Η λεβάντα
(επ. ονομ. Lavandula) είναι γένος φυτών που ανήκει στην οικογένεια των
Χειλανθών (Labiatae). Το γνωστότερο γένος είναι η λαβαντούλα, που
περιλαμβάνει γύρω στα 25 είδη. Είναι ιθαγενές των παραμεσόγειων
περιοχών.Τα περισσότερα είδη λεβάντας
κατάγονται από την λεκάνη της Μεσογείου, και απαντώνται σε βραχώδεις και
ασβεστολιθικές περιοχές. Επίσης η λεβάντα εμφανίζεται πάνω από την
βόρεια Αφρική, την Μεσόγειο την Ευρώπη και την Δυτ. Ινδία. Το αιθέριο
έλαιο που περιέχουν τα φύλλα της χρησιμοποιείται στην αρωματοποιία και
για τη θεραπεία νευρασθενειών. Έχει επίσης αντισηπτικές ιδιότητες και
χρησιμοποιείται στην επούλωση τραυμάτων. Σε μεγάλες δόσεις η λεβάντα δρα
ως υπνωτικό και ναρκωτικό. Οι ιαματικές της ιδιότητες ήταν γνωστές από
την αρχαιότητα και αναφέρονται στο Διοσκουρίδη, τον Πλίνιο και το
Γαληνό.
Το όνομα «λεβάντα» προέρχεται από το
λατινικό lavare που σημαίνει πλένω ή κολύμπώ. Είδη όπως η Lavandula
latifollia φύονται σε ένα μεγάλο μέρος της Μεσογείου προτιμώντας πιο
ζεστά κλίματα και χαμηλότερες σε υψόμετρο περιοχές.
Περιγραφή
Περιγραφή
Η λεβάντα είναι πολυετής χαμηλός θάμνος και αυξάνει σε ύψος από
0,3 – 1,2μ. Η πραγματική λεβάντα έχει σφαιρική και πυκνή ανάπτυξη. Τα
αρωματικά αειθαλή φύλλα της είναι καταπράσινα εντελώς αντίθετα και
μήκους 5 εκ. Ανθίζει το καλοκαίρι. Τα άνθη της διακρίνονται από τις
διακοπτόμενες κορυφές και έχουν γλυκό άρωμα. Τα μέρη του φυτού που
χρησιμοποιούνται για απόσταξη είναι τα άνθη και σε μικρότερες ποσότητες
τα φύλλα. Οι κορυφές των ανθέων παράγουν αιθέριο έλαιο πολύ ανώτερης
ποιότητας από αυτό που περιέχεται στα φύλλα. Κατά την συγκομιδή των
ανθέων για αποξήρανση κόβουμε τα άνθη .
Πρόκειται για φυτό φρυγανώδες και πολύκλαδο, με όρθιους βλαστούς που φύονται από τη βάση. Έχει γκριζοπράσινα φύλλα, στενά ώς λογχοειδή. Οι ανθοφόροι βλαστοί καταλήγουν σε ταξιανθία τύπου στάχεος.
Το αιθέριο έλαιο της λεβάντας χρησιμοποιείται στην αρωματοποιία, τη σαπωνοποιία και στη φαρμακευτική ως τονωτικό και αντικαταρροϊκό. Κύριο συστατικό του είναι η χημική ένωση οξικό λιναλύλιο. Εκτός αυτού, περιέχει αλκοόλες.
Ποικιλίες : Υπάρχουν 48 είδη λεβάντας με εκατοντάδες γενότυπους που διαφοροποιούνται από το σχήμα τους μέχρι την περιεκτικότητα τους σε αιθέρια έλαια. Διακρίνουμε 3 κύρια είδη που παράγουν αιθέρια έλαια.
- L. angustifolia (γνήσια λέβάντα).
- L. latifolia (πλατύφυλλη λεβάντα).
- L. angustifolia x L. latifolia (η υβρική λεβάντα γνωστή ως lavandin).
- Γνήσιο αιθέριο έλαιο προέρχεται από την L. angustifolia
- Γαλλικό αιθέριο έλαιο από την L. dentata
- To αιθέριο έλαιο λεβάντας πλατύφυλλης που προέρχεται από την L. latifolia
- Το αιθέριο έλαιο ισπανικής λεβάντας από την L. stoechas
- Tο αιθέριο έλαιο των υβριδικών ποικιλιών από την L. angustifolia X L. latifolia hybrids
Κατά την επιλογή μιας ποικιλίας λεβάντας για την παραγωγή αιθέριου ελαίου θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη τα παρακάτω:
Η λεβάντα καλλιεργείται σε εδάφη πλούσια σε ασβέστιο, καθώς αυτό βελτιώνει την ποιότητα του αιθερίου ελαίου της και βοηθά την ανάπτυξη του φυτού. Το έδαφος καλλιέργειας πρέπει να είναι ελαφρύ και χαλικώδες, γι' αυτό και το φυτό προσφέρεται για καλλιέργεια σε εκτάσεις ακατάλληλες για άλλου τύπου καλλιέργειες. Δεν αγαπά, επίσης, ιδιαίτερα την υγρασία, αλλά ούτε και την ολοσχερή ξηρασία. Σήμερα καλλιεργείται στην Ισπανία, τη Γαλλία, τη Βουλγαρία και αρκετές χώρες της Βόρειας Αφρικής. Στην Ελλάδα καλλιεργείται στην Αρκαδία, την Κεφαλληνία, τις Σέρρες την Κομοτηνή και τη Σαμοθράκη.
Κλιματικές απαιτήσεις : Η Λεβάντα είναι μέτρια ανθεκτική σε πάγο και ξηρασία. Η πλατύφυλλη λεβάντα δεν είναι ανθεκτική σε παγετό. Όλες οι λεβάντες είναι ευαίσθητες στην υψηλή υγρασία, ενώ οι υψηλές θερμοκρασίες του καλοκαιριού επηρεάζουν την ποιότητα του παραγόμενου ελαίου.
Στον φυσικό της οικότοπο η γνήσια λεβάντα μπορεί να ευδοκιμήσει σε υψόμετρα μέχρι 1700 μ. από το επίπεδο τη θάλασσας ενώ η πλατύφυλλη αναπτύσσεται σε υψόμετρα 200-700μ. Η λεβαντίνη συνήθως αναπτύσσεται σε υψόμετρα 700-1000 μ. Η παραγωγή ελαίου αυξάνεται καθώς αυξάνεται το υψόμετρο γιατί η άνθηση των φυτών σε ψυχρές περιοχές είναι αφθονότερη. Οι πολλοί και διαφορετικοί τύποι λεβάντας επιτρέπουν την καλλιέργεια της σε διάφορα μικροκλίματα από κρύα μέχρι ημιτροπικά. Σε κάθε ιδιαίτερο μικρόκλιμα πρέπει να δοκιμάζονται διάφορες ποικιλίες προκειμένου να διαπιστωθεί ποια από αυτές θα αναπτυχθεί καλύτερα.
Βροχόπτωση : Σε περιοχές με ετήσιο ύψος βροχής 300-1400 mm η λεβάντα αποδίδει καλά. Το έδαφος μεταξύ των αρδεύσεων θα πρέπει να διατηρείται χωρίς πολύ υγρασία για αυτό θα πρέπει να αφήνεται να στραγγίζει καλά πριν την επανάληψη τους.
Απαιτήσεις σε έδαφος : Η λεβάντα απαιτεί καλώς στραγγιζόμενα εδάφη ηλιαζόμενα, αμμώδη αμμοπηλώδη ή χαλικώδη εδάφη. Τα χαμηλής γονιμότητας εδάφη δεν πρέπει να θεωρούνται ακατάλληλα. Το pH του εδάφους πρέπει να κυμαίνεται από 5,8 – 8,3. Πολύ υγρά εδάφη η κακώς στραγγιζόμενα εδάφη μπορούν να προκαλέσουν κακή ανάπτυξη, ασθένειες η τον θάνατο των φυτών.
Πολλαπλασιασμός : Η λεβάντα πολλαπλασιάζεται με μοσχεύματα , με σπόρο ή ριζώματα ή καταβολάδες. Ο πολλαπλασιασμός με σπόρο είναι εφικτός αλλά δεν εξασφαλίζει την γενική ομοιομορφία.
Πολλαπλασιασμός με μοσχεύματα : Τα μοσχεύματα πρέπει να λαμβάνονται από δυνατά και υγιή φυτά που καλλιεργούνται στο ύπαιθρο. Οι ορμόνες Ριζοβολίας μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την υποβοήθηση της ριζοβολίας. Τα μοσχεύματα μήκους 10 έως 15 εκατοστά προέρχονται από τους νέους βλαστούς, στα οποία αφαιρούνται κατά τα δύο τρίτα του μήκους του τα φύλλα και στην συνέχεια τοποθετούνται σε δίσκους Ριζοβολίας στο ριζωτήριο με κατάλληλο υπόστρωμα. Μείγμα με 30% οργανικού υποστρώματος και 70% κατάλληλου εδαφικού λειτουργεί άριστα για την έκπτυξη των ριζών των μοσχευμάτων.
Δειγματοληψία εδάφους και ανάλυση : Πριν την εγκατάσταση της καλλιέργειας θα πρέπει να γίνεται δειγματοληψία εδάφους σύμφωνα με τις επικρατούσες μεθόδους. Με την ανάλυση του εδάφους έχουμε την εικόνα για το έδαφος μας σχετικά με την ύπαρξη οργανικής ουσίας, την περιεκτικότητα σε διοξείδιο ασβέστιου καθώς και την ύπαρξη ή τις ελλείψεις των θρεπτικών στοιχείων
Προετοιμασία εδάφους : Η προετομασία του εδάφους για την εγκατάσταση τη καλλιέργειας περιλαμβάνει το όργωμα του εδάφους σε βάθος 40 εκ. και στην συνέχεια το σβάρνισμα του.
Αποστάσεις φύτευσης / Πυκνότητα φύτευσης : Η λεβάντα συνήθως φυτεύεται σε αποστάσεις μεταξύ των γραμμών 1,2-2 μ. και 0,30-0,60 μ. μεταξύ των φυτών, με πυκνότητα 800-2800 φυτά /στρ.
Η πυκνότητα καθορίζεται ανάλογα με την διαθέσιμη υγρασία, την
ποικιλία το μέγεθος της καλλιέργειας καθώς και με τις μηχανικές
καλλιεργητές εργασίες συγκομιδής. Υψηλές πυκνότητες σημαίνει και υψηλό
κόστος εγκατάστασης αλλά επίσης και μεγάλες αποδόσεις νωρίς. Επίσης τα
φυτά γίνονται πιο δυνατά και έχουν περισσότερη διάρκεια στο χρόνο.Μια
καλά εγκατεστημένη δυναμική φυτεία λεβάντας θα πρέπει να είναι έτοιμη
για συγκομιδή τον δεύτερο χρόνο της. Τα φυτά της λεβάντας αντέχουν στο
χρόνο περί τα 10-15 έτη η ακόμη περισσότερο εάν η διαχείριση της
καλλιέργειας είναι σύμφωνη με τις ανάγκες της.
Εποχή φύτευσης : Σε ήπια κλίματα καλύτερη εποχή φύτευσης είναι το φθινόπωρο ώστε να προλάβουν τα φυτά να εγκατασταθούν καλύτερα ώστε να αντέξουν τον χειμώνα και την άνοιξη να αυξηθούν γρηγορότερα. Σε περιοχές με ψυχρούς χειμώνες η φύτευση πρέπει να γίνεται την άνοιξη και είναι η μόνη επιλογή. Η φύτευση σε αυτές τις περιπτώσεις θα πρέπει να γίνεται αμέσως μετά τον τελευταίο παγετό.
Λίπανση : Η λεβάντα αποδίδει καλά σε εδάφη που για άλλες καλλιέργειες θεωρούνται θρεπτικά ανεπαρκή .Αυξημένες ποσότητες αζώτου έχουν σαν αποτέλεσμα την μείωση της ποσότητας αλλά και της ποιότητας παραγόμενου αιθέριου ελαίου, τα φυτά γίνονται περισσότερο ευαίσθητα και αυξάνεται ο ανταγωνισμός με τα ζιζάνια.
Για την παραγωγή 100 κιλών ανθέων η λεβάντα αποσπά από το έδαφος 0,8 κιλά αζώτου, 0,2 κιλά Φωσφόρου και 0,8 κιλά καλίου. (Polydeonny, Sotnik & Hilapzew, 1979).
Η συνιστώμενη δόση αζώτου είοναι 8-10 κιλά ανά στρέμμα.
Οι απαιτήσεις σε φώσφορο και κάλιο είναι μικρές και εξαρτώνται από τον τύπο του εδάφους και την θρεπτική του κατάσταση. Περιοδική ασβέστωση μπορεί να είναι αναγκαία ώστε να διατηρείται η τιμή του ρΗ σε ικανοποιητικό επίπεδο. Μια πλήρης ανάλυση εδάφους πριν την φύτευση είναι αναγκαία. Τα σωστά αποτελέσματα της ανάλυσης σχετικά με τον τύπο του εδάφους την έλλειψη και την περίσσεια θρεπτικών, θα βοηθήσει ώστε να γίνουν όλες εκείνες οι ενέργειες για την ορθή ισορροπία τους στο εδαφος.
Άρδευση : Η άρδευση είναι αναγκαία για τα πρώτα 2 χρόνια έως ότου η
καλλιέργεια έχει εγκατασταθεί πλήρως. Σε ελαφριά εδάφη ή σε περιοχές με
χαμηλές βροχοπτώσεις η άρδευση σε κρίσιμα στάδια εξακολουθεί να
είναι αναγκαία. Τα φυτά στο στάδιο της ανθήσεως δεν θα πρέπει να
αφήνονται χωρίς νερό . Η άρδευση μπορεί να αυξήσει την παραγωγή στις
ώριμες καλλιέργειες λεβάντας άλλα η άκαιρη και η υπερβολική άρδευση θα
αυξήσει τα προβλήματα των ασθενειών, τα φυτά θα μεγαλώσουν σε ύψος τα
κλαδιά θα σπάσουν και η κόμη του φυτού θα ανοίξει στην μέση. Σε κάθε
περίπτωση η Στάγδην άρδευση συνιστάται διότι πέρα από την ορθή εφαρμογή
του νερού θα βοηθήσει στον έλεγχο των ζιζανίων.
Κλάδεμα : Η κοπή των ανθέων μαζί με μέρος των βλαστών θα πρέπει να γίνεται τα 2 πρώτα χρόνια ώστε να βοηθηθούν τα φυτά να δυναμώσουν για να δημιουργήσουν ένα ανθεκτικό πλαίσιο. Στα μετέπειτα χρόνια το κλάδεμα γίνεται σε διαφορετική περίοδο, μετά την συγκομιδή συνήθως το φθινόπωρο. Ο λόγος είναι ότι η συγκομιδή ανθέων για την παραγωγή αιθέριου ελαίου αφήνει τα περισσότερα στελέχη στα φυτά. Συνεπώς το κλάδεμα γίνεται αμέσως μετά και σε ύψος τέτοιο ώστε να δυναμώνουμε την καλλιέργεια. Το κλάδεμα μπορεί να γίνει είτε μηχανικά (παρελκόμενα τρίμμερ σε ελκυστήρα)είτε με δρεπάνια.
Συγκομιδή : Η συγκομιδή της λεβάντας για παραγωγή αιθέριου ελαίου γίνεται όταν το άνθος έχει ωριμάσει και το κάτω μισό έχει ανοίξει.
Η συγκομιδή πρέπει να γίνεται έγκαιρα γιατί πέφτει η ποιότητα του. Συνεπώς η συγκομιδή στην σωστή εποχή έχει πολύ μεγάλη σημασία. Αυτό που πρέπει να έχουμε υπόψη κατά την συγκομιδή είναι ότι αυτή δεν θα πρέπει να πραγματοποιείται σε πολύ ζεστό καιρό ούτε και σε συνθήκες ανέμου διότι πολύ σημαντικές ποσότητες ελαίου χάνονται με εξάτμιση. Οι ακίδες των ανθέων κόπτονται 15-20 εκατοστά κάτω από αυτά. Η συγκομιδή γίνεται είτε με δρεπάνια είτε με μηχανήματα που έχουν σχεδιαστεί για αυτή την εργασία. Η κοπή των ανθέων για τις αγορές νωπών και αποξηραμένων αρωματικών φυτών συνήθως λαμβάνει χώρα μια εβδομάδα αργότερα από ό,τι για την παραγωγή αιθέριου ελαίου.
Οι αποδόσεις της πραγματικής λεβάντας σε αιθέριο έλαιο κυμαίνονται από 0,8-3 κιλά/στρεμμα και τη λεβαντίνης (υβρίδιο λεβάντας γνωστό ως Lavandula x intermedia ή as L. hybrida and L. Hortensis, το υβρίδιο αυτό προέρχεται από την διασταύρωση της Lavandula angustifolia με την Lavandula latifolia ), 4-22 κιλά/στρέμμα. Ενώ οι αποδόσεις σε αποξηραμένα άνθη από 50-100 κιλά/στρ.
Παγκοσμίως παράγονται
200 τόνοι ετησίως υψηλής ποιότητας λαδιού λεβάντας. Η αναλογία παραγωγής
λαδιού λεβάντας και λεβαντίνης παγκοσμίως είναι 1:5. Η τιμή του λαδιού
της λεβαντίνης είναι χαμηλότερη από αυτό της πραγματικής λεβάντας. Τα
φυτά που ανήκουν στις λεβαντίνες παράγουν περισσότερο αιθέριο έλαιο και
είναι ανθεκτικότερα ενώ η παγκόσμια παραγωγή σε αιθέριο έλαιο αυτών τω
φυτικών ειδών φθάνει τους 1000 τόνους.
Οι μεγαλύτερες παραγωγές χώρες σε αιθέριο έλαιο λεβάντας είναι η Βουλγαρία, η Αγγλία, η Σερβία, η Αυστραλία, οι ΗΠΑ, ο Καναδάς, η Νότια Αφρική, η Τανζανία, η Ιταλία και η Ισπανία. Η πραγματική λεβάντα κυρίως για άρωμα, καλλιεργείται στην Ευρώπη και ειδικότερα στην Γαλλία.
Θεραπευτικές Ιδιότητες: Τα άνθη της θεωρούνται ότι ενεργούν κατά του βήχα, του άσθματος, του κοκίτη, της γρίπης και της λαρυγγίτιδας. Η λεβάντα καταπραΰνει τους νευρόπονους του στομάχου και ηρεμεί το νευρικό σύστημα, γιατί δρα ως χαλαρωτικό. Είναι ιδανικό για τις αϋπνίες και το στρες, βοηθά τις ημικρανίες και τους πονοκεφάλους.
Χρήση: Είναι φυτό αρωματικό – φαρμακευτικό και εκτός από αφέψημα χρησιμοποιείται πάρα πολύ και ως αιθέριο έλαιο.
Δείτε μερικές μόνο από τις εφαρμογές της που ακολουθούν.
1. Τα λουλούδια της λεβάντας (φρέσκα ή ξηρά) εκπέμπουν μια ισχυρή, αρωματική, «ανεβαστική» μυρωδιά όταν τρίβονται στα δάκτυλά μας. Για να ανεβάσετε γρήγορα τη διάθεσή σας ή για στιγμιαία ανακούφιση απ' το στρες, τρίψτε στα δάκτυλά σας μερικά άνθη και εισπνεύσατε τη μυρωδιά, αργά και βαθιά. Ο συνδυασμός της βαθιάς εισπνοής και εισπνοής της μυρωδιάς της λεβάντας θα σας ηρεμήσει από τη νευρική ένταση, την ανησυχία και τα συναισθήματα πανικού, εντός λίγων λεπτών.undefined
2. Ένα χαλαρωτικό, κατευναστικό τσάι μπορεί να γίνει από τα λουλούδια. Απλά βάλτε ένα κουτάλι σούπας φρέσκων ή ξηρών λουλουδιών σε μία τσαγιέρα και χύστε βρασμένο νερό μέσα. Εμποτίστε για περίπου δέκα λεπτά. Αυτό το τσάι ηρεμεί τα νεύρα, καταπραΰνει το στομάχι και τη νευρική υπερένταση και υποβοηθά τον ύπνο.
3. Το αιθέριο έλαιο της λεβάντας, εφαρμόζεται όπως ένα άρωμα στα μαλλιά, το λαιμό, τα αυτιά ή άλλα μέρη σωμάτων. Μυρίζει περίφημα!
4. Προσθέστε μερικές σταγόνες ελαίου λεβάντας στο λουτρό σας ή στο σφουγγάρι για το ντους για έναν κατευναστικό καθαρισμό. Εάν δεν έχετε αιθέριο, προσθέστε μια γεμάτη χούφτα φρέσκων ή ξηρών.
5. Για να καταστήσετε τον ύπνο πιο αναπαυτικό, στάξτε μερικές σταγόνες λεβάντας στο μαξιλάρι σας.
6. Μια άλλη επιλογή είναι να τυλίξετε μια χούφτα ξηρών λουλουδιών σε ένα πάνινο σακούλι, να το δέσετε και να ρίξετε στη μαξιλαροθήκη σας.
7. Για να ανακουφίσετε ένα ηλιακό έγκαυμα, προσθέστε μερικές σταγόνες αιθέριου ελαίου σε νερό, μέσα σε ένα μπουκάλι ψεκασμού, και ψεκάστε το ηλιοκαμένο δέρμα.
8. Τυλίξτε μια χούφτα λουλουδιών λεβάντας σε ένα τετράγωνο πανί και δέστε με κορδόνι. Μπορείτε επίσης να στάξετε μερικές σταγόνες αιθέριου ελαίου πάνω στο σακούλι για πρόσθετη αρωματοθεραπευτική δράση. Ρίξτε το σακούλι στο στεγνωτήριό σας για να δώσετε στα ρούχα σας μία απίστευτη μυρωδιά. Αυτό θα φρεσκάρει μέχρι και 25 γεμίσματα του στεγνωτηρίου!
9. Εφαρμόστε σταγόνες αιθέριου ελαίου πάνω στα τσιμπήματα εντόμων, τα κοψίματα και γδαρσίματα. Η λεβάντα είναι πολύ αντισηπτική και καταστρέφει τα μικρόβια που μπορούν να προκαλέσουν μολύνσεις.
10. Εμποτίστε φρέσκα ή ξηρά λουλούδια σαν για να κάνετε ένα τσάι. Αλλά αντί να το πιείτε, τον αφήνετε να δροσίσει και το χρησιμοποιείτε ως ξέβγαλμα των μαλλιών, για να μειώσει την πιτυρίδα.
11. Τα κονιορτοποιημένα λουλούδια μπορούν να προσθέσουν μια μοναδική και ευχάριστη γεύση σε σαλάτες, κρέμες, μαρμελάδες, ζελέ και μπισκότα. Είναι ένα μαγειρικό, συστατικό συγγενές με τη μέντα, τη φασκομηλιά, τη μαντζουράνα και το θυμάρι και μπορεί να χρησιμοποιηθεί με τον ίδιο τρόπο με αυτά τα βότανα. Η λεβάντα είναι τόσο ευπροσάρμοστη στην κουζίνα, που ουσιαστικά οποιοσδήποτε πειραματισμός με αυτήν, θα παραγάγει πολύ καλά αποτελέσματα.
Το μωβ βότανο μπορεί να γίνει θαυματουργό Εκτός από το να κρατάει τον σκόρο μακριά από την ντουλάπα μας, η λεβάντα έχει και άλλες, μαγικές ιδιότητες που οφελούν την υγεία μας. Ας δούμε τρεις από αυτές.
1) Άπομακρύνει την πιτυρίδα
Το αιθέριο έλαιο του φυτού μπορεί να βοηθήσει στην σωστή ισορροπία του τριχωτού της κεφαλής και, συγκεκριμένα, για τις ενοχλητικές νιφάδες την πιτυρίδας, υπάρχει μία απλούστατη θεραπεία, που μπορεί να τις εξαφανίσει: Βρέξτε τα μαλλιά σας με ζεστό νερό και σκουπίστε τα καλά με μία πετσέτα. Αναμείξτε 15 σταγόνες αιθέριου ελαίου λεβάντας με ελαιόλαδο ή αμυγδαλέλαιο, βάλτε το μείγμα για 10 περίπου δευτερόλεπτα στον φούρνο μικροκυμάτων και κάντε με αυτό ελαφρύ μασάζ στο κεφάλι σας. Φορέστε ένα σκουφάκι, ή τυλίξτε τα μαλλιά σας με μία ζεστή πετσέτα και αφήστε το για μία ώτα. Στην συνέχεια, λουστείτε κανονικά.
2) Καταπολεμάει το φούσκωμα Το φούσκωμα στο στομάχι και η δυσπεψία μπορούν να προκληθούν από βακτήρια που συναντάμε στις τροφές, αλλά και στα αντιβιοτικά φάρμακα. Οι πολυφαινόλες, που είναι ένα είδος αντιοξειδοτικών, που περιέχει η λεβάντα μειώνουν τα ποσοστά «κακών» βακτηριδίων στο στομάχι μας κάνοντάς μας να αισθανόμαστε πολύ πιο ανάλαφρες αλλά και μειώνοντας αισθητά το ενοχλητικό φούσκωμα.
3) Ανακουφίζει από την φαγούρα Εάν είστε από τους ανθρώπους που υποφέρουν από τα τσιμπήματα των κουνουπιών, αλλά και γενικώς έχετε ευαίσθητο δέρμα και υποφέρετε συχνά από κνησμό, το αιθέριο έλαιο της λεβάντας, ξανά, μπορεί να σας σώσει. Επειδή το φυτό είναι φυσικό αντιφλεγμονώδες, βοηθάει στην μείωση της φαγούρας, της κοκκινίλας και του πρηξίματος στο δέρμα. Απλώστε δύο σταγόνες του ελαίου πάνω στο ερεθισμένο σημείο και περιμένετε 10 λεπτά μέχρι να απορροφηθεί πλήρως από το δέρμα σας.http://www.back-to-nature.gr/2013/01/blog-post_5294.html
- Οι υβριδικές ποικιλίες παράγουν τις υψηλότερες αποδόσεις σε άνθη και τις υψηλότερες ποσότητες σε αιθέριο έλαιο ανά μονάδα επιφάνειας.
- Οι υβριδικές ποικιλίες παράγουν μεγάλα άνθη γκρι χρώματος. Οι καλύτερες ποικιλίες για εμπορικούς σκοπούς παραγωγής αιθερίων ελαίων είναι οι Grosso, Super, Provence, Abriali και η Seal.
- Η ποικιλίες γνήσιας λεβάντας (L. angustifolia) παράγουν μικρότερα άνθη μπλε χρώματος και είναι καταλληλότερες για την παραγωγή αποξηραμένων ανθέων από τις ποικιλίες λεβαντίνης και παράγουν έλαιο που προτιμάται από την βιομηχανία αρωμάτων.
Η λεβάντα καλλιεργείται σε εδάφη πλούσια σε ασβέστιο, καθώς αυτό βελτιώνει την ποιότητα του αιθερίου ελαίου της και βοηθά την ανάπτυξη του φυτού. Το έδαφος καλλιέργειας πρέπει να είναι ελαφρύ και χαλικώδες, γι' αυτό και το φυτό προσφέρεται για καλλιέργεια σε εκτάσεις ακατάλληλες για άλλου τύπου καλλιέργειες. Δεν αγαπά, επίσης, ιδιαίτερα την υγρασία, αλλά ούτε και την ολοσχερή ξηρασία. Σήμερα καλλιεργείται στην Ισπανία, τη Γαλλία, τη Βουλγαρία και αρκετές χώρες της Βόρειας Αφρικής. Στην Ελλάδα καλλιεργείται στην Αρκαδία, την Κεφαλληνία, τις Σέρρες την Κομοτηνή και τη Σαμοθράκη.
Κλιματικές απαιτήσεις : Η Λεβάντα είναι μέτρια ανθεκτική σε πάγο και ξηρασία. Η πλατύφυλλη λεβάντα δεν είναι ανθεκτική σε παγετό. Όλες οι λεβάντες είναι ευαίσθητες στην υψηλή υγρασία, ενώ οι υψηλές θερμοκρασίες του καλοκαιριού επηρεάζουν την ποιότητα του παραγόμενου ελαίου.
Στον φυσικό της οικότοπο η γνήσια λεβάντα μπορεί να ευδοκιμήσει σε υψόμετρα μέχρι 1700 μ. από το επίπεδο τη θάλασσας ενώ η πλατύφυλλη αναπτύσσεται σε υψόμετρα 200-700μ. Η λεβαντίνη συνήθως αναπτύσσεται σε υψόμετρα 700-1000 μ. Η παραγωγή ελαίου αυξάνεται καθώς αυξάνεται το υψόμετρο γιατί η άνθηση των φυτών σε ψυχρές περιοχές είναι αφθονότερη. Οι πολλοί και διαφορετικοί τύποι λεβάντας επιτρέπουν την καλλιέργεια της σε διάφορα μικροκλίματα από κρύα μέχρι ημιτροπικά. Σε κάθε ιδιαίτερο μικρόκλιμα πρέπει να δοκιμάζονται διάφορες ποικιλίες προκειμένου να διαπιστωθεί ποια από αυτές θα αναπτυχθεί καλύτερα.
Βροχόπτωση : Σε περιοχές με ετήσιο ύψος βροχής 300-1400 mm η λεβάντα αποδίδει καλά. Το έδαφος μεταξύ των αρδεύσεων θα πρέπει να διατηρείται χωρίς πολύ υγρασία για αυτό θα πρέπει να αφήνεται να στραγγίζει καλά πριν την επανάληψη τους.
Απαιτήσεις σε έδαφος : Η λεβάντα απαιτεί καλώς στραγγιζόμενα εδάφη ηλιαζόμενα, αμμώδη αμμοπηλώδη ή χαλικώδη εδάφη. Τα χαμηλής γονιμότητας εδάφη δεν πρέπει να θεωρούνται ακατάλληλα. Το pH του εδάφους πρέπει να κυμαίνεται από 5,8 – 8,3. Πολύ υγρά εδάφη η κακώς στραγγιζόμενα εδάφη μπορούν να προκαλέσουν κακή ανάπτυξη, ασθένειες η τον θάνατο των φυτών.
Πολλαπλασιασμός : Η λεβάντα πολλαπλασιάζεται με μοσχεύματα , με σπόρο ή ριζώματα ή καταβολάδες. Ο πολλαπλασιασμός με σπόρο είναι εφικτός αλλά δεν εξασφαλίζει την γενική ομοιομορφία.
Πολλαπλασιασμός με μοσχεύματα : Τα μοσχεύματα πρέπει να λαμβάνονται από δυνατά και υγιή φυτά που καλλιεργούνται στο ύπαιθρο. Οι ορμόνες Ριζοβολίας μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την υποβοήθηση της ριζοβολίας. Τα μοσχεύματα μήκους 10 έως 15 εκατοστά προέρχονται από τους νέους βλαστούς, στα οποία αφαιρούνται κατά τα δύο τρίτα του μήκους του τα φύλλα και στην συνέχεια τοποθετούνται σε δίσκους Ριζοβολίας στο ριζωτήριο με κατάλληλο υπόστρωμα. Μείγμα με 30% οργανικού υποστρώματος και 70% κατάλληλου εδαφικού λειτουργεί άριστα για την έκπτυξη των ριζών των μοσχευμάτων.
Δειγματοληψία εδάφους και ανάλυση : Πριν την εγκατάσταση της καλλιέργειας θα πρέπει να γίνεται δειγματοληψία εδάφους σύμφωνα με τις επικρατούσες μεθόδους. Με την ανάλυση του εδάφους έχουμε την εικόνα για το έδαφος μας σχετικά με την ύπαρξη οργανικής ουσίας, την περιεκτικότητα σε διοξείδιο ασβέστιου καθώς και την ύπαρξη ή τις ελλείψεις των θρεπτικών στοιχείων
Προετοιμασία εδάφους : Η προετομασία του εδάφους για την εγκατάσταση τη καλλιέργειας περιλαμβάνει το όργωμα του εδάφους σε βάθος 40 εκ. και στην συνέχεια το σβάρνισμα του.
Αποστάσεις φύτευσης / Πυκνότητα φύτευσης : Η λεβάντα συνήθως φυτεύεται σε αποστάσεις μεταξύ των γραμμών 1,2-2 μ. και 0,30-0,60 μ. μεταξύ των φυτών, με πυκνότητα 800-2800 φυτά /στρ.
Η πυκνότητα καθορίζεται ανάλογα με την διαθέσιμη υγρασία, την
ποικιλία το μέγεθος της καλλιέργειας καθώς και με τις μηχανικές
καλλιεργητές εργασίες συγκομιδής. Υψηλές πυκνότητες σημαίνει και υψηλό
κόστος εγκατάστασης αλλά επίσης και μεγάλες αποδόσεις νωρίς. Επίσης τα
φυτά γίνονται πιο δυνατά και έχουν περισσότερη διάρκεια στο χρόνο.Μια
καλά εγκατεστημένη δυναμική φυτεία λεβάντας θα πρέπει να είναι έτοιμη
για συγκομιδή τον δεύτερο χρόνο της. Τα φυτά της λεβάντας αντέχουν στο
χρόνο περί τα 10-15 έτη η ακόμη περισσότερο εάν η διαχείριση της
καλλιέργειας είναι σύμφωνη με τις ανάγκες της.
Εποχή φύτευσης : Σε ήπια κλίματα καλύτερη εποχή φύτευσης είναι το φθινόπωρο ώστε να προλάβουν τα φυτά να εγκατασταθούν καλύτερα ώστε να αντέξουν τον χειμώνα και την άνοιξη να αυξηθούν γρηγορότερα. Σε περιοχές με ψυχρούς χειμώνες η φύτευση πρέπει να γίνεται την άνοιξη και είναι η μόνη επιλογή. Η φύτευση σε αυτές τις περιπτώσεις θα πρέπει να γίνεται αμέσως μετά τον τελευταίο παγετό.
Λίπανση : Η λεβάντα αποδίδει καλά σε εδάφη που για άλλες καλλιέργειες θεωρούνται θρεπτικά ανεπαρκή .Αυξημένες ποσότητες αζώτου έχουν σαν αποτέλεσμα την μείωση της ποσότητας αλλά και της ποιότητας παραγόμενου αιθέριου ελαίου, τα φυτά γίνονται περισσότερο ευαίσθητα και αυξάνεται ο ανταγωνισμός με τα ζιζάνια.
Για την παραγωγή 100 κιλών ανθέων η λεβάντα αποσπά από το έδαφος 0,8 κιλά αζώτου, 0,2 κιλά Φωσφόρου και 0,8 κιλά καλίου. (Polydeonny, Sotnik & Hilapzew, 1979).
Η συνιστώμενη δόση αζώτου είοναι 8-10 κιλά ανά στρέμμα.
Οι απαιτήσεις σε φώσφορο και κάλιο είναι μικρές και εξαρτώνται από τον τύπο του εδάφους και την θρεπτική του κατάσταση. Περιοδική ασβέστωση μπορεί να είναι αναγκαία ώστε να διατηρείται η τιμή του ρΗ σε ικανοποιητικό επίπεδο. Μια πλήρης ανάλυση εδάφους πριν την φύτευση είναι αναγκαία. Τα σωστά αποτελέσματα της ανάλυσης σχετικά με τον τύπο του εδάφους την έλλειψη και την περίσσεια θρεπτικών, θα βοηθήσει ώστε να γίνουν όλες εκείνες οι ενέργειες για την ορθή ισορροπία τους στο εδαφος.
Άρδευση : Η άρδευση είναι αναγκαία για τα πρώτα 2 χρόνια έως ότου η
καλλιέργεια έχει εγκατασταθεί πλήρως. Σε ελαφριά εδάφη ή σε περιοχές με
χαμηλές βροχοπτώσεις η άρδευση σε κρίσιμα στάδια εξακολουθεί να
είναι αναγκαία. Τα φυτά στο στάδιο της ανθήσεως δεν θα πρέπει να
αφήνονται χωρίς νερό . Η άρδευση μπορεί να αυξήσει την παραγωγή στις
ώριμες καλλιέργειες λεβάντας άλλα η άκαιρη και η υπερβολική άρδευση θα
αυξήσει τα προβλήματα των ασθενειών, τα φυτά θα μεγαλώσουν σε ύψος τα
κλαδιά θα σπάσουν και η κόμη του φυτού θα ανοίξει στην μέση. Σε κάθε
περίπτωση η Στάγδην άρδευση συνιστάται διότι πέρα από την ορθή εφαρμογή
του νερού θα βοηθήσει στον έλεγχο των ζιζανίων.
Κλάδεμα : Η κοπή των ανθέων μαζί με μέρος των βλαστών θα πρέπει να γίνεται τα 2 πρώτα χρόνια ώστε να βοηθηθούν τα φυτά να δυναμώσουν για να δημιουργήσουν ένα ανθεκτικό πλαίσιο. Στα μετέπειτα χρόνια το κλάδεμα γίνεται σε διαφορετική περίοδο, μετά την συγκομιδή συνήθως το φθινόπωρο. Ο λόγος είναι ότι η συγκομιδή ανθέων για την παραγωγή αιθέριου ελαίου αφήνει τα περισσότερα στελέχη στα φυτά. Συνεπώς το κλάδεμα γίνεται αμέσως μετά και σε ύψος τέτοιο ώστε να δυναμώνουμε την καλλιέργεια. Το κλάδεμα μπορεί να γίνει είτε μηχανικά (παρελκόμενα τρίμμερ σε ελκυστήρα)είτε με δρεπάνια.
Συγκομιδή : Η συγκομιδή της λεβάντας για παραγωγή αιθέριου ελαίου γίνεται όταν το άνθος έχει ωριμάσει και το κάτω μισό έχει ανοίξει.
Η συγκομιδή πρέπει να γίνεται έγκαιρα γιατί πέφτει η ποιότητα του. Συνεπώς η συγκομιδή στην σωστή εποχή έχει πολύ μεγάλη σημασία. Αυτό που πρέπει να έχουμε υπόψη κατά την συγκομιδή είναι ότι αυτή δεν θα πρέπει να πραγματοποιείται σε πολύ ζεστό καιρό ούτε και σε συνθήκες ανέμου διότι πολύ σημαντικές ποσότητες ελαίου χάνονται με εξάτμιση. Οι ακίδες των ανθέων κόπτονται 15-20 εκατοστά κάτω από αυτά. Η συγκομιδή γίνεται είτε με δρεπάνια είτε με μηχανήματα που έχουν σχεδιαστεί για αυτή την εργασία. Η κοπή των ανθέων για τις αγορές νωπών και αποξηραμένων αρωματικών φυτών συνήθως λαμβάνει χώρα μια εβδομάδα αργότερα από ό,τι για την παραγωγή αιθέριου ελαίου.
Οι αποδόσεις της πραγματικής λεβάντας σε αιθέριο έλαιο κυμαίνονται από 0,8-3 κιλά/στρεμμα και τη λεβαντίνης (υβρίδιο λεβάντας γνωστό ως Lavandula x intermedia ή as L. hybrida and L. Hortensis, το υβρίδιο αυτό προέρχεται από την διασταύρωση της Lavandula angustifolia με την Lavandula latifolia ), 4-22 κιλά/στρέμμα. Ενώ οι αποδόσεις σε αποξηραμένα άνθη από 50-100 κιλά/στρ.
Παγκοσμίως παράγονται
200 τόνοι ετησίως υψηλής ποιότητας λαδιού λεβάντας. Η αναλογία παραγωγής
λαδιού λεβάντας και λεβαντίνης παγκοσμίως είναι 1:5. Η τιμή του λαδιού
της λεβαντίνης είναι χαμηλότερη από αυτό της πραγματικής λεβάντας. Τα
φυτά που ανήκουν στις λεβαντίνες παράγουν περισσότερο αιθέριο έλαιο και
είναι ανθεκτικότερα ενώ η παγκόσμια παραγωγή σε αιθέριο έλαιο αυτών τω
φυτικών ειδών φθάνει τους 1000 τόνους.
Οι μεγαλύτερες παραγωγές χώρες σε αιθέριο έλαιο λεβάντας είναι η Βουλγαρία, η Αγγλία, η Σερβία, η Αυστραλία, οι ΗΠΑ, ο Καναδάς, η Νότια Αφρική, η Τανζανία, η Ιταλία και η Ισπανία. Η πραγματική λεβάντα κυρίως για άρωμα, καλλιεργείται στην Ευρώπη και ειδικότερα στην Γαλλία.
Θεραπευτικές Ιδιότητες: Τα άνθη της θεωρούνται ότι ενεργούν κατά του βήχα, του άσθματος, του κοκίτη, της γρίπης και της λαρυγγίτιδας. Η λεβάντα καταπραΰνει τους νευρόπονους του στομάχου και ηρεμεί το νευρικό σύστημα, γιατί δρα ως χαλαρωτικό. Είναι ιδανικό για τις αϋπνίες και το στρες, βοηθά τις ημικρανίες και τους πονοκεφάλους.
Χρήση: Είναι φυτό αρωματικό – φαρμακευτικό και εκτός από αφέψημα χρησιμοποιείται πάρα πολύ και ως αιθέριο έλαιο.
Δείτε μερικές μόνο από τις εφαρμογές της που ακολουθούν.
1. Τα λουλούδια της λεβάντας (φρέσκα ή ξηρά) εκπέμπουν μια ισχυρή, αρωματική, «ανεβαστική» μυρωδιά όταν τρίβονται στα δάκτυλά μας. Για να ανεβάσετε γρήγορα τη διάθεσή σας ή για στιγμιαία ανακούφιση απ' το στρες, τρίψτε στα δάκτυλά σας μερικά άνθη και εισπνεύσατε τη μυρωδιά, αργά και βαθιά. Ο συνδυασμός της βαθιάς εισπνοής και εισπνοής της μυρωδιάς της λεβάντας θα σας ηρεμήσει από τη νευρική ένταση, την ανησυχία και τα συναισθήματα πανικού, εντός λίγων λεπτών.undefined
2. Ένα χαλαρωτικό, κατευναστικό τσάι μπορεί να γίνει από τα λουλούδια. Απλά βάλτε ένα κουτάλι σούπας φρέσκων ή ξηρών λουλουδιών σε μία τσαγιέρα και χύστε βρασμένο νερό μέσα. Εμποτίστε για περίπου δέκα λεπτά. Αυτό το τσάι ηρεμεί τα νεύρα, καταπραΰνει το στομάχι και τη νευρική υπερένταση και υποβοηθά τον ύπνο.
3. Το αιθέριο έλαιο της λεβάντας, εφαρμόζεται όπως ένα άρωμα στα μαλλιά, το λαιμό, τα αυτιά ή άλλα μέρη σωμάτων. Μυρίζει περίφημα!
4. Προσθέστε μερικές σταγόνες ελαίου λεβάντας στο λουτρό σας ή στο σφουγγάρι για το ντους για έναν κατευναστικό καθαρισμό. Εάν δεν έχετε αιθέριο, προσθέστε μια γεμάτη χούφτα φρέσκων ή ξηρών.
5. Για να καταστήσετε τον ύπνο πιο αναπαυτικό, στάξτε μερικές σταγόνες λεβάντας στο μαξιλάρι σας.
6. Μια άλλη επιλογή είναι να τυλίξετε μια χούφτα ξηρών λουλουδιών σε ένα πάνινο σακούλι, να το δέσετε και να ρίξετε στη μαξιλαροθήκη σας.
7. Για να ανακουφίσετε ένα ηλιακό έγκαυμα, προσθέστε μερικές σταγόνες αιθέριου ελαίου σε νερό, μέσα σε ένα μπουκάλι ψεκασμού, και ψεκάστε το ηλιοκαμένο δέρμα.
8. Τυλίξτε μια χούφτα λουλουδιών λεβάντας σε ένα τετράγωνο πανί και δέστε με κορδόνι. Μπορείτε επίσης να στάξετε μερικές σταγόνες αιθέριου ελαίου πάνω στο σακούλι για πρόσθετη αρωματοθεραπευτική δράση. Ρίξτε το σακούλι στο στεγνωτήριό σας για να δώσετε στα ρούχα σας μία απίστευτη μυρωδιά. Αυτό θα φρεσκάρει μέχρι και 25 γεμίσματα του στεγνωτηρίου!
9. Εφαρμόστε σταγόνες αιθέριου ελαίου πάνω στα τσιμπήματα εντόμων, τα κοψίματα και γδαρσίματα. Η λεβάντα είναι πολύ αντισηπτική και καταστρέφει τα μικρόβια που μπορούν να προκαλέσουν μολύνσεις.
10. Εμποτίστε φρέσκα ή ξηρά λουλούδια σαν για να κάνετε ένα τσάι. Αλλά αντί να το πιείτε, τον αφήνετε να δροσίσει και το χρησιμοποιείτε ως ξέβγαλμα των μαλλιών, για να μειώσει την πιτυρίδα.
11. Τα κονιορτοποιημένα λουλούδια μπορούν να προσθέσουν μια μοναδική και ευχάριστη γεύση σε σαλάτες, κρέμες, μαρμελάδες, ζελέ και μπισκότα. Είναι ένα μαγειρικό, συστατικό συγγενές με τη μέντα, τη φασκομηλιά, τη μαντζουράνα και το θυμάρι και μπορεί να χρησιμοποιηθεί με τον ίδιο τρόπο με αυτά τα βότανα. Η λεβάντα είναι τόσο ευπροσάρμοστη στην κουζίνα, που ουσιαστικά οποιοσδήποτε πειραματισμός με αυτήν, θα παραγάγει πολύ καλά αποτελέσματα.
Το μωβ βότανο μπορεί να γίνει θαυματουργό Εκτός από το να κρατάει τον σκόρο μακριά από την ντουλάπα μας, η λεβάντα έχει και άλλες, μαγικές ιδιότητες που οφελούν την υγεία μας. Ας δούμε τρεις από αυτές.
1) Άπομακρύνει την πιτυρίδα
Το αιθέριο έλαιο του φυτού μπορεί να βοηθήσει στην σωστή ισορροπία του τριχωτού της κεφαλής και, συγκεκριμένα, για τις ενοχλητικές νιφάδες την πιτυρίδας, υπάρχει μία απλούστατη θεραπεία, που μπορεί να τις εξαφανίσει: Βρέξτε τα μαλλιά σας με ζεστό νερό και σκουπίστε τα καλά με μία πετσέτα. Αναμείξτε 15 σταγόνες αιθέριου ελαίου λεβάντας με ελαιόλαδο ή αμυγδαλέλαιο, βάλτε το μείγμα για 10 περίπου δευτερόλεπτα στον φούρνο μικροκυμάτων και κάντε με αυτό ελαφρύ μασάζ στο κεφάλι σας. Φορέστε ένα σκουφάκι, ή τυλίξτε τα μαλλιά σας με μία ζεστή πετσέτα και αφήστε το για μία ώτα. Στην συνέχεια, λουστείτε κανονικά.
2) Καταπολεμάει το φούσκωμα Το φούσκωμα στο στομάχι και η δυσπεψία μπορούν να προκληθούν από βακτήρια που συναντάμε στις τροφές, αλλά και στα αντιβιοτικά φάρμακα. Οι πολυφαινόλες, που είναι ένα είδος αντιοξειδοτικών, που περιέχει η λεβάντα μειώνουν τα ποσοστά «κακών» βακτηριδίων στο στομάχι μας κάνοντάς μας να αισθανόμαστε πολύ πιο ανάλαφρες αλλά και μειώνοντας αισθητά το ενοχλητικό φούσκωμα.
3) Ανακουφίζει από την φαγούρα Εάν είστε από τους ανθρώπους που υποφέρουν από τα τσιμπήματα των κουνουπιών, αλλά και γενικώς έχετε ευαίσθητο δέρμα και υποφέρετε συχνά από κνησμό, το αιθέριο έλαιο της λεβάντας, ξανά, μπορεί να σας σώσει. Επειδή το φυτό είναι φυσικό αντιφλεγμονώδες, βοηθάει στην μείωση της φαγούρας, της κοκκινίλας και του πρηξίματος στο δέρμα. Απλώστε δύο σταγόνες του ελαίου πάνω στο ερεθισμένο σημείο και περιμένετε 10 λεπτά μέχρι να απορροφηθεί πλήρως από το δέρμα σας.http://www.back-to-nature.gr/2013/01/blog-post_5294.html
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου