Γενικά
Η μελιτζάνα (επισ. Solanum melongena Στρύχνον η μελιτζάνα) είναι ποώδες, πολυετές φυτό του γένους Στρύχνον (Solanum) της οικογένειας των Στρυχνοειδών (Solanaceae) και καλλιεργείται για τον ομώνυμο καρπό της.
Το όνομά της προέρχεται από παραλλαγή της λατινικής της ονομασίας melongena. Με αλλαγή του “b” σε “m” προέκυψε στα ιταλικά η λέξη "melanzana" (πέρασε στα ελληνικά ως "μελιτζάνα". Στην αρχαιότητα, ήταν ιθαγενές φυτό της Ινδίας, αλλά καλλιεργούνταν προϊστορικά και στην Κίνα και την Κεντρική Ασία. Η πρώτη γραπτή αναφορά για το φυτό εντοπίζεται σε μια αρχαία κινέζικη αγροτική πραγματεία το 544 π.Χ..
Στην Ευρώπη ήρθε μάλλον με τους Άραβες. Στην Ελλάδα έφτασε το 12ο-13ο αιώνα και από τότε αποτελεί ένα από τα βασικά συστατικά της Μεσογειακής διατροφής.
Ο βλαστός της τρυφερός, όρθιος, θαμνώδης, με ύψος που μπορεί να φτάσει τα 80 εκατοστά και φέρει συνήθως μικρά αγκάθια. Τα φύλλα της μεγάλα και χνουδωτά με σχήμα ωοειδές. Τα άνθη της κρεμαστά χρώματος μοβ, φύονται μεμονωμένα. Ο καρπός της, η μελιτζάνα, έχει σχήμα ωοειδές, κυλινδρικό η σφαιρικό που ποικίλει στο μέγεθος ανάλογα με τη ποικιλία. Το χρώμα των καρπών είναι μοβ, βαθύ μοβ, μοβ με άσπρες γραμμές, αλλά ακόμα και βαθύ γαλάζιο, κόκκινο ή και κιτρινωπό σε διάφορες ποικιλίες. Η σάρκα του καρπού είναι σπογγώδης και περιέχει πολλά σπόρια..
Πότε σπέρνουμε μελιτζάνες
Μπορείτε να σπείρετε τους σπόρους μελιτζάνας απευθείας στο χώμα ή σε φυτώριο. Σπορά μελιτζάνας απευθείας στο χώμα Θα πρέπει να σπείρετε τους σπόρους μελιτζάνας απευθείας στο χώμα όταν ο καιρός έχει ζεστάνει αρκετά. Αυτό συνήθως συμβαίνει στα τέλη Απριλίου. Μην επιχειρήσετε να σπείρετε απευθείας στο χώμα σπόρους μελιτζάνες τον Μάρτιο ή νωρίς τον Απρίλιο. Η ιδανική θερμοκρασία για να βλαστήσουν οι σπόροι μελιτζάνας είναι 24-32 βαθμοί Κελσίου. Μπορείτε να συνεχίσετε τη σπορά μελιτζάνας μέχρι και τον Ιούνιο. Αν θέλετε να έχετε συνεχόμενη παραγωγή από μελιτζάνες, σπείρτε με διαφορά 15 ημερών. Σπορά μελιτζάνας απευθείας στο σπορείο Μπορείτε να σπείρετε σπόρους μελιτζάνας στο σπορείο 6 με 8 εβδομάδες πριν τα τελευταία κρύα. Πρακτικά αυτό σημαίνει αρχές με μέσα Μαρτίου. Το σπορείο θα πρέπει να βρίσκεται σε μέρος που η θερμοκρασία είναι 21 ή περισσότεροι βαθμοί Κελσίου.
