρίως μελετήθηκε και έγινε καταγραφή της παρουσίας του 134Cs, του 137Cs, του Sr και του Pu καθώς και η παρουσία έντονα ραδιενεργών σωματιδίων (θερμά σωματίδια - hot particles).




Συνημμένη εικόνα: monthly_03_2011/post-5-0-95551000-1300907670.jpg

Ο αντιδραστήρας 4 του Τσερνόμπιλ, εγκιβωτισμένος στην παλιά σαρκοφάγο του



Ο πυρηνικός σταθμός σήμερα


Τον Σεπτέμβριο του 2007 η Ουκρανία ενέκρινε την κατασκευή ενός ατσάλινου κελύφους πάνω από τον αντιδραστήρα, σε αντικατάσταση της υπάρχουσας σαρκοφάγου, η οποία κινδυνεύει από κατάρρευση. Το κέλυφος το οποίο κατασκευάζεται από τον όμιλο γαλλικών εταιρειών Novarka, θα κοστίσει 432 εκατ. ευρώ (κατ’ άλλες πηγές 505 εκατ. ευρώ), με το κόστος να καλύπτεται από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανοικοδόμησης και Ανάπτυξης και διεθνείς χορηγούς. Η τοξωτή κατασκευή θα έχει πλάτος 257 μέτρων, ύψος 105 μέτρων και μήκος 150 μέτρων και θα χρειαστούν 58 μήνες για την ολοκλήρωσή της. Η νέα σαρκοφάγος κατασκευάζεται σε σχετική απόσταση από τον αντιδραστήρα και μόλις ολοκληρωθεί θα μετακινηθεί πάνω σε ράγες προς την τελική της θέση, πάνω από την προϋπάρχουσα σαρκοφάγο. Μετά το πέρας της κατασκευής θα ξεκινήσει η αποδόμηση του πυρήνα 4.


Επιπτώσεις στον πληθυσμό της περιοχής


Ως αποτέλεσμα του ατυχήματος 237 άνθρωποι υπέφεραν από οξείας μορφής μόλυνση από ραδιενέργεια, από τους οποίους 31 πέθαναν μέσα στους πρώτους τρεις μήνες. Οι περισσότεροι ήταν πυροσβέστες και διασώστες, οι οποίοι δεν ήταν πλήρως ενήμεροι για τους κινδύνους που διέτρεχαν. 135.000 άνθρωποι εκκένωσαν την περιοχή, 50.000 από αυτούς κάτοικοι του Πριπυάτ. Ο συνολικός αριθμός των θανάτων στην περιοχή είναι δύσκολο να καθοριστεί επακριβώς λόγω της μυστικοπάθειας του τότε καθεστώτος, η οποία οδήγησε σε ελλιπή καταγραφή των σχετικών στατιστικών στοιχείων.


Επιπτώσεις στην υπόλοιπη Ευρώπη


Το ατύχημα στο Τσερνόμπιλ είχε επιπτώσεις στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης, με τη δυτική, ανατολική και βόρεια Ευρώπη να δέχεται το μεγαλύτερο ποσοστό ραδιενεργών ισοτόπων (περισσότερα από τα μισά ραδιενεργά σωματίδια που απελευθερώθηκαν από το ατύχημα κατέληξαν σε περιοχές εκτός ΕΣΣΔ). Πρώην Γιουγκοσλαβία, Φινλανδία, Σουηδία, Γερμανία, Βουλγαρία, Νορβηγία, Ρουμανία, Αυστρία και Πολωνία δέχθηκαν η κάθε μία περισσότερα από ένα πεταμπεκερέλ (1015 Bq) καισίου 137.
Η περιοχή που μολύνθηκε με πάνω από 4.000 Bq/m2 καλύπτει το 40% της επιφάνειας της Ευρώπης, ενώ το 2,3% δέχτηκε πάνω από 40.000 Bq/m2. Υπολογίζεται ότι από τη συνολική δόση ραδιενέργειας που έλαβε ο πληθυσμός της γης λόγω του ατυχήματος, το 36% αντιστοιχεί στους κατοίκους Ρωσίας, Ουκρανίας και Λευκορωσίας και το 53% στους υπόλοιπους Ευρωπαίους.

Ακόμα και σήμερα υπάρχουν περιορισμοί στη διακίνηση τροφίμων σε χώρες της Ευρώπης:
  • Στο Ηνωμένο Βασίλειο υπάρχουν περιορισμοί σε 374 φάρμες με 200.000 πρόβατα.
  • Στη Σουηδία και στη Νορβηγία υπάρχουν περιορισμοί για ζώα που βρίσκονται σε ελεύθερο περιβάλλον (ανάμεσά τους και οι τάρανδοι).
  • Στη Γερμανία αλλά και σε άλλες βορειοευρωπαϊκές χώρες ανιχνεύονται υψηλά ποσοστά καισίου 137 σε άγρια ζώα, όπως αγριόχοιρους (μέσα επίπεδα 6.800 Bq/kg, δέκα φορές υψηλότερα από το όριο ασφαλείας της Ευρωπαϊκής Ένωσης στα 600 Bq/kg).


Εκτιμάται ότι περισσότερο από το μισό του ιωδίου 131 που διέφυγε από το Τσερνόμπιλ κατέληξε εκτός ΕΣΣΔ. Το ραδιενεργό ιώδιο προκαλεί αύξηση των περιπτώσεων καρκίνου του θυρεοειδούς και σύμφωνα με εκτιμήσεις, παρουσιάστηκε αύξηση αυτής της μορφής καρκίνου στο Ηνωμένο Βασίλειο και στην Τσεχία, χρειάζονται όμως περισσότερες έρευνες για να υπάρξει συνολική εικόνα για την Ευρώπη.
Κάποιες άλλες μελέτες αναφέρουν επίσης αύξηση της παιδικής λευχαιμίας στη Δυτική Γερμανία, στην Ελλάδα και στη Λευκορωσία. Έχοντας υπόψη ότι τα περισσότερα είδη καρκίνου χρειάζονται 20 με 60 χρόνια μεταξύ έκθεσης στο αίτιο και εκδήλωσης της ασθένειας, είναι προφανές ότι είναι ακόμα νωρίς για να εκτιμήσουμε τις πραγματικές διαστάσεις των επιπτώσεων του ατυχήματος.


Συνημμένη εικόνα: monthly_03_2011/post-5-0-51671700-1300908384.jpg


Επιπτώσεις στην Ελλάδα

Μέρος του ραδιενεργού νέφους από το Τσερνόμπιλ έφτασε και στην Ελλάδα μετά από μερικές μέρες. Προκλήθηκε μεγάλος πανικός στον ελληνικό πληθυσμό, συγκεκριμένα σχετικά με την ασφάλεια των τροφίμων, με τον κρατικό μηχανισμό να κάνει συστάσεις για αποφυγή του φρέσκου γάλακτος και το καλό πλύσιμο φρούτων και λαχανικών από τις 5 Μαΐου και μετά.
Το ραδιενεργό νέφος επηρέασε κυρίως τη Βόρεια Ελλάδα και τη Θεσσαλία, όπου χρόνια αργότερα ανιχνεύονταν ποσά ραδιενέργειας υψηλότερα του κανονικού. Στη χώρα μας έκπληκτοι οι πολίτες, μόλις στις 29 Απριλίου, παρακολουθούσαν από τα –δύο εκείνη την εποχή– κανάλια της τηλεόρασης την είδηση για το πυρηνικό ατύχημα. Ήταν Μεγάλη Τετάρτη και ετοιμάζονταν για τον εορτασμό του Πάσχα. Οι εβδομάδες που ακολούθησαν ήταν εφιαλτικές. Κάποιοι κατηγορούσαν τον «Δημόκριτο» για ολιγωρία, αφού «άφησε τους καταναλωτές να αγοράζουν λαχανικά για το Πάσχα παρά το γεγονός ότι μπορεί να είχαν προσβληθεί από ραδιενέργεια». Αρκετοί σταμάτησαν να τρώνε λαχανικά, ενώ η υστερία είχε φτάσει σε τέτοιο σημείο που κάτοικοι της Βόρειας Ελλάδας μετανάστευαν προσωρινά στην Αθήνα.
Μετρήσεις που έγιναν δέκα χρόνια μετά, το 1996, έδειξαν εκπομπές καισίου στα 65 κιλομπεκερέλ ανά τετραγωνικό μέτρο, με το όριο επικινδυνότητας να βρίσκεται στα 5 κιλομπεκερέλ. Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία δεν παρατηρήθηκε αύξηση στη συχνότητα της λευχαιμίας, εκτός από τη σπάνια βρεφική λευχαιμία, αλλά ούτε και στον καρκίνο του θυρεοειδούς.
Ευρωπαϊκές ιατρικές επιθεωρήσεις, διαφορετικές μεταξύ τους, έχουν αναφέρει στο παρελθόν πάντως ότι ο αριθμός των θυμάτων του Τσερνόμπιλ στην Ελλάδα ίσως να φτάνει τους 1.500. Τόσες ήταν μέσα στη δεκαετία 1986 - 1996 οι καταγεγραμμένες ανεξήγητες περιπτώσεις καρκίνου, οι οποίες δεν δικαιολογούνταν από το «ιστορικό» του ασθενή. Σ’ αυτά θα πρέπει να προστεθούν και οι 2.500 τεχνητές διακοπές κύησης που έγιναν στην Ελλάδα κατά το διάστημα αμέσως μετά την καταστροφή, για προληπτικούς λόγους, σύμφωνα με τη Διεθνή Επιθεώρηση Μολυσματικών Ασθενειών (1986-87).
Όλοι οι επιστήμονες συμφωνούν πάντως ότι λόγω της συγκάλυψης των πραγματικών στοιχείων από τις αρχές της τότε Σοβιετικής Ένωσης, κανείς ποτέ δεν θα μάθει τις πραγματικές διαστάσεις της καταστροφής. Όμως ακόμα και οι πιο συντηρητικές εκτιμήσεις είναι τρομακτικές. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του ουκρανικού υπουργείου Υγείας, περίπου 33.000 άνθρωποι έχουν χάσει μέχρι τώρα τη ζωή τους εξαιτίας των συνεπειών του Τσερνόμπιλ και 400.000 άνθρωποι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους. Στις περιοχές που μολύνθηκαν ζούσαν 17.223.700 άνθρωποι. H καταστροφή του Τσερνόμπιλ έχει επιφέρει μία μαζική αύξηση των καρκίνων, κυρίως του θυρεοειδούς, στις χώρες που επλήγησαν περισσότερο.



Tσερνόμπιλ είκοσι χρόνια μετά, ο εφιάλτης εξακολουθούσε να ζει και στην Eλλάδα


H «σκιά» του δυστυχήματος στο Τσερνόμπιλ έπεφτε και το 2006 ακόμα –είκοσι χρόνια μετά– πάνω από την Ελλάδα, όπως έδειχναν οι τότε μετρήσεις των επιστημόνων.
Τα ραδιενεργά στοιχεία– και ιδιαίτερα το καίσιο– στο έδαφος, στα υπόγεια νερά, στο χώμα, στα φυτά, στα ζώα παρέμεναν, σε ορισμένες περιοχές της χώρας, στα ίδια επίπεδα με εκείνα του 1986. Από το Καρπενήσι έως την Καρδίτσα, την Κατερίνη, το Κιλκίς και από τη Θεσσαλονίκη έως τη Χαλκιδική και τη Φλώρινα οι συγκεντρώσεις του ραδιενεργού καισίου έφταναν ακόμα τα 65 Κιλομπεκερέλ ανά τετραγωνικό μέτρο εδάφους, όταν το όριο επικινδυνότητας, σύμφωνα με τους επιστήμονες, δεν ξεπερνά τα 5 Κιλομπεκερέλ.
Βεβαίως, ακόμα και σε τέτοια επίπεδα, οι τιμές αυτές δεν συγκρίνονται με τις αντίστοιχες που καταγράφηκαν τα προηγούμενα χρόνια στη Βόρεια Ρωσία και τη Βόρεια Ευρώπη. Το 1986, λίγες ημέρες ύστερα από το πυρηνικό δυστύχημα στο Τσερνόμπιλ, οι επιστήμονες είχαν μετρήσει και στη χώρα μας υψηλές συγκεντρώσεις αντιμονίου, ζιρκονίου, δημητρίου και μαγγανίου – πρόκειται για πολύ επικίνδυνα στοιχεία.
Ωστόσο, στις μετρήσεις που έγιναν το 1996, η Ελλάδα βρέθηκε σχεδόν «καθαρή» σε όλα –με την εξαίρεση του καισίου... Οι μεγαλύτερες ποσότητες καισίου εντοπίζονταν τότε στη Δυτική Μακεδονία και τη Βόρεια Θεσσαλία, ενώ «λευκές» ήταν οι Κυκλάδες, η Κρήτη, η Αττική και το μεγαλύτερο τμήμα της Πελοποννήσου.
Υψηλές συγκεντρώσεις ραδιενεργών στοιχείων εντοπίστηκαν και στη θάλασσα. Οι πλέον πρόσφατες μετρήσεις έδειξαν ότι στα νερά των Δαρδανελλίων η συγκέντρωση καισίου είναι 6 φορές υψηλότερη από αυτήν του Αιγαίου, η οποία με τη σειρά της είναι 7 φορές υψηλότερη από αυτή του Ιονίου Πελάγους.


Οι μετρήσεις


H ερευνητική ομάδα που επιμελήθηκε τον έλεγχο το 2006, με επικεφαλής τον καθηγητή κ. Σίμο Σιμόπουλο, διευθυντή του τομέα Πυρηνικής Τεχνολογίας του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, ασχολείτο από το 1986 και για είκοσι χρόνια συνεχώς με τις επιπτώσεις του Τσερνόμπιλ στην Ελλάδα.
«Λίγες μόνο εβδομάδες μετά το δυστύχημα, ένα απόγευμα, πήρα μόνος μου το αυτοκίνητο και γύρισα όλη την Ελλάδα», θυμάται ο ίδιος. «Ανά 10 χιλιόμετρα σταματούσα. Έσκαβα λίγο και μάζευα χώμα. Το Τμήμα μας στο Πολυτεχνείο, είναι το μοναδικό στην Ευρώπη που διαθέτει τόσο μεγάλο αριθμό δειγμάτων από χώματα. Μετρήσαμε τη ραδιενέργεια σε όλο το μήκος και το πλάτος της ελληνικής επικράτειας. Συνολικά 1.246 δείγματα εδάφους από εκείνη την εποχή εξακολουθούν μέχρι σήμερα να βρίσκονται ταξινομημένα στο υπόγειο του εργαστηρίου του Τομέα Πυρηνικής Τεχνολογίας».
Οι ερευνητές συνέκριναν τις αρχικές καταγραφές με νεότερες –έως και σήμερα άλλωστε γίνονται συνεχώς μετρήσεις. Το συμπέρασμα είναι ότι ελάχιστα είχε αλλάξει η κατάσταση τα τελευταία 20 χρόνια.
Όπως έλεγε τότε ο κ. Σιμόπουλος «κανείς δεν γνωρίζει για πόσα χρόνια ακόμα θα μας βασανίζει η ραδιενέργεια. Δεν έχουμε εμπειρία. Τώρα τη μαθαίνουμε. Ένα από τα άγνωστα σε μας στοιχεία είναι η χρονική διάρκεια των επιπτώσεων».
«Τα ραδιενεργά κατάλοιπα έχουν συγκεκριμένο χρόνο ζωής», ανέφερε από τη δική του πλευρά το 2006 ο αντιπρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Φυσικών κ. Στέφανος Τσιτομενέας. «Το ραδιενεργό καίσιο –από το οποίο μολύνθηκε κυρίως η ελληνική επικράτεια, αμέσως μετά το δυστύχημα του Τσερνόμπιλ – έχει διάρκεια ζωής τα 35 έτη. Έχουν περάσει μόλις τα 20...».
Σημειώνεται ότι άλλοι επιστήμονες μιλούν για διάρκεια ζωής του καισίου πάνω από 80 χρόνια…


Επικίνδυνο και ύπουλο το καίσιο


Το καίσιο είναι εξαιρετικά επικίνδυνο ραδιενεργό στοιχείο. Προσλαμβάνεται μέσω της τροφής - τόσο από λαχανικά όσο και από κρέατα ζώων που κατανάλωσαν ραδιενεργά χόρτα. Όπως λένε οι επιστήμονες, τα φαινόμενα της επίδρασης της ακτινοβολίας μικρών δόσεων καισίου στον άνθρωπο χαρακτηρίζονται «στοχαστικά». Δηλαδή οι «χαμηλές» δόσεις δεν έχουν άμεσα διακριτές επιπτώσεις και αυτό ακριβώς είναι ένα από τα ύπουλα χαρακτηριστικά στοιχεία του. Όσο οι απορροφώμενες ραδιενεργές δόσεις μικραίνουν τόσο η ασάφεια για τις επιπτώσεις τους μεγαλώνει - και αντίστροφα. Πάντως το καίσιο μπορεί να προκαλέσει καρκίνο στο γαστρεντερικό σύστημα, ο οποίος μπορεί να εκδηλωθεί ακόμα και 30 χρόνια μετά την έκθεση του ανθρώπου στη ραδιενέργεια.


«Μετά τα είκοσι χρόνια θα αρχίσουν οι επιπτώσεις»


«Είναι σίγουρο ότι το δυστύχημα του Τσερνόμπιλ προκάλεσε χιλιάδες θανάτους», ανέφερε ο καθηγητής κ. Σιμόπουλος το 2006. «Στην Ελλάδα, έως τώρα τουλάχιστον υπήρξαμε πιο τυχεροί. Το είδος της ραδιενέργειας που έφτασε αποτελεί την αιτία εκδήλωσης ραγδαία εξελισσόμενου καρκίνου στο γαστρεντερικό σύστημα. Κάτοικοι της Ρωσίας και της Ουκρανίας πέθαναν από λευχαιμία και θυρεοειδή, που εκδηλώνεται μέσα σε διάστημα ελαχίστων ετών από την έκθεση σε ραδιενέργεια. Για να εκδηλωθεί καρκίνος στο γαστρεντερικό σύστημα από ραδιενέργεια, όμως, χρειάζονται περίπου 20 χρόνια. Εάν επαληθευτούν αυτές οι δυσοίωνες θεωρίες, κάτι για το οποίο δεν είμαι σίγουρος, από τώρα και μετά θα αρχίσουμε να μετράμε θύματα από το Τσερνόμπιλ».


Ο Όλυμπος έσωσε την Ήπειρο!


Στα μεγάλα δάση της ανατολικής πλευράς του Ολύμπου Γάλλοι ερευνητές είχαν μετρήσει το 2002 τις συγκεντρώσεις καισίου. Τα ευρήματα ήταν εξαιρετικά ανησυχητικά: Βρέθηκαν υψηλές συγκεντρώσεις στα ανώτερα στρώματα του εδάφους, σε βακτήρια του δάσους, στη μικροπανίδα και στη μικροχλωρίδα. Το ίδιο παρατηρήθηκε σε είδη φρούτων, όπως τα άγρια βατόμουρα και οι άγριες φράουλες που βρίσκονται σε αφθονία στην περιοχή. Το συμπέρασμα ήταν «η μόλυνση μειώνεται αργά ή παρέμεινε σταθερή ιδίως στα πολυετή είδη χλωρίδας». Ο κ. Σιμόπουλος διευκρινίζει ότι ο Όλυμπος έπαιξε καταλυτικό ρόλο στην κατανομή της ραδιενέργειας. «Το 1986, από το Τσερνόμπιλ, ξεκίνησαν τρία διαδοχικά ραδιενεργά νέφη. Το ένα κατευθύνθηκε προς τη Σκανδιναβία, το δεύτερο προς την Κεντρική Ευρώπη και το τρίτο προς τα Βαλκάνια και την Ελλάδα. Το τελευταίο κυμάνθηκε σε ύψος χαμηλότερο του Ολύμπου και έτσι το βουνό λειτούργησε ως «φυσικό σύνορο». H Ήπειρος εμφανίζεται στους χάρτες "καθαρή" από ραδιενέργεια. Αντίθετα η Θεσσαλία, η Κεντρική Μακεδονία και τμήμα της Στερεάς Ελλάδας παρουσιάζουν υψηλές συγκεντρώσεις». To Φίχτι είναι ένα μικρό χωριό στον Νομό Αργολίδας. Λίγες μόνο ημέρες αφού το ραδιενεργό νέφος ήρθε στην Ελλάδα, μια τοπική βροχή ξέσπασε πάνω από το χωριό και στην περιοχή περιμετρικά του. Τα ραδιενεργά στοιχεία έπεσαν στο έδαφος. Αυτό το μικρό χωριό παρουσίασε - και εξακολουθεί να παρουσιάζει έως σήμερα - υψηλές τιμές καισίου.


«Τσερνόμπιλ: Το πικρό δίδαγμα»


Στο πλαίσιο της φετινής επετείου των 25 χρόνων από το ατύχημα, μια ομάδα της Greenpeace ταξίδεψε στην Ουκρανία και διαπίστωσε πως οι ολέθριες συνέπειες είναι εμφανείς μέχρι σήμερα.
Τα άσχημα νέα για ένα ενδεχόμενο πυρηνικό ατύχημα στην Ιαπωνία βρήκαν την ακτιβίστρια της Greenpeace Ασλιχάν Τάμερ στο Τσερνόμπιλ και κατέγραψε τις αντιδράσεις των ντόπιων.
«Ήμασταν στο Τσερνόμπιλ, όταν έφθασε η είδηση από την Ιαπωνία και είδα τα πρόσωπα των ανθρώπων. Χωρίς λόγια, μόνο να έβλεπε κανείς την έκφρασή τους. Μας έλεγαν πως δεν ξέρουμε τι θα συμβεί τώρα στην Ιαπωνία, ξέρουμε όμως πώς θα είναι τα πράγματα μετά από 25 χρόνια».
Και η Ασλιχάν Τάμερ συνεχίζει:
«Ταξιδέψαμε σε περιοχές που είναι αρκετά μακριά από την αποκλεισμένη περιοχή και διαπιστώσαμε πως υπάρχει ένας πολύ μεγάλος βαθμός μόλυνσης κυρίως όσον αφορά το γάλα και μια σειρά από τρόφιμα. Οι άνθρωποι είναι εκτεθειμένοι στη ραδιενεργό μόλυνση ακόμα και σήμερα μέσω της διατροφικής αλυσίδας».


Τα παιδιά τα μεγαλύτερα θύματα


Συνημμένη εικόνα: monthly_03_2011/post-5-0-37413500-1300908377.jpg

Κυρίως τα παιδιά υποφέρουν περισσότερο από όλα, επισημαίνει η ακτιβίστρια της Greenpeace: «Διαπιστώσαμε πως τα παιδιά υποφέρουν από γενετικές διαταραχές. Πρόκειται για παιδιά που οι γονείς τους εκτέθηκαν στην ακτινοβολία πριν από 25 χρόνια. Μερικές φορές λείπουν τα εσωτερικά όργανα και συχνά αντιμετωπίζουν προβλήματα με την καρδιά», λέει η Ασλιχάν Τάμερ.

Συνημμένη εικόνα: monthly_03_2011/post-5-0-39175000-1300908365.jpg








«Έξω από τη ζώνη των 20 χιλιομέτρων ζουν ακόμα άνθρωποι και μπορούν να εισπνεύσουν ιώδιο 131. Αυτό είχε και τις μεγαλύτερες επιπτώσεις στο Τσερνόμπιλ, διότι συγκεντρώνεται στο θυρεοειδή».
Στη Λευκορωσία, το ποσοστό προσβολής από καρκίνο του θυρεοειδούς εκατονταπλασιάστηκε μέσα σε δέκα χρόνια. Δύο εκατομμύρια παιδιά στην Ουκρανία –το ένα έκτο του παιδικού πληθυσμού– και 500.000 στη Λευκορωσία και στη Ρωσία εξακολουθούν να ζουν σε περιοχές αυξημένης ραδιενέργειας. H Ευρωπαϊκή Εταιρεία Καρκίνου του Θυρεοειδούς εκτιμά ότι χιλιάδες παιδιά που έχουν εκτεθεί στη ραδιενέργεια θα αναπτύξουν καρκίνο του θυρεοειδούς στα επόμενα 30 χρόνια. Στη Λευκορωσία, οι ανωμαλίες των οστών και των μυών έχουν αυξηθεί κατά 62%, οι διαταραχές του νευρικού συστήματος και των αισθητηρίων οργάνων κατά 43% και του πεπτικού συστήματος κατά 23%.
Το ιώδιο 131 είναι καρκινογόνο και οι συνέπειες άμεσα εμφανείς. Το δίδαγμα του Τσερνόμπιλ είναι πράγματι πικρό. Οι συνέπειες του τραγικού δυστυχήματος είναι μέχρι σήμερα εμφανείς. Παρόμοια θα είναι η μοίρα και των Ιαπώνων, εκτιμούν οι άνθρωποι της Greenpeace.
Τα γεγονότα στην Ιαπωνία έχουν επιφέρει εξελίξεις και στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αφού στο έκτακτο συμβούλιο των Yπουργών Eνέργειας, που πραγματοποιήθηκε πρόσφατα, αποφασίστηκε να τεθούν όλοι οι πυρηνικοί αντιδραστήρες της Ευρώπης σε ένα «τεστ-αντοχής».
Η Greenpeace υποστηρίζει ότι το «τεστ-αντοχής» δεν πρόκειται να επιφέρει ουσιαστικά αποτέλεσμα, εφόσον στηρίζεται σε χαλαρά κριτήρια αυστηρότητας που ορίζονται από την ίδια τη Διεθνή Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας.
Η Greenpeace ζητά από τους Ευρωπαίους ηγέτες να πάρουν την απόφαση και να αποσύρουν άμεσα όλους τους παλαιότερους του 1980 πυρηνικούς σταθμούς, αλλά και να ανακοινώσουν την ταχύτατη ανάπτυξη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, που θα εξασφαλίσει την απεξάρτηση από τα πυρηνικά, μέσα στις επόμενες δύο δεκαετίες.


Συνημμένη εικόνα: monthly_03_2011/post-5-0-73742900-1300907635.jpgΣυνημμένη εικόνα: monthly_03_2011/post-5-0-48502900-1300907659.jpg

Χωρίς σχόλια. Οι εικόνες μιλούν από μόνες τους...


Πηγές: Βικιπαίδεια, www.ecocity.gr, Greenpeace, dw-world.de






ΡΑΔΙΕΝΕΡΓΕΙΑ Γνωρίζετε τι είναι 2

Τα μαθήματα μιας πυρηνικής καταστροφής


της Βασιλίκας Σαριλάκη


Η ιστορία του πυρηνικού ατυχήματος της Ιαπωνίας αποτελεί μια φωτογραφική περίπτωση της σύγχρονης Ύβρεως του hard coreκαπιταλισμού και του κερδοσκοπικού, διεφθαρμένου του μοντέλου, που στην προκειμένη περίπτωση ήρθε, για να μας δώσει πολλά μαθήματα.
Είδαμε, με ποιο τρόπο μια εγκληματική κυβέρνηση παρέδωσε την δημόσια ασφάλεια πολλών εκατομμυρίων ανθρώπων, στο έλεος μιας ιδιωτικής εταιρείας ανίκανης να εγγυηθεί την ασφάλεια των πυρηνικών αντιδραστήρων. Μιας διεφθαρμένης εταιρείας, που βαρυνόταν από το 2002 για ψευδή πιστοποιητικά ασφάλειας 17 πυρηνικών σταθμών και που σύμφωνα με αποκαλύψεις των Wikileaks, το 2007 συγκάλυψε ένα μικρότερο ατύχημα.
Οι αρχές, που μάλιστα είχαν διαπιστώσει τα πλαστά πιστοποιητικά, γνώριζαν τα προβλήματα των απηρχαιωμένων αντιδραστήρων αλλά σιώπησαν για χρόνια με δραματικές συνέπειες ρισκάροντας την λειτουργία τους στην πλέον σεισμογενή περιοχή του κόσμου. Μια πυκνοκατοικημένη, μάλιστα περιοχή, όπου τα έκτισαν δίνοντας -υποτίθεται-  αναπτυξιακό κίνητρο!  
Η Κυβέρνηση δεν αντέδρασε προφανώς, γιατί ήταν διαπλεκόμενη με τα συμφέροντα της εταιρείας αυτής, που είναι η Τρίτη μεγαλύτερη εταιρεία παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στον κόσμο και πρώτη στην Ασία.
Ποια ήταν τα αποτελέσματα;
30.000 νεκροί κι αγνοούμενοι. 100.000 άστεγοι, 250.000 ζουν σε καταυλισμούς υπό άθλιες συνθήκες και αβέβαιο μέλλον αφού πολλοί δεν έχουν που να γυρίσουν. 200.000 χωρίς ηλεκτρικό και νερό. Κερδοσκοπία λοιπόν ως τον τάφο; Ναι.

Σήμερα, στο Τόκυο των 13 εκατομ, που μαζί με τα περίχωρα φτάνουν τα 35 εκατ., τρεις Ελλάδες σε πληθυσμό, οι άνθρωποι έχουν εκτεθεί σε ραδιενέργεια από τον αέρα και το νερό ενώ άγνωστο είναι πόση ραδιενέργεια θα εισπράξουν από τα τρόφιμά τους τώρα και στο μέλλον αφού το ραδιενεργό καίσιο έχει 30 χρόνια διάρκεια ημιζωής, ενώ για το πλουτώνιο που κι αυτό διέρρευσε δεν συζητάμε καν. Και όπως γνωρίζουμε οι δόσεις ραδιενέργειας είναι σωρευτικές. 
Τα επίπεδα ραδιενέργειας στην γύρω θάλασσα είναι 4.000 φορές πιο υψηλά από το κανονικό, ενώ η ανίκανη εταιρεία, υπεύθυνη για το πρόβλημα έριξε χτες 11.500 τόνους ραδιενεργού νερού στον Ειρηνικό ωκεανό για να αποσυμφορήσει τους αντιδραστήρες, άγνωστο το τι θα σημάνει αυτό! 
Η τεράστια αυτή ποσότητα νερού είναι 100 φορές πιο ραδιενεργή από τα επιτρεπτά όρια. Ωστόσο, αυτό κρίθηκε αναγκαίο, γιατί κάπου πρέπει να αποθηκεύσουν το νερό που είναι 1000 φορές πιο ραδιενεργό και που τώρα διαρρέει στον Ειρηνικό από μια ρωγμή. Αδειάζουν μια δεξαμενή με 100 φορές πιο ραδιενεργό νερό στην θάλασσα για να αποθηκεύσουν νερό 1000 φορές πιο ραδιενεργό. Έτσι ισχυρίζονται τουλάχιστον. Οι επιστήμονες λένε ότι ακόμη κι αν ο Ειρηνικός είναι μεγάλος ωκεανός αυτή η ραδιενέργεια θα μπει στην διατροφική αλυσίδα του ανθρώπου..

Εν τω μεταξύ ο αντιδραστήρας 2 εκλύει περισσότερο από 1,000 millisievertsτην ώρα τόσο στο νερό, όσο και στον αέρα. Αυτό σημαίνει ότι ένας εργάτης αν μείνει εκεί για 15 μόλις λεπτά έχει ξεπεράσει την δόση επιτρεπτής ραδιενέργειας ενός χρόνου. Αναρωτιόμαστε με ποιο θράσος ηTEPCO δηλώνει ότι μπορεί να πάρει χρόνια ή δεκαετίες για να ελέγξει τους αντιδραστήρες.
Αναρωτιόμαστε ποιος θα μπορέσει να πάει εκεί. Όταν το CNN ρώτησε τον Ιάπωνα πρόεδρο της παγκόσμιας εταιρείας πυρηνικής ενέργειας Yukiya Amano, γιατί δεν αντιδρά ώστε το πρόβλημα να λυθεί από την διεθνή κοινότητα, και εάν γνώριζε τα προβλήματα πριν, εκείνος έκανε τον Κινέζο..Η έκβαση παραμένει άγνωστη. Τι θα γίνει αν το πλουτώνιο 239 που έχει χρόνο ημιζωής 24.200 χρόνια(!), άφθονο μέσα στους αντιδραστήρες διαρρεύσει; Ήδη υπήρξαν μικροδιαρροές..
Εν τω μεταξύ από το Τόκυο έχουν φύγει ήδη χιλιάδες ενώ οι Γερμανικές μεταφορικές εταιρείες, αρνούνται να  μεταφέρουν νερό και τρόφιμα εκεί, ενώ μολύνθηκε αμερικανικό πλοίο και ελικόπτερα που έσπευσαν εκεί για βοήθεια, αφού τους παραπλάνησαν για τα επίπεδα ακτινοβολίας οι Γιαπωνέζοι. Δόσεις ραδιενέργειας έχουν πάρει Αμερικανοί και Ρώσοι λόγω του νέφους που μεταφέρθηκε εκεί, ενώ ίχνη ραδιενέργειας στο γάλα βρέθηκαν στην Δυτ. Ακτή των ΗΠΑ.
Αρκετές μέρες πριν, με θράσος η Ιαπωνική κυβέρνηση δήλωνε στους πολίτες του Τόκιο ότι έλαβαν την "ασφαλή δόση" ραδιενέργειας ενός ταξιδιού ως την Νέα Υόρκη, προσδίδοντας κι ένα χαϊλίκι στην δόση ραδιενέργειας που έλαβαν! Οι τιμές βέβαια διπλασιάστηκαν σε μια μέρα, τα τρόφιμα και το νερό μολύνθηκαν, άγνωστο το πού θα φτάσουν μετά τόσους τόνους ραδιενεργό νερό που έριξαν στον ωκεανό, ενώ οι αρχές παρέλειψαν να πουν το αν αυτές οι δόσεις ραδιενέργειας θα κοστίσουν ζωές σε αρρώστους, βρέφη, ευπαθείς πληθυσμούς, ζώα κ.λ.π. Επίσης από 100microsieverts που ήταν η ασφαλής δόση υποτίθεται για τους εργάτες στους αντιδραστήρες, το πήγε αυθαίρετα στα 250 εν μια νυκτί..

Ας ανακεφαλαιώσουμε. Μάθαμε λοιπόν ότι η κερδοσκοπική ανάπτυξη δεν υπολογίζει κανένα κόστος. Ότι μια ιδιωτική εταιρεία, δεν είναι καλύτερη από μια δημόσια και πάντως είναι άκρως επικίνδυνη, χωρίς τον δημόσιο έλεγχο κι επίβλεψη.

 Μάθαμε ακόμα, τι σημαίνειαλληλεπίδραση σε μια ολοένα και πιο τοξινωμένη φύση που κάποιοι δηλητηριάζουν χωρίς να πληρώνουν ποτέ ενώ την πληρώνουν κάποιοι άλλοι με την ίδια την ζωή τους…(από τσουνάμι, πυρηνικές διαρροές, πλημμύρες, ξηρασία, πείνα κ. λ. π). 
Κανονικά η Ιαπωνική κυβέρνηση θα έπρεπε να χρεωθεί ένα διεθνές έγκλημα κατά της ανθρωπότητας , αφού μόλυνε τον Ειρηνικό ωκεανό και τον μισό πλανήτη με ραδιενέργεια.
Είδαμε ακόμα, πως η Τρίτη μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο, κινδυνεύει σήμερα να καταρρεύσει μετά από αποκλεισμό των προϊόντων της από Αμερική, Ρωσία, Καναδά, Αυστραλία κι άλλες χώρες. Μόνο το τσουνάμι κι ο σεισμός κόστισαν 300 δις δολάρια μέχρι στιγμής. Η πλέον αιματηρή οικονομικά καταστροφή. Το συνολικό κόστος, μαζί με τις συνέπειες των πυρηνικών διαρροών που θα φτάσει; Άξιζε για την κερδοσκοπία μερικών και τις μίζες μερικών άλλων να καταστραφούν χιλιάδες αν όχι εκατομμύρια άνθρωποι;

Το ίδιο ακριβώς ερώτημα μπορούμε σήμερα να θέσουμε και στους εαυτούς μας, στην διεφθαρμένη Ελλάδα. Πόσο κοστίζει στον λαό η διαφθορά;
Η δική μας Fukushima είναι ο Ασωπός, το εξασθενές χρώμιο. Εδώ και χρόνια εμείς πίναμε μολυσμένο νερό στην περιοχή. Ο πατέρας μου έπαθε καρκίνο του πνεύμονα και πέθανε, ίσως να ζούσε ακόμα. Ο φίλος μας Στρατής Λουπάτατζης που ζεί στο Χαλκούτσι μόνιμα, και που ήταν από τους λίγους που πάλεψαν για το θέμα και απολύθηκαν μέσα σε 1 μήνα από τα εργοστάσια της περιοχής, μου έλεγε ότι το μωρό  του το πλένει αναγκαστικά με εμφιαλωμένο νερό. Ο χημικός Παντελόγλου μου είπε ότι ακόμη κι όταν σφουγγαρίζω πρέπει να βγαίνω από το δωμάτιο μέχρι να εξατμιστεί όλο το νερό και να αποφεύγω να ποτίζω με το λάστιχο.. Μήπως σας θυμίζει κάτι αυτό;

Με όλα αυτά τα παραδείγματα σήμερα καταλαβαίνω πως οφείλουμε να πάμε σε βάθος, να δούμε αλλιώς τα πράγματα. Δεν αρκεί  πλέον ο απλός περιβαλλοντισμός, η λογική του εξωραϊσμού, να καταγγείλουμε ή να κλείσουμε πρόχειρα τρύπες, να το παίξουμε "πολιτισμένοι", να "συνυπολογίσουμε" τον παράγοντα περιβάλλον ή οικολογία στο αριστερό μας προφίλ.
Αν πράγματι είμαστε αριστεροί που σημαίνει πρωτοπόροι, πρέπει να σοβαρευτούμε. Οικολογία, σήμερα, δεν σημαίνει ενασχόληση με ένα θέμα, σημαίνει επιβίωση, σημαίνει σεβασμός του άλλου, δημοκρατία, συνεργασία, αλληλεπίδραση, άρνηση της διαφθοράς, επαναξιολόγηση αρχών και αξιών και λύσεις για το σήμερα και το αύριο.
Και χρειάζεται να εφεύρουμε ξανά, μια νέα οικολογία βάθους που αυτήν την φορά θα καταλήξει σε ένα σύστημα θεωρητικών και πρακτικών αρχών. Μια οικολογία βάθους ικανή να μεθοδεύσει όχι μόνο λύσεις αλλά και έναν νέο τρόπο σκέψης.
Που δεν θα εξαντλείται μόνο στην καταγγελία και τον ακτιβισμό αλλά θα χτίσει προσεκτικά μια νέα οικοδυναμική αντίληψη στον κόσμο και θα εκπαιδεύσει περιβαλλοντικά την νέα γενιά. Χρειάζεται εργασία και ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ.

Αν κοιτάξουμε προς τα πίσω θα δούμε πως εντέλει παρόλη την εσωστρέφειά του ο Arne Naess που θέσπισε την οικολογία βάθους είχε δίκιο στα τέλη της δεκαετίας του ΄80. Μόνο που τότε στην ζέουσα ακόμη εποχή ενός αισιόδοξου κι αυτάρεσκου ακόμα μοντερνισμού η ιδέα ότι μόνος ο άνθρωπος δεν αποτελεί το επίκεντρο της φύσης και πως πρέπει να ξεπεράσουμε τον ανθρωποκεντρικό εγωκεντρισμό μας για να γίνουμε πραγματικοί οικολόγοι ακούγονταν λίγο ως μεταφυσικές φιλολογίες. Δυστυχώς σήμερα έννοιες που τέθηκαν τότε, όπως ομοιοστασία της φύσης, οριακή δυνατότητα παρέμβασης του ανθρώπου κλπ έγιναν εκ των υστέρων και με οδυνηρό τρόπο κατανοητές.
 Όταν άλλαξε πλέον το κλίμα κι άρχισαν τα τσουνάμι, οι τυφώνες κι οι πλημμύρες, όταν εξαφανίστηκαν διάφορα είδη, όταν οι καρκίνοι έγιναν σχεδόν επιδημίες, σιγουρευτήκαμε πια πως δεν έχουμε σχεδόν κανέναν έλεγχο. Κι όταν η μόλυνση μας έπνιξε σιγουρευτήκαμε  πως δεν έχουμε κανένα δικαίωμα να αξιολογούμε εμείς ως άνθρωποι ποιο είδος έχει δικαίωμα η όχι στην ζωή ανάλογα με την "νοημοσύνη" του και πόσο προσεγγίζει την δική μας. Γιατί αυτό είναι εγκληματικός ρατσισμός.
Με την ίδια λογική οφείλουμε να δούμε σήμερα ξανά την έννοια "νοημοσύνη" μια  έννοια καθοριστική για το πώς συμπεριφερόμαστε στο περιβάλλον και την ζωή. Μήπως τελικά η νοημοσύνη βρίσκεται στις σχέσεις των ειδών και των οικοσυστημάτων κι όχι στο κάθε είδος χωριστά πόσον μάλλον στον καταστροφέα άνθρωπο; Ασφαλώς και είναι έτσι. Γιατί μόνο ένας ηλίθιος θα πίστευε πως καταστρέφοντας την φύση δεν θα καταστραφεί κι ο ίδιος αφού εξαρτάται ολοκληρωτικά από αυτήν. Δυστυχώς όμως, ο θάνατος των οικοσυστημάτων υποδηλώνει ταυτόχρονα και κάτι που πεθαίνει μέσα μας.

Ποιο είναι όμως, τελικά το μάθημα που παίρνουμε από τις εξελίξεις των τελευταίων ετών;

Τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό η αντιστοιχία οικολογικού κινήματος -οικολογικών καταστροφών είναι απολύτως δυσανάλογη. Ιδιαίτερα στην Αττική η κατάσταση είναι χειρότερη από ποτέ. Πυρκαγιές από εμπρησμούς, αυθαίρετα στα δάση, μολυσμένες θάλασσες και υδροφόρος ορίζοντας, κατάχρηση φυτοφαρμάκων, μπετόν και νέφος.
 Ο αέρας της Αθήνας, της πιο μολυσμένης με μικροσωματίδια πόλης στην Ευρώπη (με 53 mg/m3) επιμολύνεται συνεχώς. Η ετήσια μέση τιμή του όζοντος φτάνει τα 110 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο, όταν στις άλλες ευρωπαϊκές πόλεις είναι σαφώς κάτω από 80.
Τα όρια ξεπερνιούνται σχεδόν κάθε δεύτερη μέρα για τα μικροσωματίδια και μία στις τρεις μέρες για το όζον. Σύμφωνα με το Harvard10 mg/m3 πάνω από το όριο στα μικροσωματίδια αυξάνει την πηκτικότητα του αίματος και κατά 70% την πιθανότητα απόφραξης αρτηριών. Οι αυξανόμενοι καύσωνες λόγω της κλιματικής  κάνουν την Αθήνα μια επικίνδυνη χαβούζα το καλοκαίρι ενώ κανείς δεν μιλάει όπως παλιά για το νέφος.
Στην Ελλάδα λυπάμαι που το λέω αλλά έτσι είναι, οι Οικολόγοι Πράσινοι διάλεξαν μια λαθεμένη λύση που μπλόκαρε στην ουσία αντί να βοηθήσει στην άνοδο του οικολογικού κινήματος. Δημιούργησαν κόμμα, βάζοντας στην ουσία απέναντί τους τα υπόλοιπα κόμματα αποκλείοντας έτσι και ανθρώπους που ενδιαφέρονται να συνεργαστούν αλλά και μηχανισμούς υποστήριξης αναγκαίους όπως π.χ. της τοπικής αυτοδιοίκησης που είναι συχνά απαραίτητοι.. Η δράση τους σε άλλα θέματα έχει αποτέλεσμα αλλά στο κύριο που για μένα είναι ο Ασωπός δεν έκαναν τίποτα σημαντικό, όπως και τα υπόλοιπα κόμματα. Το βάρος λοιπόν πέφτει στα κινήματα πολιτών που ευτυχώς ξεφυτρώνουν σαν τα μανιτάρια για τα πιο ποικίλα θέματα  σε επιμέρους οικολογικές οργανώσεις.
Τι θα πρέπει να κάνουμε λοιπόν;

Χρειάζεται κατ΄ αρχάς να ξεκαθαρίσουμε έντιμα που οριοθετούμε την ανάπτυξη και τι σημαίνει για μας αυτό. Επίσης να κατανοήσουμε ότι όχι μόνο δεν είμαστε σε θέση να ηγεμονεύσουμε και να καθοδηγήσουμε όπως έλεγαν παλιότερα τα κινήματα αυτά αλλά να δώσουμε έμφαση στο να τα αφουγκραστούμε, να συνεργαστούμε με αυτά και να δημιουργήσουμε κοινωνικά δίκτυα αλληλοενημέρωσης και δράσης. Χρειάζεται μόνο αυτή η υπέροχη λέξη η αλληλεγγύη.
Το παναττικό δίκτυο ήρθε ως ένας αρωγός προς την υπόθεση αυτή αλλά χρειάζεται μια περαιτέρω εξειδίκευση και συντονισμός όσον αφορά τις οικολογικές κινήσεις.
Ένας νέος προσανατολισμός ως προς την υποστήριξη θεσμικών κεκτημένων σε ότι αφορά την προστασία του περιβάλλοντος αλλά και την δημιουργία νέων ελεγκτικών θεσμών είναι απόλυτα αναγκαία σήμερα.
Για παράδειγμα ένας μη κρατικός φορέας για την προστασία της δημόσιας υγείας όπως επίσης κι ένας φορέας υποστήριξης της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης είναι κυριολεκτικά ζωτικής ανάγκης σήμερα.
Εδώ είναι πάρα πολύ σημαντικό πιστεύω να καταλάβουμε πως επειδή δεν υπάρχει κανένα, υπογραμμίζω κανένα οικολογικό πρόβλημα που να μην έχει να κάνει με την αλληλεπίδραση και με ένα αυξημένο βαθμό πολυπλοκότητας χρειαζόμαστε μελέτη και σχεδιασμό. Όμως αυτό πρέπει να το δούμε ως μια δημιουργική πράξη. Κάτι που μας μαθαίνει την ίδια την λογική της ζωής και της συμβίωσης.. Το πόσο ίδιοι είμαστε στην λογική του DNA. Και μόνο το αρπαχτικό ένστικτο του κέρδους μας χωρίζει. Η απεγνωσμένη άμυνα του υπέρογκου, πανικόβλητου εγώ.

Θέλω να πω και δυο τρία λόγια για τον τρόπο σκέψης και την μεθοδολογία. Σύμφωνα με την Οικοψυχολογία όπως την διατύπωσε οTheodore Roszak το 1995, όλοι οι άνθρωποι εξαρτώνται από την φύση όχι μόνον για την σωματική τους επιβίωση και υγεία αλλά και για την ψυχική τους υγεία καθώς η ζωή τους μέσα στις πόλεις είναι ένα μικρό μόνο χρονικό κομμάτι στην ιστορία της ανθρωπότητας καθώς για αιώνες ζούσαν ελεύθεροι στην φύση..
Η οικοψυχολογία δεν μελετά μόνο γιατί φερόμαστε με σχιζοφρενικό τρόπο στο περιβάλλον αλλά ερευνά και νέους τρόπους να δραστηριοποιήσει τους ανθρώπους να δράσουν εκτός από την γνωστή μας διαμαρτυρία.­* Τρόπους εκπαίδευσης, θετικής δράσης, προτύπων κλπ.
Αυτό φαίνεται πολύ λογικό καθώς αρκετοί γνωρίζουν ότι όταν ένα ερέθισμα είναι πολύ αρνητικό και τρομακτικό κινητοποιεί τον φόβο και την απώθηση. Αυτό δεν το καταλαβαίνουμε αλλά συμβαίνει καθημερινά. Για παράδειγμα αν πραγματικά δεν είχαμε απωθήσει τις 30 και πλέον σκηνές βίας και φόνων που βλέπουμε καθημερινά στην tv δεν θα την ξανανοίγαμε την επόμενη. Πώς μεταφράζεται αυτό;
 Για παράδειγμα δίπλα στην καταγγελία (αρνητική ενέργεια) χρειάζεται μια πρόταση λύσης (θετική ενέργεια), ή μια παρακίνηση για συγκεκριμένη δράση ή κάποια προοπτική ανταμοιβής από την δράση.
Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε πως η φύση του ανθρώπου, ο εγκέφαλός του δεν είναι κατάλληλα προσανατολισμένος ώστε να μπορεί εύκολα να σκεφτεί μακροπρόθεσμα ή να αναλογιστεί τις μακροχρόνιες συνέπειες των πράξεών του. Χρειάζεται ιδιαίτερη εκπαίδευση για αυτό.
Κι εκεί χωλαίνει η οικολογική συνείδηση του ανθρώπου. 
Αυτός άλλωστε είναι και ο λόγος που σπάνια οι άνθρωποι επενδύουν στην πρόβλεψη που θα μας γλύτωνε από πολλά δεινά.
Όλα τα παραπάνω χαρακτηριστικά, δηλαδή η παιδική ανευθυνότητα ενός ανώριμου εγώ που σπαταλά και καταστρέφει, η έλλειψη πρόνοιας και η μανία για κυριαρχία  ίδιον ενός ανώριμου αντρικού εγώ υποδηλώνουν σοβαρές ψυχικές διαταραχές σε μαζικό επίπεδο όπως πιστεύει η διαπροσωπική ψυχολογία.
Θέλω να πω μ’ αυτά πως η λύση δεν βρίσκεται μόνον εξωτερικά στο να αποκαταστήσουμε όσο γίνεται την φύση. Αλλά ήρθε η ώρα να κοιτάξουμε και την ελαττωματική συνείδηση και ψυχή του ανθρώπου ώστε να καταλήξουμε στο τι και πως θα υιοθετήσουμε πλέον για μια καλύτερη μέθοδο αντιμετώπισης των προβλημάτων.
Δεν εννοώ φυσικά να δημιουργήσουμε κάτι σαν ένα αφελές, οικολογικό newage που θα αποσυμπιέσει την κατάσταση ή θα λειτουργήσει "καλλωπιστικά" για να ξεχαστούμε. Η καταγγελία και η δράση έρχονται πρώτες. Μόνο που δεν αρκούν γιατί δεν λειτουργούν μακροπρόθεσμα. Δεν χτίζουν παρακαταθήκη νοοτροπίας.
Επίσης δεν μπορούμε να περιμένουμε από άρρωστους ψυχικά ανθρώπους που παίρνουν χούφτες αντικαταθλιπτικά ή από αιμοδιψείς κερδοσκόπους όπως οι βιομήχανοι στον Ασωπό που σκορπίζουν θάνατο με εξασθενές χρώμιο να αντιδράσουν με την λογική. Μπορεί το κεφάλαιο να μην έχει γενικά ηθική αλλά αυτό δεν σημαίνει πως δεν μπορεί να εκπαιδευτεί μια νέα γενιά να αποκτήσει έστω ένα κατώφλι ηθικής συνείδησης. Κι αυτό όπως και πολλά άλλα πρέπει να τα συνυπολογίσουμε.
Χρειαζόμαστε μελέτη, περίσκεψη, αλληλεγγύη, συντονισμό και δράση. Όμως στο τέλος θα έχουμε κάνει ότι καλύτερο μπορούμε. Κι αυτό είναι εντέλει που αξίζει τον κόπο.

Τετάρτη 13 Απριλίου 2011

ΡΑΔΙΕΝΕΡΓΕΙΑ Γνωρίζετε τι είναι


Η επιδείνωση της κατάστασης στους πυρηνικούς σταθμούς της Ιαπωνίας έχει φέρει ξανά στο προσκήνιο το φάσμα της ραδιενέργειας. Ακολουθεί μια εκλαϊκευτική εξήγηση του φαινομένου και των πιθανών επιπτώσεων για την υγεία, με βάση κυρίως σχετικά ενημερωτικά κείμενα της Ελληνικής Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας (ΕΕΑΕ).
Η ραδιενέργεια είναι μια μορφή ιοντίζουσας ακτινοβολίας, δηλαδή μια μορφή ενέργειας που εκπέμπεται από κάποια πηγή και διαδίδεται στο χώρο. Ο άνθρωπος κατά τη διάρκεια της ζωής του δέχεται συνεχώς ενέργεια με τη μορφή ακτινοβολίας, τόσο από το φυσικό του περιβάλλον (γήινο και διαστημικό) όσο και από τεχνητές πηγές, τις οποίες εφηύρε ο ίδιος.
Στις φυσικές πηγές ακτινοβολίας συγκαταλέγονται τα συστατικά του φλοιού της γης και η κοσμική ακτινοβολία. Το έδαφος, το νερό και ο αέρας περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, και φυσικά ραδιενεργά στοιχεία, ενώ η επιφάνεια της γης προσβάλλεται συνεχώς από την κοσμική ακτινοβολία, με πηγές εκπομπής τον ήλιο και άλλες μακρινές αστρικές περιοχές.
Η κυριότερη φυσική ραδιενέργεια, από άποψη επιπτώσεων στον άνθρωπο, είναι το φυσικό ραδιενεργό άχρωμο, άοσμο και άγευστο αέριο ραδόνιο, το οποίο προέρχεται από το ουράνιο που υπάρχει στο υπέδαφος και τα πετρώματα της γης και στο οποίο οφείλεται το μεγαλύτερο μέρος της ετήσιας δόσης ακτινοβολίας που λαμβάνουν όλοι οι άνθρωποι με φυσικό τρόπο. Από την άλλη, ο άνθρωπος ανακάλυψε τις τεχνητές πηγές παραγωγής ακτινοβολιών κατά τα τέλη του 19ου αιώνα, πράγμα που σταδιακά οδήγησε στην εκτεταμένη χρήση τους.
Οι ακτινοβολίες χρησιμοποιούνται σήμερα στην ιατρική (διάγνωση και θεραπεία ασθενειών όπως ο καρκίνος), στη βιομηχανία (ραδιογραφήσεις, ακτινοβολητές για αποστείρωση υλικών, συσκευές για έλεγχο ποιοτικών παραμέτρων, διάφορα καταναλωτικά αγαθά κλπ.), στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας (από πυρηνικούς σταθμούς όπως αυτοί που αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα στην Ιαπωνία μετά το σεισμό και το τσουνάμι), στην έρευνα κ.α.
Στις τεχνητές πηγές ακτινοβόλησης του ανθρώπου συμπεριλαμβάνεται και η ραδιορύπανση του περιβάλλοντος από αλλεπάλληλες πυρηνικές δοκιμές στην ατμόσφαιρα, που έγιναν από τις μεγάλες δυνάμεις στο πλαίσιο του Ψυχρού Πολέμου πριν από το 1962, καθώς και από ορισμένα σοβαρά πυρηνικά ατυχήματα, με κυριότερο αυτό στον αντιδραστήρα του Τσερνόμπιλ το 1986.
Ιοντίζουσες και μη ακτινοβολίες
Οι ακτινοβολίες διακρίνονται σε δύο βασικές κατηγορίες: τις ιοντίζουσες και τις μη ιοντίζουσες. Ιοντίζουσες (όπως η ραδιενέργεια) είναι οι ακτινοβολίες που μεταφέρουν ενέργεια ικανή να εισχωρήσει στην ύλη, να προκαλέσει ιοντισμό των ατόμων της, να διασπάσει βίαια τους χημικούς δεσμούς των στοιχείων και να προκαλέσει βιολογικές βλάβες σε ζώντες οργανισμούς.
Οι γνωστότερες ιοντίζουσες ακτινοβολίες είναι οι ακτίνες Χ που παράγονται στις λυχνίες των ακτινολογικών μηχανημάτων και χρησιμοποιούνται ευρέως στην ιατρική, καθώς και οι ακτινοβολίες α, β, και γ που εκπέμπονται από τους ασταθείς πυρήνες ατόμων. Οι ιοντίζουσες ακτινοβολίες είναι διεισδυτικές. Η ποσότητα ενέργειας που μεταφέρεται από την ακτινοβολία στην ύλη ανά χιλιόγραμμο μάζας, καλείται δόση ακτινοβολίας. Η πιθανότητα βλάβης της υγείας σχετίζεται άμεσα με το ύψος της δόσης ακτινοβολίας.
Μη ιοντίζουσες ακτινοβολίες είναι αυτές που μεταφέρουν σχετικά μικρή ενέργεια, ανίκανη να προκαλέσει ιοντισμό, ικανή όμως να προκαλέσει ηλεκτρικές, χημικές και θερμικές επιδράσεις στα κύτταρα, που μπορούν να αποβούν άλλοτε επιβλαβείς και άλλοτε ευεργετικές για τη λειτουργία τους. Σε αυτές ανήκουν οι ηλεκτρομαγνητικές ακτινοβολίες, όπως τα στατικά και χαμηλόσυχνα ηλεκτρικά και μαγνητικά πεδία, τα ραδιοκύματα, τα μικροκύματα των κεραιών επικοινωνιών και ραδιοτηλεόρασης, η ορατή ακτινοβολία, η υπέρυθρη κ.α.
Ο ιοντισμός του ατόμου είναι ένα φυσικό φαινόμενο που ακολουθεί την αλληλεπίδραση της ακτινοβολίας υψηλής ενέργειας με την ύλη. Είναι η βίαιη εκδίωξη ενός ηλεκτρονίου από το άτομο, με αποτέλεσμα τη δημιουργία ενός ζεύγους αντίθετα φορτισμένων ιόντων.
Οι πυρήνες των ατόμων αποτελούνται από θετικά φορτισμένα σωματίδια, τα πρωτόνια, και από ουδέτερα φορτισμένα σωματίδια, τα νετρόνια. Ορισμένα άτομα είναι ασταθή, δηλαδή οι πυρήνες τους έχουν την τάση να αλλάζουν αυθόρμητα τη δομή τους, έως ότου προκύψει ένας πυρήνας με σταθερή δομή. Κατά τη διάρκεια αυτής της αλλαγής εκπέμπουν ακτινοβολία. Aπό τις ακτινοβολίες αυτές, οι πιο γνωστές είναι: Η ακτινοβολία α (εκπομπή θετικά φορτισμένου σωματιδίου μεγάλης μάζας), η ακτινοβολία β (εκπομπή φορτισμένου σωματιδίου μικρής μάζας) και η ακτινοβολία γ (εκπομπή ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας)
Η ιδιότητα των ασταθών πυρήνων να αποβάλλουν μάζα και ενέργεια, καλείται ραδιενέργεια ή, εναλλακτικά, ραδιενέργεια ενός υλικού είναι το φυσικό μέγεθος που χαρακτηρίζει το ρυθμό διάσπασης των ασταθών πυρήνων του.
Τα ισότοπα γνωστών σταθερών χημικών στοιχείων, που χαρακτηρίζονται από ασταθείς πυρήνες, ονομάζονται ραδιενεργά ισότοπα ή ραδιοϊσότοπα. Τα ραδιοϊσότοπα μπορούν να ταξινομηθούν σε:
Φυσικά ραδιοϊσότοπα (που είναι συστατικά του φλοιού της γης από τη στιγμή της δημιουργίας της). Τα κυριότερα είναι το ουράνιο-238 (U-238), το ουράνιο-235 (U-235), το θόριο-232 (Th-232), το κάλιο-40 (K-40). Τα φυσικά ραδιενεργά στοιχεία-ραδιοϊσότοπα, εκτός από το έδαφος και τα ορυκτά (κυρίως το ραδιενεργό κάλλιο-40), ανιχνεύονται στο νερό, στον αέρα, στους ζώντες οργανισμούς, στις τροφές και στα οικοδομικά υλικά. Ειδικά η τροφική αλυσίδα αποτελεί πηγή πρόσληψης φυσικών ραδιενεργών στοιχείων.
Κοσμογενή ραδιοϊσότοπα (που παράγονται από την αλληλεπίδραση της κοσμικής ακτινοβολίας με την ατμόσφαιρα).
Τεχνητά παραγόμενα ραδιοϊσότοπα (που παράγονται τεχνητά σε εγκαταστάσεις υψηλής τεχνολογίας, όπως σε πυρηνικούς αντιδραστήρες και επιταχυντές σωματιδίων). Η έκλυσή τους στο φυσικό περιβάλλον -και η διείσδυσή τους στον οργανισμό αρχικά άμεσα και έπειτα έμμεσα μέσω της τροφικής αλυσίδας- είναι πιθανό να επιφέρει σοβαρές επιπτώσεις στον πληθυσμό και στο περιβάλλον.

Παρασκευή 8 Απριλίου 2011

japan η χωρα του δυοντος ηλιου

Με τον πιο απότομο τρόπο προσγειώθηκαν στην πραγματικότητα όσοι περίμεναν πως η Ιαπωνία της επανάστασης της ρομποτικής, των υβριδικών αυτοκινήτων και των υπερεξελιγμένων παιχνιδομηχανών και κινητών τηλεφώνων θα έδινε μια απάντηση στην πρόσφατη κρίση που θα τιμούσε την αίγλη της. Το επίπεδο των υποδομών και η ικανότητα του κρατικού μηχανισμού να χειριστούν την κρίση που ξέσπασε στις 11 Μαρτίου, με αποτέλεσμα να χαθούν 21.000 ανθρώπινες ζωές, 350.000 άνθρωποι να μείνουν άστεγοι και η οικονομία να υποστεί ζημιές ύψους 250 δισ. δολαρίων πιο πολύ παρέπεμπαν σε τριτοκοσμική και υπανάπτυκτη χώρα και όχι στην τρίτη μεγαλύτερη οικονομία του πλανήτη.
Η πραγματικότητα ωστόσο είναι πως η πρόκληση την οποία έπρεπε να διαχειριστεί η χώρα του ανατέλλοντος ηλίου, όπως κάποτε αποκαλούταν η Ιαπωνία, ήταν εξαιρετικά σύνθετη. Ένας σεισμός της τάξης των 8,9 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ που ήταν ο μεγαλύτερος στην ιστορία της Ιαπωνίας, ένα τσουνάμι από τα καταστροφικότερα που έχουν παρατηρηθεί ύψους 10 μέτρων, η σχεδόν ταυτόχρονη ζημιά σε τέσσερις πυρηνικούς αντιδραστήρες και η συνεχής χιονόπτωση θα μπορούσε να πει κανείς ότι ξεπερνάει και τις πιο δύσκολες ασκήσεις που μπορούν να μπουν σε ένα μάθημα διαχείρισης κρίσεων. Η κρίση όμως με την οποία ήρθαν αντιμέτωποι εκατομμύρια Ιάπωνες αφορούσε πολύ πιο ουσιώδη διακυβεύματα από την διαχείριση. Ήταν απόρροια της απουσίας βασικών υποδομών και μέσων με τα οποία πρέπει να είναι εξοπλισμένο κάθε σύγχρονο κράτος – πολύ περισσότερο αν συγκαταλέγεται στις 3 μεγαλύτερες οικονομικές δυνάμεις του πλανήτη, όπως η Ιαπωνία.
Στο έλεος γέροντες και φτωχοί
Μάρτυρας η εγκατάλειψη χιλιάδων μεγάλων σε ηλικία ανθρώπων και αναξιοπαθούντων στο έλεός τους μετά την ανακοίνωση της κυβέρνησης να εκκενωθούν όλες οι κατοικημένες περιοχές σε μια ακτίνα 19 χιλιομέτρων. Η περίμετρος ασφαλείας ωστόσο που ανακοίνωσαν για όσους πολίτες τους ζουν στην Ιαπωνία οι αμερικανικές αρχές, οι οποίες έστειλαν μετά από λίγες μέρες δικό τους μη επανδρωμένο αεροσκάφος για να μετράει την ραδιενέργεια, ήταν πολύ μεγαλύτερη: 80 χιλιόμετρα για την ακρίβεια, δημιουργώντας πολλά ερωτηματικά στη συνέχεια για το αν οι ιαπωνικές αρχές απέκρυπταν την πραγματικότητα, όπως είχαν κάνει και οι Σοβιετικές αρχές το 1986 με το ατύχημα στο Τσέρνομπιλ, ή αν απλώς η οδηγία των αμερικανικών αρχών είχε προληπτικό χαρακτήρα.
Το ίδιο σκηνικό εγκατάλειψης είχε παρατηρηθεί και στη Νέα Ορλεάνη με τον τυφώνα Κατρίνα τον Αύγουστο του 2005. Έτσι και τώρα όσοι είχαν το δικό τους μέσο μεταφοράς, κάποιον συγγενή να τους μεταφέρει ή τα οικονομικά μέσα να εξασφαλίσουν την φυγή τους για να μην προσβληθούν από την ραδιενέργεια, έφυγαν. Οι υπόλοιποι έμειναν υπομονετικά να περιμένουν το μοιραίο. Η έλλειψη σχετικής πρόνοιας από το κράτος ή τους δήμους προκαλεί οργή αν σκεφτεί κανείς ότι αυτή η χώρα έζησε την μεγαλύτερη φρίκη που έχει ποτέ υπάρξει στη γη από πυρηνικό ολοκαύτωμα. Και παρόλα αυτά, σχεδόν επτά δεκαετίες μετά, αδιαφόρησε να προστατεύσει όσους δεν είχαν τους οικονομικούς πόρους ή τις βιολογικές δυνάμεις να το κάνουν μόνοι τους. Στο έλεός τους αφέθηκαν ακόμη και όσοι έφθασαν στα καταφύγια, μισό εκατομμύριο άνθρωποι περίπου, καθώς σχεδόν μια εβδομάδα μετά την μοιραία Παρασκευή 11 Μαρτίου διαμαρτύρονταν πως δεν είχαν νερό, φαγητό, ούτε καν χαρτιά υγείας. Η παροιμιώδης, σε βαθμό δουλικότητας, υπομονή τους, όπως καταγράφηκε στις τηλεοπτικές οθόνες, δεν τους έσωσε ούτε κάλυψε το κενό της κρατικής μέριμνας. Στην ίδια μοίρα βρέθηκαν και όσοι επέλεξαν να παραμείνουν στα σπίτια και τα χωριά τους, που βρίσκονταν πλησίον του τόπου της καταστροφής, αρκετά όμως μακριά, ώστε να μην συντρέχει σοβαρός λόγος εκκένωσης. Τα προβλήματα ξεκίνησαν από τις επόμενες κιόλας μέρες όταν πρατήρια καυσίμων και αλυσίδες σούπερ μάρκετ δεν είχαν τι να πουλήσουν λόγω του ότι κανείς δεν διακινδύνευε να πλησιάσει στις περιοχές τους από φόβο μήπως εκτεθεί στην ραδιενεργή ακτινοβολία.
Το Τόκιο αγνόησε προειδοποιήσεις
Η εγκατάλειψη και το ξεχαρβάλωμα αφορούσε όμως και τον πιο στενό πυρήνα του κράτους. Η κυβέρνηση καθυστέρησε να κινητοποιήσει ακόμη κι αυτές τις υποδομές που διαθέτει, σε μια προσπάθεια να υποβαθμίσει την σοβαρότητα του γεγονότος. Οι ευθύνες της ωστόσο είναι πολύ πιο σοβαρές. Όπως έγραψε η βρετανική εφημερίδα Independent με βάση αποκαλύψεις του Wikileaks στελέχη της Διεθνούς Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας είχαν προειδοποιήσει πριν τρία χρόνια(!) το Τόκιο για την ανάγκη ανανέωσης των κανόνων ασφαλείας των πυρηνικών του αντιδραστήρων. Μάλιστα ο κίνδυνος που υπογραμμιζόταν αφορούσε το ενδεχόμενο μεγάλων σεισμών. Όπως ακριβώς συνέβη…
Έπειτα ήταν και όσα εκ των υστέρων αποκαλύφθηκαν για τις εγκαταστάσεις της Φουκουσίμα. Χτισμένες δίπλα από την θάλασσα έτσι ώστε το σύστημα αντλιών θαλάσσιου νερού με το οποίο ψύχονταν οι αντιδραστήρες να μην διανύει σημαντικές αποστάσεις, χάρη της μείωσης του κόστους, συγκαταλέγονταν εξ αρχής στα πρώτα θύματα που θα άφηνε πίσω του ένα τσουνάμι. Στοιχειώδης προνοητικότητα, με άλλα λόγια, – εάν δεν υπήρχε ο παράγοντας του κόστους – θα επέβαλε στους μηχανικούς να κατασκευάσουν την εγκατάσταση μακριά από τη θάλασσα ώστε να είναι απρόσβλητη από τέτοιου είδους ακραία φυσικά φαινόμενα.
Καταστροφική αποδείχθηκε επίσης η επιλογή να φτιαχτεί ο ένας αντιδραστήρας δίπλα στον άλλο και πάλι για να μειωθούν τα σταθερά και μηνιαία έξοδα που συνοδεύουν την κατασκευή και τη συντήρησή τους, αντίστοιχα. Αυτός ακριβώς ο παράγοντας, η απουσία απόστασης ασφαλείας, είναι που ευθύνεται για την μετάδοση των ζημιών από τον ένα στον άλλο αντιδραστήρα, ενώ ακόμη και οι προσπάθειες επέμβασης των σωστικών συνεργείων αποδείχθηκαν αδύνατες. Αν αντιθέτως υπήρχε σημαντική απόσταση οι ζημιές δεν θα είχαν επεκταθεί και η προληπτική επέμβαση των συνεργείων πυρόσβεσης θα είχε έγκαιρα αποτρέψει όχι μόνο αυτά που επί μέρες φοβόταν όλη η ανθρωπότητα αλλά ακόμη και την επέκταση των πυρκαγιών από εκρήξεις στους 4 από τους 6 αντιδραστήρες.
Σαθρές υποδομές
Μεγάλα ερωτηματικά επίσης προκαλεί το αναποτελεσματικό και απαρχαιωμένο δίκτυο μηχανολογικής υποστήριξης των πυρηνικών αντιδραστήρων. Όπως φάνηκε, οι αντιδραστήρες άντεξαν και τα Ρίχτερ και το τσουνάμι. Αυτό όμως δεν αποδείχθηκε αρκετό, από τη στιγμή που το σύστημα μεταφοράς ηλεκτρικού και οι αντλίες με το οποίο ψύχονταν οι αντιδραστήρες αποδείχθηκε εντελώς ανεπαρκές σε βαθμό να καταρρεύσει, ενώ απουσίαζαν εφεδρικές γεννήτριες που θα μπορούσαν την κρίσιμη στιγμή να είχαν ενεργοποιηθεί, αποτρέποντας τις εκρήξεις και την έκλυση ραδιενέργειας.
Οι ευθύνες της ιδιωτικής εταιρείας που διαχειρίζεται τους πυρηνικούς αντιδραστήρες, της Tokyo Electric Power, ενδέχεται να αποδειχθούν πολύ μεγαλύτερες. Σύμφωνα με ρεπορτάζ των New York Times της Δευτέρας 21 Μαρτίου, η εταιρεία επέδειξε ολιγωρία να ξεκινήσει έγκαιρα τον ψεκασμό των αντιδραστήρων με θαλάσσιο νερό γιατί ήξερε ότι έτσι θα προκαλούσε μη αντιστρεπτές βλάβες σε εγκαταστάσεις τεράστιας αξίας. Εξάντλησε όλα τα χρονικά περιθώρια ελπίζοντας σε ένα …θαύμα, με αποτέλεσμα η ζημιά να μεγιστοποιηθεί.
Σε κάθε περίπτωση η 11η Μαρτίου θα μείνει στην ιστορία για την Ιαπωνία όχι μόνο εξ αιτίας της δυστυχίας που προκάλεσε σε χιλιάδες οικογένειες που κατοικούν στα βορειοανατολικά της νησιώτικης χώρας αλλά και λόγω του ότι σηματοδότησε την οριστική δύση του (άλλοτε) ανατέλλοντος ηλίου.

http://mauroskyknos.blogspot.com      /Λεωνίδας Βατικιώτης

Τρίτη 5 Απριλίου 2011

Ο ξερόλας

http://ai-vres.blogspot.com

Η βλακεία


Του Ξενοφών Α. Μπρουντζάκη από το pontiki.gr
Η βλακεία, εκτός από ανίκητη και επικίνδυνη, είναι ενίοτε και χυδαία! Η βλακεία δεν κατατάσσεται στα εφτά θανάσιμα αμαρτήματα. Κακώς! Κάκιστα! Ούτε θεωρείται έγκλημα… Καλώς, κάλλιστα, γιατί δεν θα έφταναν… τα κάγκελα!… Θα έπρεπε ωστόσο να φορολογείται! Το ζήτημα του χρέους θα λυνόταν άμεσα και αποτελεσματικά. Η χώρα, μάλιστα, θα βρισκόταν αυτόματα με πρωτογενές πλεόνασμα! Δεν θα αντιμετώπιζε ποτέ πρόβλημα· τουναντίον θα αναδεικνυόταν και πρωταθλήτρια στις επιδόσεις! Έχει πολλούς και πρόθυμους βλάκες, που τους προστατεύει κιόλας και τους αναδεικνύει το ίδιο το σύστημα! Ωστόσο, ο τύπος του βλακός, ενώ διαθέτει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά, στην αναζήτηση ρόλου εξειδικεύεται, προκειμένου να είναι ανταγωνιστικός βελτιώνοντας τις αποδόσεις του. Στη χώρα μας λοιπόν, ενδημεί ο «ξερόλας», περίπτωση ενδιαφέρουσα για την κλινική ψυχιατρική. 
Ο ξερόλας ειδικεύεται επί παντός του επιστητού! Έχει χρίσει τον εαυτό του ειδήμονα της κοινωνικοπολιτικής πραγματικότητας και των λεπτών εκείνων περιπτώσεων που αφορούν την ανθρώπινη φύση. Ο ξερόλας κατέχει το πολυεργαλείο εκείνο που λύνει και δένει τον κόσμο σαν συναρμολογούμενο παιχνίδι. Συνήθως, ο ξερόλας είναι αποτυχημένος… λόγω πολλής εξυπνάδας, παρασιτεί λόγω του ότι το σύστημα δεν μπορεί να παρακολουθήσει τις σκέψεις του· άρα πρέπει να τον φορτωθεί κάποιος πιο ευπροσάρμοστος ή και το Δημόσιο σε κάποια από τις πολλές υπηρεσίες που διαθέτει για παρόμοιες περιπτώσεις. Εκείνος, ωστόσο, προτιμά την ιδεολογική εκδοχή του «ψαγμένου», του ασυμβίβαστου περιθωριακού, ενίοτε του κοινωνικού αγωνιστή, άλλοτε πάλι του πολύ προχωρημένου για την εποχή του. Άλλωστε, οι εκδοχές του βλακός ποικίλλουν όπως οι ποικιλίες των κολεοπτέρων! Συγγενική εκδοχή του ξερόλα είναι ο… «να σου πω εγώ». Περίπτωση σχεδόν αυτιστική που ακούει μόνο τον εαυτό του διαθέτοντας τη σπάνια ικανότητα να μην αντιλαμβάνεται ούτε ο ίδιος τι λέει. Απλώς απαντά σε κάθε ερώτημα, τοποθετείται απέναντι σε κάθε ζήτημα με την άνεση του ειδικού. Ενδιαφέρουσα περίπτωση κι αυτή!
Τεράστια ζήτηση έχει και η περίπτωση του βλάκα που κατεδαφίζει ό,τι βρει μπροστά του. Είναι ο επικριτικός τύπος, ο οποίος νιώθει καλά όταν «αφήνει πίσω του συντρίμμια». Για όλα διαθέτει και μια μπουλντόζα. Μόνο έτσι νιώθει καλά μέσα στο χάος της ανεπάρκειάς του γκρεμίζοντας τους πάντες και τα πάντα. Άλλη κλασική περίπτωση βλακός συνιστά ο φιλύποπτος. Σε αυτή την περίπτωση πίσω και από την «καλημέρα» κρύβονται συνωμοσίες, ίντριγκες και σχεδόν πάντα ο διεθνής ιμπεριαλισμός, και όχι μόνο…, οι Εβραίοι, οι εξωγήινοι, οι Μασόνοι – κλασικά – και πάει λέγοντας… Έτσι νιώθει σίγουρος και δικαιωμένος. Αυτή η τάση εκφράζει την ολοκληρωτική αντίληψη που θέλει τα πάντα στη ζωή να εξηγούνται μέσα από… «επιστημονικές» κοινωνικοπολιτικές διαδικασίες, που αποτελούν ελέω προοδευτισμού κτήμα του κάθε χλιμίντζουρα, αποκλείοντας τον απρόβλεπτο παράγοντα. Τα αποτελέσματα, τραγελαφικά. Οι εφαρμογές τέτοιων αντιλήψεων, απλώς τραγικές.

Μια άλλη επίσης ευρέως διαδεδομένη εκδοχή βλακών είναι αυτοί που υπαγορεύουν στους άλλους πώς πρέπει να σκέπτονται και να πράττουν, πώς πρέπει να τοποθετούνται ορθώς απέναντι στην κοινωνία και στον εαυτό τους. Αυτοί οι βλάκες εκφράζουν με τρομακτική άνεση την υπέρτατη αλήθεια (κομματική ή θεολογική), της οποίας είναι και οι αποκλειστικοί κάτοχοι και αντιπρόσωποι. Ο βλάκας (μπορεί να απαντηθεί και ως ηλίθιος) είναι κάτοχος της μιας και μοναδικής αλήθειας, αυτής που λιμνάζει στο άρρυθμο και άναρθρο μυαλό του, ρυθμίζοντάς τον να νιώθει έξυπνος, επαρκής, θρασύτατος, πάντα μέσω μιας θρησκείας, ενός κόμματος, μιας οργάνωσης , μιας υπεράνω κριτικής ιδεολογίας, ποτέ τού (ανεπαρκέστατου) εαυτού του. Μη μετέχοντας στον απόντα του εαυτό, ενίοτε φέρεται σαν κοινός καταδότης, σαν χυδαίος κουτσομπόλης της δεκάρας, σαν κανονικός χαφιές, γλοιώδης ρουφιάνος, που έχει ωστόσο την επαρχιώτικη κουτοπονηριά (σαν βλαχοδήμαρχος που είναι) να κρατά για πάρτη του τη διακριτική ευχέρεια να θεωρεί την αυτού εξοχότητά Του ιδεολόγο, προοδευτικό, άρα άνθρωπο με επιχειρήματα, με εμπεδωμένη την αρχή του διαλόγου κι όχι των ετοιμοπαράδοτων λύσεων για τη σωτηρία του κόσμου (λύσεων που έτσι κι αλλιώς πλήρωσαν λαοί με τρομακτικό κόστος σε ανθρώπινες ζωές και ανθρώπινο πόνο, όπου, όπως και όταν εφαρμόστηκαν). Αυτό το τελευταίο, ο βλάκας το αγνοεί εγκληματικά – κοιμισμένος καθώς είναι στα στερεότυπά του ή έχοντας τη δική του άποψη, την οποία ωστόσο πρέπει να φορτώσει σε όλη «την παραπλανημένη κοινωνία», μια κι είναι φαινόμενο κι αυτό της ανωριμότητας των μαζών να θέλουν την αφ’ υψηλού καθοδήγηση (του βλάκα) για να ωριμάσουν, να πέσουν και… να σπάσουν τα μούτρα τους!

Ο βλάκας όμως (λέγεται κι αλλιώς στην… καθομιλουμένη) προκειμένου να υπερασπίσει την ανεπάρκειά του και να μην προβληματιστεί έστω για μια φορά στη ζωή του, πάνω στην (εμφανή) πιθανότητα του να είναι ηλίθιος, φορτώνεται στους δικούς του, στους (διακεκριμένους) φίλους του (γιατί είναι και ψιλολαμόγιο, αλλά το παραβλέπει) και στην κοινωνία, παράγοντας ηλιθιότητες, ακραίο φασισμό, ογκώδη αδικία και ωκεάνια υποκρισία.

Το ότι η βλακεία δεν είναι ζήτημα της… Θέμιδος, δεν σημαίνει ότι δεν πρόκειται για μάστιγα…