Κοκκάρι γιά Κρεμμύδι (ξερό)

Καλλιέργεια: Κοκκάρι γιά Κρεμμύδι (ξερό)

Κοκκάρι κρεμμυδιού

Αυτή την εποχή (Ιανουάριος-Φεβρούαριος) φυτεύουμε κρεμμύδια από κοκκάρι.

Το κείμενο αυτό σχετικά με την καλλιέργεια του κρεμμυδιού από κοκκάρι, μου το έστειλε ο κύριος Βασίλης Γιαχαλής. (Διατηρώ την ορθογραφία, η οποία σύμφωνα με τα σημερινά δεδομένα δεν είναι απόλυτα ορθή, αλλά είναι αυτή που διδασκόμασταν ως ορθή στα σχολεία μέχρι και τη δεκαετία του '80).

Τον ευχαριστώ πολύ για το κείμενο, αλλά και για τις συμβουλές που μου έδωσε.

Κι επειδή αυτά είναι λόγια βγαλμένα από πείρα, πρέπει με σεβασμό και ευγνωμοσύνη να τα κρατήσουμε.

Οι οδηγίες που δίνονται είναι κατάλληλες για τόπο άγονο, ελαφρύ, όχι βαρύ, νά ανασαίνη (προτιμώτερο μποκριλότοπος, πασπαριά, χαλικώδης), νά έχη αέρα. Ευνοείται όπου έχουν ξερριζωθή σχοίνα – σχοινόκλαρες – βάτα – λύσ-/δύσ-βατα, στήν καινουργιά, καί στό μπαΐρι.

Εποχή φυτεύσεως

Από τέλος Γεννάρη (γιά πιό ξερικό), έως μέσα Μάη (αναλόγως τήν δυνατότητα νά ποτισθή). Άν φυτευθή ενωρίς, (μέ δεδομένες τίς βροχές καί τό κρύο, θά ριζοπιάση καλύτερα, αλλά θά καθυστερήση έως νά ζεστάνη ο καιρός γιά νά αναπτυχθή σημαντικά. Άν τό βάλετε αργά, πού ο καιρός είναι ζεστός, καλό είναι νά προβλέψετε ότι δέν θά ακολουθήσουν βροχές τίς αμέσως επόμενες ημέρες.

 

Θέσις φυτεύσεως

Είτε μέσα στό αυλάκι, ή στό σαμάρι, ή καί σέ αμφότερα εφ’ όσον τά αυλάκια είναι αραιά, 50+ εκ., σέ βάθος όσον φθάνει ένα δάχτυλο.

Προετοιμασία εδάφους

Απαραίτητο τό βαθύ όργωμα –ανασήκωμα τού εδάφους, όσον ενωρίτερον τόσον καλύτερο, αλλά νά μή καθίση καί από τά νερά. Τό ανασηκωμένο έδαφος απαιτείται καί στόν χρόνο φυτεύσεως καί μετά. Τούτο σημαίνει ότι στόν χρόνο φυτεύσεως τό "φρεζάρισμα" θά είναι μόνο ελαφρύ, τό ελάχιστο δυνατό. Άν δέν έχη προηγηθή αλέτρι, αλλά, όπως συνιθίζεται, φρέζα, τότε στό αυλάκι – γραμμή πού θά τό βάλετε νά ανασηκώσετε –ανασκάψετε τό χώμα μέ τό δικέλι.

Λίπανσις

Καμμιά απολύτως, ούτε κοπριά. Άν ο τόπος έχει κοπριά θά πρέπει νά είναι τελείως χωνεμένη καί ομογενοποιημένη μέ τό έδαφος.

Ράντισμα

Δέν χρειάζεται εφ’ όσον ο τόπος είναι στράγγιος καί έχει αέρα. Στήν εσχάτη περίπτωσι ανεπιθύμητης βροχής – ποτίσματος καί κυρίως υπερβολικής δροσιάς, σέ συνδυασμό μέ ζέστη, (μετά τό μέγεθος αυγού τής ριζικής κεφαλής), καί τή εμφανίσει συμπτωμάτων “βαρεμένου” φύλλου, μπορείτε νά τό ραντίσετε μιά φορά μέ χαλκούχο σκεύασμα (π.χ. βορδιγάλειο πολτό).

Πότισμα - υγρασία

Στό φύτευμα, τό χώμα πρέπει νά είναι όλως υγρό-νωπό, όχι νά έχη στεγνώση επιφανειακά, ούτε λασπώδες.  ΟΧΙ πότισμα – κατάβρεγμα, στό φύτευμα. Από εκεί καί πέρα, τό πότισμα, τό ελάχιστο δυνατόν. Εάν φυτευθή αργά καί ο καιρός είναι στεγνός –ζεστός:  μετά από 4-5 ημέρες, θέλει κατάβρεγμα (όχι πότισμα), γιά νά ριζοπιάση. (Τό σημαντικώτερο είναι νά έχη επαρκή υγρασία έως νά ριζοπιάση, χωρίς μεγάλες διακυμάνσεις, ή υπερβολές).  Σταδιακά, καί πιό αραιά, αναλόγως καί τίς καιρικές συνθήκες,  επαναλαμβάνετε τό κατάβρεγμα – πότισμα μέ όλο καί λίγο περισσότερο νερό. Στήν ακμή του, όταν έχη ήδη σχηματίσει κεφάλι σέ μέγεθος αυγού, περιορίζετε δραστικά τό πότισμα, ή/καί τό απομακρύνετε  από τήν `ρίζα. Άν ο τόπος είναι επικλινής, πλεύρωμα, κάθε 3-4 αυλάκια αφήνετε ένα καί αυλάκι κενό, τό οποίο θά ποτίζεται πολύ αργά ( καί θά σκαλιζεται), ώστε νά συμπίνουν καί τά υπόλοιπα καί νά έρχεται η υγρασία από κάτω πρός τά πάνω καί νά μή τσαπιάζουν.

Σκάλισμα

Πάντοτε απαραίτητο μετά τήν βροχή, ή τό πότισμα, (3-4 ημέρες), ελαφρύ, νά μήν φθάνη πολύ κοντά στή ρίζα. Βοτανίζετε τά ζιζάνια πού είναι κοντά στήν ρίζα.

Λοιπά

Τό όλως ξερικό (άνυδρο) κρεμμύδι πού βάζετε (ενωρίς) θά είναι πιό αψύ καί πιό γλυκό, αλλά, όταν αρχίση τό φύλλο του νά μαραίνεται, γίνεται ευάλωτο σέ ένα κόκκινο σκουλήκι. Έτσι, φροντίζετε νά τό βγάλετε στήν εποχή εκείνη.

Οι πιό φημιζόμενες, ή ευρέως γνωστές ποικιλίες, ή, γιά τήν ακρίβεια, τόποι παραγωγής “καλού” κρεμμυδιού καί γιά κοκκάρι είναι: ο Μαραθόκαμπος τής Σάμου (δέν τό έχω δοκιμάσει), τό οροπέδιο τού Λασηθίου καί η Νάξος (ιδιαίτερα η Β.Α. πλευρά της, η Κωμμιακή). Νά διευκρινίσω, εδώ, ότι πρόκειται γιά ντόπιες ποικιλίες πού σπανίως θά τίς εύρετε στό διευρυμένο εμπόριο. Συμβαίνει νά χρησιμοποιώ χρόνια τώρα, στήν Αχαΐα, τήν τελευταία (κοκκάρι Νάξου) μέ τά πιό άριστα αποτελέσματα. Ως τόσον, θεωρώ ότι παντού υπάρχουν ποικιλίες ντόπιες μέ πολύ καλή (τούλάχιστον τοπική) προσαρμογή καί απόδοσι, (π.χ. κοκκάρι Καστρακίου Αχαΐας), αλλά δέν μπορώ νά γενικεύσω τήν εφαρμογή τους καί σέ άλλους τόπους. Αυτό, όμως, πού θά ετόνιζα, χαρακτηριστικά, είναι  γιά τό κοκκάρι εισαγωγής τού εμπορίου: άν καλλιεργείτε σέ άγονο – φτωχό τόπο, .... ακόμη καί άν σάς τό εχάριζαν, .... μήν πετάτε καί τόν ιδρώτα σας καί μή χάνετε τήν γεύσι σας, ή τούλάχιστον, άν θέλετε, ... συμβουλευθείτε τόν γεωπόνο σας.  Επ’ αυτού, εγώ, άλλην συμβουλή δέν έχω.

Δέν υπάρχουν “θηλυκά”, ή “αρσενικά” κοκκάρια. Απλώς, ενυπάρχουν αμφότερες οι καταβολές - τάσεις. Ακραίες συνθήκες ευτροφίας-ατροφίας, υγρασίας-ξέρας, πολύ μεγάλοι βολβοί κοκκαριού, ή καί  ακατάλληλη (Σεληνιακή) φάσις, τείνουν στό κάρπισμα (ντουντούκι) τού κεμμυδιού αντί τής αναπτύξεως κεφαλής. Κάποια, ελάχιστα, πού θά πετάξουν “ντουντούκι”, προτιμήσετέ τα γιά κατανάλωσι ως χλωρά.

Όπως όλα τά βολβώδη, η φύτευσις θά πρέπη νά προτιμάται σέ “ψυχρή εποχή”, δηλ. ψυχρός καιρός, αργά τό απόγευμα, όχι πρίν τήν Πανσέληνο, μέ τήν Σελήνη σέ καθοδική φάσι, ή/καί τήν Σελήνη μετά τήν Πανσέληνο (καί γιά τούς “τά άστρα λατρεύοντες”, σέ ημέρες, όπου η Σελήνη ευρίσκεται σέ ψυχρό αστερισμό, γής, ρίζας, ή μιά μέρα πρίν) . Σέ κάθε περίπτωσι, νά αποφεύγεται η φύτευσίς του σέ ημέρες τού Περιγείου τής Σελήνης.

Ευχαρίστως να ακούσουμε και τις δικές σας συμβουλές και παροτρύνσεις.

Ποιά είναι η δική σας εμπειρία από την καλλιέργεια κρεμμυδιών; Τι έχετε να προτείνετε;

ΧΕΙΜΕΡΙΝΑ ΛΑΧΑΝΙΚΑ:KAΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΚΡΕΜΜΥΔΙΟΥ...

Κάθε φύλλο κρεμμυδιού δημιουργεί ένα δαχτυλίδι μέσα στον βολβό. Όσο περισσότερα φύλλα έχουμε, τόσο περισσότερα δαχτυλίδια θα έχουμε και τόσο μεγαλύτερο κρεμμύδι.

Το κρεμμύδι πολλαπλασιάζεται

-    Με σπόρο που δίνουν βολβούς τον ίδιο χρόνο

-    Με σπόρο σε θερμοσπορεία, από όπου τα κρεμμυδάκια θα μεταφυτευτούν στο χώμα.

-    Με φύτευση κοκκαριού

Στην χώρα μας κυρίως χρησιμοποιείται ο τρίτος τρόπος. Το καλό κοκκάρι θα πρέπει να έχει διάμετρο 10-16mm. Μεγαλύτερο δεν χρειάζεται γιατί αν φυτευτεί, θα δώσει ανθοκεφαλές και όχι καλό βολβό.

Υπάρχουν πέντε τρόποι για να κατηγοριοποιήσουμε τα κρεμμύδια. Βασική χρήση, χρώμα, γεύση, σχήμα του βολβού και μήκος ημέρας. Οι 4 βασικοί τύποι κρεμμυδιού είναι τα ξηρά κρεμμύδια, τα φρέσκα κρεμμύδια, τα μίνι κρεμμύδια και τα πράσινα κρεμμύδια. Οι μεγάλες διαφορές ανάμεσα στα ξηρά και τα φρέσκα είναι πως τα πρώτα έχουν ένα πιο σκούρο χρώμα, πιο χοντρή φλούδα, πιο πικάντικη γεύση και μπορούν να αποθηκευτούν και να χρησιμοποιηθούν για περισσότερο καιρό, καθώς διατηρούνται καλύτερα. Τα φρέσκα κρεμμύδια έχουν ένα πιο ανοιχτό χρώμα με λεπτότερη φλούδα, μια πιο ήπια και γλυκιά γεύση και πρέπει να καταναλώνονται φρέσκα καθώς δεν συντηρούνται καλά. Το χρώμα των κρεμμυδιών μπορεί να είναι λευκό, κίτρινο ή κόκκινο. Το σχήμα του βολβού είναι σφαιρικό, πεπλατυσμένο ή σχήμα τορπίλης

Η καλλιέργεια πραγματοποιείται με την φύτευση κοκκαριού, η οποία ξεκινάει από τον Οκτώβριο με Νοέμβριο και μπορεί να συνεχιστεί μέχρι και τον Φεβρουάριο.

Η φύτευση γίνεται με το χέρι ή με μηχανή. Η μηχανή ρυθμίζεται, έτσι ώστε να ρίχνει κοκκάρια ομοιόμορφα σε μέγεθος και σε κανονικές αποστάσεις. Αν το φυτέψουμε με το χέρι, θα πρέπει να προσέξουμε η κορυφή του να μείνει έξω.

Το κοκκάρι φυτεύεται σε αποστάσεις γύρω στα 30cm των γραμμών, ενώ το βάθος φύτευσης είναι 2,5 – 5cm. Το πόσα κοκκάρια θα χρειαστείτε, εξαρτάται από το μέγεθός του και συγκεκριμένα όσο μεγαλύτερο είναι το κοκκάρι τόσο μικρότερη ποσότητα απαιτείται σε στρέμμα και τόσο μικρότερο είναι το χρονικό διάστημα που χρειάζεται μέχρι το φυτό να φτάσει για κατανάλωση. Ενδεικτικά η ποσότητα του κοκκαριού μπορεί να ανέλθει στα 150 κιλά ανά στρέμμα.

Τα κρεμμύδια συγκομίζονται φρέσκα για να καταναλωθούν σαν κρεμμυδάκια ή ξερά. Όταν ωριμάσει ο βολβός, τα κρεμμύδια πλαγιάζουν για να δέσει το κεφάλι. Η συγκομιδή αρχίζει όταν ο καιρός είναι ζεστός και ξηρός και αφού έχει πλαγιά στο 25% των βλαστών. Η συγκομιδή μπορεί να γίνει με το χέρι. Αφού ξεριζωθούν καλό είναι να μείνουν για λίγο στο χώμα για να ξεραθούν. Με συννεφιά μπορούν να μείνουν μέχρι και για 3 μέρες. Όταν όμως έχει ήλιο θα πρέπει να μαζευτούν τν  ίδια μέρα η να σκεπαστούν για να μην καούν.

Τα κρεμμύδια έχουν τριών ειδών γεύσεις, γλυκιά, μέτρια και πικάντικη. Η γεύση των κρεμμυδιών είναι αποτέλεσμα των συνθηκών καλλιέργειας. Πολύ πικάντική γίνεται όταν μεγαλώνει σε χώματα με υψηλή περιεκτικότητα σε θείο.

Καλλιεργητικές φροντίδες

• Φως - Πότισμα

Το κρεμμύδι έχει ιδιαίτερες απαιτήσεις σε φως.  Αντέχει στις χαμηλές θερμοκρασίες του Χειμώνα και δεν κινδυνεύει ιδιαίτερα σε παγετούς. Είναι όμως απαιτητικό στην υγρασία. Ο γενικότερος κανόνας που ακολουθείται είναι λίγα και αργά ποτίσματα. Ωστόσο σε εδάφη που συγκρατούν αρκετή ποσότητα νερού η καλλιέργεια του κατά την διάρκεια του Χειμώνα μπορεί να γίνει και χωρίς ποτίσματα. Εάν μετά την φύτευση του κοκκαριού ακολουθήσει βροχή ή πότισμα με μεγάλη ποσότητα νερού, μπορεί να δημιουργηθεί επιφανειακή κρούστα στο έδαφος, η οποία θα δυσκολέψει την ανάδυση των φυταρίων. Το μόνο που θα χρειαστεί να κάνετε είναι ένα ελαφρύ σκάλισμα.

• Λίπανση

Χρησιμοποιούμε περίπου μισό καπάκι λιπάσματος ανά 3 μέτρα στις σειρές των κρεμμυδιών. Απλώνουμε το λίπασμα ομοιόμορφα. Ποτίζουμε τα κρεμμύδια αμέσως μετά τη λίπανση. Ένα καλό λίπασμα είναι το 10–10-10 (Άζωτο-Φωσφόρος-Κάλιο), που πωλείται συνήθως σε συσκευασίες των 20 λίτρων και χρειάζονται περίπου 2–5 λίτρα ανά στρέμμα

• Ασθένειες και Εχθροί

Οι αρρώστιες μπορεί να είναι πρόβλημα με τα κρεμμύδια. Καφέ άκρες στα φύλλα, ή καφέ σημάδια στη μέση ή το κάτω μέρος των φύλλων μπορεί να οφείλεται σε ασθένειες.

Το θειάφι έχει αντιμυκητιακές ιδιότητες και βοηθάει στην καταπολέμιση πολλών ασθενειών, με τίμημα την μετατροπή του κρεμμυδιού σε πιο πικάντικο. Μπορούν βέβαια να χρησιμοποιηθούν και άλλα αντιμυκητιακά μπορούν.

Γενικά τα κρεμμύδια δεν έχουν πολλά προβλήματα με τα έντομα. Παρ’ όλα αυτά, οι θρίπες ή θυσανόπτερα πολλές φορές τα προσβάλουν και μπορούμε να τα βρούμε στα κεντρικά φύλλα. Προμηθευτείτε το καλύτερο εντομοκτόνο. Η επιλογές είναι είτε συνθετικά εντομοκτόνα, είναι οργανικά όπως το θειάφι ή εντομοκτόνα με Bacillus thuringiensis.

ΠΗΓΗ