Ξεκινώντας τις μελιτζάνες από σπόρους σε σπορείο
Μπορείτε να ξεκινήσετε τις μελιτζάνες, σπέρνωντας τους σπόρους στο σπορείο, 6 με 8 εβδομάδες πριν τα τελευταία κρύα. Πρακτικά αυτό σημαίνει αρχές με μέσα Μαρτίου. Το βάθος σποράς είναι περίπου 1 με 1,5 εκατοστά. Πρέπει όμως να φροντίσετε όμως ώστε το σπορείο να βρίσκεται σε ένα ζεστό μέρος. Το σπορείο πρέπει να έχει τουλάχιστον 18 με 21 βαθμούς Κελσίου, ώστε να βλαστήσουν οι σπόροι. Οι σπόροι της μελιτζάνας δε βλασταίνουν τόσο γρήγορα όσο οι σπόροι της τομάτας. Πρέπει να έχετε υπομονή και να μην απογοητευτείτε. Όταν τα φυτάκια φτάσουν σε ύψος τα 10 εκατοστά, είναι έτοιμα για μεταφύτευση. Για 2 περίπου εβδομάδες πριν τη μεταφύτευση, θα πρέπει να τα σκληραγωγήσετε. Να τα βγάζετε στον ήλιο και τον αέρα. Κάθε μέρα όλο και πιο πολύ. Ξεκινήστε, αφήνοντάς τα για 2 ώρες στον ήλιο.
Ξεκινώντας τις μελιτζάνες από σπόρους απευθείας στο χώμα
Αν σπείρετε τους σπόρους μελιτζάνας απευθείας στην τελική τους θέση στο χώμα, θα πρέπει να το κάνετε μόνο εφόσον ο καιρός έχει ζεστάνει αρκετά και μόνιμα. Αυτό συνήθως συμβαίνει στα τέλη Απριλίου. Θα πρέπει να φυτέψετε τις μελιτζάνες σε ένα μέρος του κήπου το βλέπει πολύ ο ήλιος. Οι μελιτζάνες είναι τροπικά φυτά και αγαπούν τον ήλιο και τη ζέστη. Προετοιμάστε τη θέση που θα σπείρετε τη μελιτζανιά όπως περιγράφεται στη συνέχεια. (Κάντε το ίδιο και κατά τη μεταφύτευση). Ανοίξτε ένα λάκο στο έδαφος διαμέτρου 30 εκατοστών και βάθους 20 εκατοστών. Γεμίστε το 1/3 του λάκου με κομπόστ. Προσθέστε το 1/3 από το χώμα που αφαιρέσατε και ανακατέψτε με το στρώμα του κομπόστ. Συμπληρώστε το υπόλοιπο 1/3 με κομπόστ. Ανοίξτε με το δάκτυλό σας τρία λακάκια με βάθος 1 με 1,5 εκατοστά. Τοποθετήστε 1 σπόρο σε κάθε λακάκι. Σκεπάστε το σπόρο και πατήστε ελαφρά το χώμα. Ποτίστε καλά το χώμα. Ποτίζετε όποτε χρειάζετε ώστε το χώμα να είναι υγρό αλλά όχι βρεγμένο. Μπορεί να περάσει και ένας μήνας μέχρι να δείτε τα φυτάκια να βγαίνουν από το χώμα.
Τι έδαφος θέλουν οι μελιτζάνες
Το ιδανικό έδαφος για την καλλιέργεια μελιτζάνας είναι αμμοπηλώδες, πλούσιο σε οργανικές ουσίες και καλά αποστραγγιζόμενο.
Το έδαφος θα πρέπει να έχει pH μεταξύ 5,5 και 8,0.
Τι λίπασμα θέλουν οι μελιτζάνες
Μπορείτε να λιπάνετε τις μελιτζανιές με την ακόλουθη αναλογία: Άζωτο (N): 20 - 25 γραμμάρια/τετραγωνικό μέτρο Φώσφορος (P): 20 - 25 γραμμάρια/τετραγωνικό μέτρο Κάλιο (K): 20 - 25 γραμμάρια/τετραγωνικό μέτρο Μαγνήσιο (Mg): 5 - 8 γραμμάρια/τετραγωνικό μέτρο Μπορείτε να ρίξετε το 40% της δόσης του Αζώτου, Καλίου και Μαγνησίου με τη βασική λίπανση και το υπόλοιπο 60% σε 3 με 6 ισόποσες δόσεις μετά την πρώτη συγκομιδή. Υπερβολική δόση Αζώτου μπορεί να οδηγήσει σε πλούσιο φύλλωμα αλλά μικρή παραγωγή. Το Φώσφορο, μπορείτε να τον ρίξετε όλο στη βασική λίπανση. Η μελιτζάνα είναι ιδιαίτερα ευαίσθητη στην έλλειψη Μαγνησίου και των ιχνοστοιχείων Ψευδάργυρος, Σίδηρος, Βόριο και Μολυβδαίνιο. Μπορείτε να προμηθευτείτε από γεωπονικά καταστήματα αυτά τα ιχνοστοιχεία σε μορφή σκόνης που διαλύεται σε νερό, και να λιπάνετε τα φυτά.
Αποστάσεις σποράς της μελιτζάνας
Η μελιτζάνα σπέρνεται σε παράλληλες γραμμές. Έχουμε δύο αποστάσεις. Την απόσταση γραμμής από γραμμή και την απόσταση των φυτών επάνω στη γραμμή.
Οι αποστάσεις γραμμής από γραμμή είναι μεταξύ 60 και 90 εκατοστών.
Η απόσταση ανάμεσα στα φυτά στην ίδια γραμμή είναι από 45 έως 60 εκατοστά.
Όσο πιο πυκνές είναι οι αποστάσεις σποράς τόσο πιο πολλά φυτά θα μπορέσετε να βάλετε ανά μονάδα επιφάνειας.
Ταυτόχρονα όμως χρειάζεται περισσότερη λίπανση και φροντίδα.
Στήριξη μελιτζάνας
Η μελιτζάνα έχει επιπόλαιο ριζικό σύστημα.
Είναι ευαίσθητη στους δυνατούς ανέμους που μπορούν ακόμη και να τη ρίξουν κάτω.
Αν το μέρος που βάλατε τις μελιτζανιές το πιάνει ο αέρας, θα χρειαστεί να τις στηρίξετε.
Επιλογή Α:
Να στηρίξετε το φυτό.
Θα βρείτε διάφορες παραλλαγές στήριξης.Ο απλούστερος τρόπος στήριξης είναι χρησιμοποιώντας ένα στύλο.
Ο στύλος μπορεί να είναι ξύλινος ή πλαστικός. Αποφύγετε τη χρήση μεταλλικών στύλων (εκτός και αν είναι καλυμμένοι με ουδέτερο υλικό), γιατί θερμαίνονται πολύ από τον ήλιο και το φυτό θέλει να τους αποφύγει.
Μπήξτε το στύλο στο έδαφος πριν σπείρετε τους σπόρους ή μεταφυτέψετε τα φυτά.
Έτσι δεν θα πληγώσετε το ριζικό σύστημα του φυτού κατά την τοποθέτηση του στύλου.
Καθώς το φυτό αναπτύσσεται θα πρέπει να κόβετε τους πλάγιους βλαστούς που αναπτύσσονται, ώστε να ενθαρρύνετε την προς τα επάνω ανάπτυξη. Δένετε κατά διαστήματα το μίσχο του φυτού στο στύλο.
Άλλος τρόπος στήριξης είναι με τη χρήση κλουβιού.
Τοποθετείτε ένα κύλινδρο από πλέγμα περίφραξης με μεγάλα μάτια, γύρω από το μέρος που αναπτύσσεται η πιπεριά. Οι βλαστοί της τοματιάς περνούν μέσα από τα ανοίγματα του πλέγματος και στηρίζονται.
Ο τρόπος αυτός στήριξης παρουσιάζει όμως και προβλήματα.
Είναι πιθανό να μη μπορείτε να μαζέψετε τις πιπεριές που μεγαλώνουν μέσα στο κλουβί.
Δε μπορείτε να έχετε πρόσβαση στα μέρη του φυτού που είναι μέσα στο κλουβί.
Τα τμήματα του φυτού που μεγαλώνουν μέσα στο κλουβί είναι επιρρεπήστις μυκητιακές μολύνσεις λόγω του κακού αερισμού και της έλλειψης φωτός.
Δε μπορείτε να σκαλίσετε το χώμα γύρω από το φυτό γιατί σας εμποδίζει το κλουβί.
Αντί για στύλους μπορείτε να αναπτύξετε ένα σύστημα από οριζόντια σύρματα και κατακόρυφους σπάγκους.
Τα οριζόντια σύρματα τοποθετούνται σε ύψος 1,80 με 2,00 μέτρα πάνω από τη γραμμή φύτεψης των πιπεριών
Από το σύρμα και πάνω από κάθε φυτό, ξεκινούν κατακόρυφοι σπάγκοι οι οποίοι καταλήγουν στο χώμα.
Το άκρο του σπάγκου που καταλήγει στο χώμα: • στερεώνεται σε ένα πασσαλάκι τοποθετημένο δίπλα στο φυτό.
• δένεται στο κάτω μέρος του κορμού του φυτού με τρόπο που δε σφίγγει το κορμό.
Γύρω από τους σπάγκους αναπτύσσονται και στερεώνονται οι τοματιές.
Εννοείται ότι στις άκρες και ενδιάμεσα του συστήματος, θα υπάρχουν στύλοι που στηρίζουν το όλο σύστημα.
Επιλογή B:
Να μην κάνετε τίποτα και να αφήσετε το φυτό να αναπτυχθεί ελεύθερα.
Αργά ή γρήγορα θα λυγίσει κάτω από το βάρος και πλήθος των ποπεριών.
Θα συνεχίσει όμως να αναπτύσσεται.
Αυτός ο τρόπος μη-στήριξης, κάνει το φυτό επιρρεπές σε μυκητιακές προσβολές καθώς τα φύλα του είναι κοντά στο χώμα, δεν τα βλέπει ο ήλιος και δεν αερίζονται.
Πότισμα άρδευση μελιτζάνας
Η μελιτζάνα είναι ένα φυτό που χρειάζεται πολύ νερό.
Ποτίζετε τακτικά ώστε το χώμα να είναι υγρό αλλά όχι βρεγμένο.
Τους πολύ θερμούς μήνες του καλοκαιριού, όταν το φυτό έχει καρπούς, θα πρέπει να την ποτίζετε περισσότερο.
Συγκαλλιέργεια μελιτζάνας
Μαζί με τις μελιτζάνες, μπορείτε να σπείρετε τα ακόλουθα φυτά:
• Βασιλικός (Είναι απαραίτητος. Βάλτε βασιλικούς ανάμεσα στις μελιτζάνες)
• Μπιζέλια
• Μπιζέλια
• Σπανάκι
• Θυμάρι
Αποφύγετε τη συγκαλλιέργεια μελιτζάνας με:
Αποφύγετε να καλλιεργήσετε τη μελιτζάνα με....
Οι μελιτζάνες συγγενεύουν με:
πατάτες,
τομάτες και
πιπεριές.
Θα πρέπει να αποφεύγετε να τις καλλιεργείτε μαζί με:
• τομάτες,
• πιπεριές και
• πατάτες..
Κυριότερες ποικιλίες στην Ελλάδα είναι:
• του Λαγκαδά με τους ωοειδείς και μακριούς καρπούς βάρους 150 περίπου γραμμαρίων χρώματος σκούρου μοβ,
• η τσακώνικη μελιτζάνα Λεωνιδίου (Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης από το 1996), με μακριούς καρπούς 120-150 γραμμαρίων μοβ χρώματος.
Είναι η μόνη μελιτζάνα που έχει γλυκιά γεύση κάτι που ασφαλώς οφείλεται στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του τοπικού εδάφους.
Επίσης διακρίνεται γιατί είναι επιμήκης χωρίς κυρτότητα, μήκους 20-25 εκ. και διαμέτρου 4-6 εκ. με μεγαλύτερη διάμετρο στη μέση.
Η επιφάνεια του φλοιού είναι λεία, γυαλιστερή, χρώματος μωβ με ραβδώσεις κατά μήκος του καρπού οι οποίες έχουν ανοιχτό μωβ χρώμα.
Ο καρπός της τσακώνικης μελιτζάνας χρησιμοποιείται σε πολλούς συνδυασμούς στη μαγειρική και τη ζαχαροπλαστική.
Ευρύτατα γνωστό για την ποιότητα και τη γεύση του είναι το παραδοσιακό γλυκό κουταλιού, το μελιτζανάκι, που παρασκευάζεται από μελιτζανάκια μήκους περίπου 5 εκ
• Σύρου, μία πρώιμη ποικιλία με τους μεγαλύτερους καρπούς που φτάνουν και τα 300 γραμμάρια. Είναι χοντροί και στρογγυλοί ή σχήματος αχλαδιού και το χρώμα τους είναι σκούρο μοβ.
• Σαντορίνης: Στρογγυλοί καρποί με λευκό χρώμα. Πιο γλυκιά γεύση από τις μαύρες μελιτζάνες.
• Μελιτζάνα - Black beauty: Κλασική ποικιλία Μελιτζάνας. Τύπου φλάσκα (φούσκα), μαύρου χρώματος.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου