Τετάρτη 28 Νοεμβρίου 2012

τιποτα σ αυτην την ζωη δεν ειναι τσαμπα

τελικα τιποτα σ αυτην την ζωη δεν ειναι τσαμπα  η Gmail  ζηταει λεφτα για να συνεχισω να κανω αναρτησεις γιατι λεει εχω καλυψει 1 giga  στις φωτογραφιες του  Picasa του χωρου που παρεχει οποτε θα σκεφτω πολυ αν συνεχισω να κανω αναρτησεις μου στειλαν αυτο το μηνυμα                                             
Ωχ! Ο αποθηκευτικός χώρος εξαντλήθηκε. Αυτή τη στιγμή χρησιμοποιείτε το 100% του ορίου των 1 GB για φωτογραφίες. Αναβάθμιση αποθηκευτικού χώρου
Οι φωτογραφίες αποθηκεύονται στον λογαριασμό σας στα Λευκώματα Ιστού Picasa και συμπεριλαμβάνονται στο δωρεάν χώρο αποθήκευσης 1 GB που διατίθεται για φωτογραφίες. Ο πρόσθετος χώρος αποθήκευσης που αγοράζετε μοιράζεται σε διάφορα προϊόντα Google, μαζί με το δωρεάν χώρο αποθήκευσής σας.

Κυριακή 25 Νοεμβρίου 2012

αγρια μανιταρια


Κυνήγι άγριων μανιταριών: μια εισαγωγή για τους αμούχλιαστους!


Μανιτάρια και Μύκητες - Κυνήγι άγριων μανιταριών

Μανιτάρι
, το: γκριζωπή τσιμούχα λαστιχιένας υφής που ενδημεί σε κονσέρβες και ενίοτε “κοσμεί” πίτσες. Όταν η λέξη χρησιμοποιείται στην κουζίνα, η απάντηση στην ερώτηση “τι μανιτάρια;” επιδέχεται ως μόνη απάντηση την επανάληψη της δεύτερης λέξης της ερώτησης, άπαξ και υπάρχει μόνο ένα είδος. Όταν από την άλλη βρεθούν σε φυσικό περιβάλλον (“άγρια μανιτάρια“) τότε η λέξη είναι συνώνυμη του δηλητηρίου και ουδέποτε τα μαζεύουμε, ούτε καν τα αγγίζουμε. Συνίσταται επίσης και η αποφυγή επαφών με μανιταροσυλλέκτες και μυκόφιλους, για έξτρα ασφάλεια.
Ο παραπάνω ορισμός , που έχει κάτι από τον “αέρα” του ορισμού που σε τάισα παλαιότερα για τους κάκτους, έχει και έναν αέρα αλήθειας όσον αφορά την εγχώρια “κοινή γνώμη” για τους μύκητες, γνωστούς καλύτερα ως “μανιτάρια“. Το σκηνικό έχει αλλάξει κάπως, χάριν της χρήσης φρέσκων μανιταριών από τις πιτσαρίες που κάνει πλέον όσους γουστάρουν μανιτάρι να μην φαντάζουν ανώμαλοι λατεξόφιλοι, το σερβίρισμα των πρώην “εξεζητημένων” νυν κλασικών  “πλευρώτους με λαδορίγανη και λεμονάκι” ακόμη και στην πιο πεταμένη ταβέρνα, και την διάδοση της γνώσης της ύπαρξης φαρμακευτικών μανιταριών όπως το Γανόδερμα (Ganoderma lucidum), το Σιτάκε/Σιτάκι (Shiitake, Lentinula edodes ) ή το Hericium erinaceus (αρνάκι). Αν είσαι “έξαλλος νεολαίος“, διαβάζοντας μανιτάρια το μυαλό σου πιθανότατα θα πάει σε δύο γνωστά εξωτικά μονοπάτια και τα ματάκια σου ίσως ανάψουν κλασμένα — αποκαλύπτοντάς μας τον κοκκινισμένο από τις πολλές μαγκιές, σκληρό χιτώνα τους. Εκτός των παραπάνω οι μύκητες μπορούν να είναι πηγή πιο παράξενης/αμφιλεγόμενης τροφής, εργαλείο μέθης ή φουσκώματος ψωμιού, μέχρι και παράσιτο που μπορεί να κάνει διάφορα ζωάκια να συμπεριφερθούν με τρόπους που θα ζήλευε οποιοδήποτε μαντσαϊεντόνι που προσδοκεί έλεγχο του ανθρώπινου νου.
Παρ’ όλες τις “χαλαρουέτες“ επί του θέματος, το άγριο μανιτάρι συνεχίζει να αποτελεί ταμπού για μεγάλη μερίδα του πληθυσμού — ναι, όλο και κάποιο θάνατο ή νοσηλεία στην ΜΕΘ έχουν ακούσει λόγω “δηλητηρίασης από μανιτάρια“. Ίσως από την άλλη τέτοια εντύπωση έχει το Ζαϊκλόνι διότι κάθε φορά που προσέφερε σε “μη πατεροπρονταξιονιστή” άγριο μανιτάρι, η ανταπόκριση ήταν κάτι λιγότερο από χλιαρή. Ίσως να φταίει πάλι πως κυκλοφορεί στο κουρμπέτι το ρητό “αν σου δώσει κάτι να φας το Ζαϊκλόνι μην το φας“, ιδίως στις περιπτώσεις -λένε- που το χαρακτηρίσω “βούτυρο” ή “μέλι“. Όπως και να ‘χει , θεωρώ τα μανιτάρια μαγικά, μαγικά με δαρβινικό τρόπο όταν πρόκειται για δηλητηριώδη: δεν συγχωρούν τα “νόμιζα“, τα “έμοιαζε” και λοιπά βραχυκυκλώματα λόγω οικειοθελούς αχρηστίας του εγκεφάλου. Αν κάνεις λάθος, δεν θα γλιστρήσει και θα χαθεί στην “σχάρα” κάποιου κοινωνικού δικτύου, με μεγαλύτερο πιθανό κίνδυνο να “σου την πει” κάποιος και εσύ να καταφύγεις στα ad hominem που κερδίζουν εντυπώσεις — αν κάνεις λάθος στο μανιτάρι, οι γαμέτες σου μαζί με σένα πάνε καρφί στην Κόλαση του Αποτυχημένου Wetware, γνωστής και ως “πέθανα από μαλακία μου“.
Ου φοβού! Το Ζαϊκλόνι είναι εδώ για ‘σένα και θα σε βγάλει τσάρκα στο δάσος για μανιτάρι, πιάσε τον πορδαλά παππού μανιταροσυλλέκτη που έφερα από το χέρι και πάμε για τρελά γούστα!
 

Τσιμπάω. Πώς μαζεύω το μανιτάρι;

Πολλά μανιτάρια και διαφορετικές μορφολογίες. Είσαι μυκόφιλος αρκετά;
Πολλά μανιτάρια και διαφορετικές μορφολογίες. Είσαι μυκόφιλος αρκετά;
Σκύβοντας στα τέσσερα και τσιμπώντας τον γήινο φαλλό με χάρη και κομψότητα! Η συλλογή μανιταριών είναι ένα αρκετά όμορφο παιχνίδι, μπαλαντζαρισμένο μεταξύ γνώσης και μεζεδομερακιού, που μπορεί να γίνει με ασφάλεια και να αποτελέσει και δραστηριότητα γνωριμίας με απολαυστικά παράξενα ατομάκια. Παρακάτω θα βρεις μερικές εισαγωγικές ιδέες για το πώς να ξεκινήσεις,

Προτού ξεκινήσεις

Help yourself to the Information Pool. Tόση την έχουμε ως παγκόσμιο είδος, μην πάει χαμένη! Μπορείς για αρχή να ψάξεις σχετικούς όρους διαδικτυακά, όλο και κάτι θα βρεις για την γενική ανατομία αυτών των υπέροχων οργανισμών, πώς λένε τι πάνω τους, έτσι για να πάρεις μια ιδέα ποιο είναι το θήραμά σου. Για να πάμε όμως σε ελληνικά και πρακτικά μονοπάτια, φρόντισε να τσιμπήσεις και κάποιον οδηγό μανιταριών — τοπική κορφή εδώ είναι οι οδηγοί του Γιώργου Κωσταντινίδη, άρχισε με το “Μανιτάρια: Οδηγός Μανιταροσυλλέκτη“. Σε συμφέρει να το πάρεις από βιβλιοπωλείο ώστε να ενισχύσεις οικονομικά “την φάση” αλλά και διότι θα το χρειαστείς να το έχεις μαζί σου και εύχρηστο όταν ξαμοληθείς στο μανιταροκυνήγι. Για ξεφύλλισέ το λίγο!
Έχε λίγο το νου σου στον καιρό: στα μανιταράκια αρέσει κάμποσο η υγρασία! Βροχές τις προηγούμενες μέρες και υψηλή ατμοσφαιρική υγρασία είναι πολύ καλό σημάδι. Παίζουν εδώ και άλλες παράμετροι που συνιστούν το κλίμα όπως εποχή, βιότοπος, υψόμετρο. Άρχισε με φθινόπωρο και μπες στον χειμώνα με εξορμήσεις σε διάφορα δάση για αρχή, ρίξε όμως και μια ματιά στο λιβάδι. Αν μπεις σε δάσος και βρεις μανιτάρια,  παρατήρησε αν είναι πεύκο, βελανιδιά ή καστανιά το δέντρο που κυριαρχεί — θα καταλάβεις όταν βγάλεις από το σακίδιό σου αναγνωριστικό οδηγό. Να έχεις επίσης υπόψιν σου πως το τι μανιτάρι φύεται πού, παίζει αναλόγως το μικροκλίμα της περιοχής, μια στροφούλα παρακάτω στο ίδιο δάσος ή μια κατηφόρα μπορεί να σε χωρίζει από μια καλή καβάτζα μανιταριών.
 

Φέρε μαζί σου: Παρέα, γαλότσες , καλάθι ή χάρτινες σακούλες, μαχαιράκι και τον οδηγό αναγνώρισης

Mycena chlorophos -- ο βιοφθορισμός πάει μανιτάρι!
Mycena chlorophos — ο βιοφθορισμός πάει μανιτάρι!

Παρέα

Βασικό συστατικό μερακλίδικων καταστάσεων, αστείοι συνοδοιπόροι στο δάσος, και εκείνη η “δεύτερη γνώμη” που θα πάρεις πριν χώσεις το μανιτάρι στο στόμα σου. Φέρε δικιά σου παρέα αλλά κανόνισε να τους πας και σε καμιά μανιταροσυνάντηση ή μανιταρογιορτή που θα δεις στο manitari.gr ή που θ’ ακούσεις να γίνεται. Εκεί, συνήθως παίζουν και σεμινάρια μανιταρογνωσίας όπου λένε τα “βασικά” της συλλογής μανιταριών, θα ακούσεις κατιτίς για δηλητηριώδη μανιτάρια αλλά το βασικότερο είναι πως θα πας μαζί τους πιθανότατα την πρώτη οργανωμένη μανιταροεξόρμηση.
Μια συμβουλή εδώ, αν είσαι μέσα στην φάση μόνο για ψυχοτρόπα μανιτάρια, μείνε καλύτερα κλειδωμένος στο κελάρι σου: το να χρησιμοποιήσεις τέτοιες ομάδες ατόμων για την “μάσα” σου, τους κάνει ακόμα πιο αρνητικούς απ’ όσο είναι συνήθως στην ανοιχτή συζήτηση τέτοιων θεμάτων. Είμαι σίγουρη πως θα ρωτήσεις στερούμενος τακτ, με άγαρμπο τρόπο και κάποιος θα καταλήξει νιώθει ευθύνη για τις πράξεις τις ραιβής σου κούτρας, αν σου ταυτοποιήσει ένα μανιτάρι ως ψυχοενεργό και εσύ την πατήσεις με αυτό. “Ομόσταβλους” συνοδοιπόρους που θα σου μιλήσουν με αυθεντικό ενδιαφέρον για τούτα τα θέματα θα βρεις μέσα στην ομάδα αργά ή γρήγορα, μην το χέσεις.

Γαλότσες

Βροχές και υγρασίες δεν είπαμε; Ε, φαντάσου και δάση με πηχτή οργανική ύλη σε αποδόμηση, λασπουριά και απουσία δρόμου. Μην ξεχνάς πως συνήθως τα μανιτάρια φυτρώνουν εκεί που κάτι άλλο “πεθαίνει“, τι αποικοδομητές είναι ήταν άλλωστε; Καλού-κακού έχε την γαλότσα μαζί σου και άσε τα παπούτσια σου για αλλαξιά πριν την επιστροφή.

Καλάθι (χαρτοσακούλα) και μαχαίρι

Ναι, το πρώτο είναι αποθηκευτικός χώρος, το δεύτερο όργανο κοπής μανιταριών. Όσο και να αρέσει στα μανιτάρια η υγρασία, αν τα αποθηκεύσεις σε μέσα που δεν “αναπνέουν” τότε μπορούν να χαλάσουν πολύ γρηγορότερα και να γίνουν πελτές πριν την ώρα τους.Οι χαρτοσακούλες βολεύουν γιατί μπορείς να κουβαλήσεις πολλές στον αριθμό -σε σχέση με καλάθια- και, ψυλλιάσου την λίγο, μπορεί να τις χρειαστείς όλες. Όταν μαζεύουμε μανιτάρια φροντίζουμε να βάζουμε κάθε ξεχωριστό είδος σε ξεχωριστή σακούλα, και τα επιβεβαιωμένα εδώδιμα είδη απαραίτητα σε ξέχωρη σακούλα από τα άγνωστα ή αμφίβολα είδη. Αν θες να μαζέψεις και ταυτοποιημένα μη-εδώδιμα/δηλητηριώδη μανιτάρια για περαιτέρω μελέτη στο σπίτι, κάνε το με μεγάλη προσοχή σε ποια σακούλα τα βάζεις.
Το μαχαιράκι έρχεται γιατί… διότι πάντα είναι χρήσιμο ένα μαχαιράκι, ιδίως όταν σου επιτρέπει να κόψεις μανιτάρια που φύονται ακόμα και πάνω σε δέντρα. Όπως και να συλλέξεις το μανιτάρι (εδώ οι απόψεις διίστανται, αν είναι πιο σωστό να το κάνεις με το χέρι ή το μαχαίρι), πάρε το καρπόσωμα (ναι αυτό που εσύ βλέπεις ως μανιτάρι) και μην διαταράξεις πολύ το μυκήλιο, εκείνες τις λεπτές άσπρες υφές που βρίσκεται στο υπόστρωμα (έδαφος, κοπριά, ξύλο) και αποτελεί ουσιαστικά τον οργανισμό που σου δίνει το “φρούτο“. Μην την δεις Έλληνας και αποψιλώσεις όλη την περιοχή, μάζεψε “όσα χρειάζεσαι” και άσε τα άλλα να αναπτυχθούν — και μα την Έριδα, μην κλωτσάς και καταπατάς τα δηλητηριώδη είδη, δεν σώζεις κανέναν, απλά βαυκαλίζεσαι πως πράττεις το σωστό σαν αυτόκλητος σωτήρας ηλιθίων.
Clathrus rubber: σου θυμίζει αυγό απο το Alien αλλά είναι μανιτάρι -- το χρώμα του το οφείλει στο λυκοπένιο και το βήτα καροτένιο
Clathrus rubber: σου θυμίζει αυγό απο το Alien αλλά είναι μανιτάρι — το χρώμα του το οφείλει στο λυκοπένιο και το βήτα καροτένιο

Οδηγός Αναγνώρισης

Βιβλίο ή  i-Funghi, φρόντισε να το έχεις μαζί σου — στις αρχές θα σου είναι ότι η Αγία Γραφή για τους μάρτυρες του Ιεχωβά. Μάθε τι σημαίνει πίλος, τι σημαίνει στύπος και τι δακτύλιος — ο οδηγός σου θα έχει εξαντλητικές περιγραφές των μανιταριών εκτός από “ωραίες φωτογραφίες” και θα πρέπει να τσεκάρεις τα παραπάνω μέρη να δεις αν συμφωνούν με την περιγραφή, όπως επίσης σε ορισμένες περιπτώσεις αν το μανιτάρι παρουσιάζει χρωματική αλλαγή μετά το κόψιμο.
Όταν πέφτεις στα γόνατα, δώσε επίσης βάση και σε τι φυτρώνει πάνω το μανιτάρι, το γνωστό υπόστρωμα. Τα μανιτάρια έχουν συγκεκριμένα υποστρώματα, αναλόγως τι αποσυνθέτουν και μπορεί τούτη η πληροφορία να χρησιμοποιηθεί σαν ένα από τα κριτήρια αναγνώρισης ενός είδους. Αν δεις ένα ξυλόφιλο μανιτάρι (που μεγαλώνει πάνω σε ξύλο τρεφόμενο από κυτταρίνη) να φύεται στο έδαφος, ρίξε μια καλύτερη ματιά, μήπως έχει ξύλο από κάτω.
Θα δεις επίσης πως ο οδηγός πολλές φορές αναφέρει την διώνυμη (επιστημονική) ονομασία του μανιταριού. Ναι, έχει νόημα αυτό, είναι παγκόσμια και αδιαμφισβήτητη γλώσσα, σε αντίθεση με τα τοπικά ονόματα που ανάλογα με τον τόπο μπορεί να αλλάζουν (αυτά κράτα τα στο μυαλό σου σαν εθνομυκητολογικό θησαυρό). Στο ίδιο πνεύμα, ο έξυπνος -μα πάνω από όλα ο ζωντανός- μανιταροσυλλέκτης δεν βασίζει την αναγνώρισή του σε λαϊκές ρήσεις και “εμπειρικούς κανόνες“. Όχι, μην μασήσεις σε γενικότητες “αν το μανιτάρι έχει δαγκωματιές από ζώα και σαλιγγάρια τότε τρώγεται” ή “‘όλα τα μανιτάρια με το Χ χαρακτηριστικό είναι εδώδιμα“: αυτά μπορεί να είναι μυθεύματα, προσωπικές παρατηρήσεις κάποιου σε μικρό αριθμό δειγμάτων, να αφορούν μόνο τοπικά είδη της περιοχής κτλ. Ένα άλλο tip είναι να μην μαζεύεις πολύ νεαρά ή πολύ γηρασμένα — άσε τα πίσω για να συνεχιστεί ο ντόπιος πληθυσμός τους, συν τοις άλλοις πολλές φορές είναι δύσκολη η ταυτοποίησή τους γιατί είτε είναι φθαρμένα/ξεθωριασμένα ή πολύ νεαρά για να επιδείξουν την χαρακτηριστική μορφολογία τους.
Πάνω από όλα όμως φρόντισε να έχεις διάθεση για ψάξιμο, σκύψιμο και ενδελεχή έλεγχο του μανιταριού που μόλις βρήκες. Αν έχεις πάει με γκρουπάκι οργανωμένο, όπως στα σχετικά μανιταροσεμινάρια, τότε στο τέλος κάθε εξόρμησης θα μπορείς να τσεκάρεις με “τους γκουρού” αν οι αναγνωρίσεις σου είναι σωστές — και αν μου είσαι ατομάκι με χαρακτήρα και πιστεύεις πως μπορείς να στηρίξεις μια διαφωνία σου με επιχειρήματα, να αμφισβητήσεις την αυθεντία τους και ίσως να έχεις δίκαιο!
Όταν μπεις σπίτι ή έρθει η ώρα περαιτέρω ενασχόλησης με τους συλλεχθέντες μύκητες, άνοιξε τα σακούλια σου, ρίξε μια ψύχραιμη επιβεβαίωση με την βοήθεια οδηγού για να δεις τι ψάρια έπιασες, διαχώρισέ τα, καθάρισέ τα και δοκίμασε να ταυτοποιήσεις τα άγνωστα. Συνέχισε με ένα ξεγυρισμένο τσιμπουσάκι και ό,τι περίσσεψε σκέψου να το αποξηράνεις! Κατάψυξη; Όχι εκτός και αν σου αρέσει η γλίτσα, χώσε το μανιτάρι στον πάγο και πολλές φορές όταν ξεπαγώσει σε περιμένει μια δυσάρεστη έκπληξη. Για τα πιο νέρντια της σκηνής, η φάση δεν τελειώνει εδώ — ίσα ίσα, εδώ αρχίζει. Μπορείς να λάβεις δείγμα μυκηλίου από το καρπόσωμα και να δοκιμάσεις να το καλλιεργήσεις (hooray για τις απολαυστικές βδομάδες που σε περιμένουν). Μπορείς επίσης να εξετάσεις κομμάτια μανιταριού στο μικροσκόπιο ή σπόρια από αποτύπωμα σπορίων (spore print) που έλαβες από τον πίλο του — έχεις μικροσκόπιο, έτσι δεν είναι; Τέλος, μπορείς να δοκιμάσεις πάνω τους χημικά αντιδραστήρια αναγνώρισης  στα οποία συγκεκριμένα είδη μανιταριών δίνουν χαρακτηριστικές αντιδράσεις.
 

Εδώ ο κόσμος καίγεται και εσύ τρίβεις στις ρώγες σου μανιτάρια! Γιατί να ψαχτώ σε αυτό το επίπεδο με τούτα;

Amanita phalloides: μανιτάρι που τρώγεται μόνο μια φορά!
Amanita phalloides: μανιτάρι που τρώγεται μόνο μια φορά!
Νέες παρέες και γνωριμίες που καταλήγουν σε μανιταρόκ ξεσπάσματα, εκπληκτικός μεζές, βόλτες στην φύση και εξάσκηση του τσερβέλού σου! Θέλεις και άλλους λόγους;Τα πωρωμένα ατομάκια που μαζεύουν μανιτάρια έχουν πολύ ενδιαφέρον, διότι σε κάποια φάση της “καριέρας” τους αναγκάζονται να βγάλουν μια πολύ ενδιαφέρουσα σχολή: το όλο χόμπι βασίζεται στην ενδελεχή παρατήρηση, που με την σειρά της απαιτεί μεθοδικότητα και εστίαση προσοχής, στον έλεγχο και την ταυτοποίηση της πληροφορίας, σε δυνατότητα κατανόησης και χρήσης μιας περιγραφής όπως και στην ανάπτυξη της ιδιότητας της χαμένης τέχνης του “περιγράφειν καλώς“, αν θες να βοηθήσεις κάποιον να αναγνωρίσει ένα μανιτάρι ή να σου προσφέρει μια δεύτερη γνώμη ταυτοποίησης.
Αν προεκτείνεις τα παραπάνω και τα απαγκιστρώσεις από τα όρια του κυνηγιού μανιταριών, έχεις μια ενδιαφέρουσα φιλοσοφία ζωής που μπορεί να δράσει ως αποτρεπτικό πληροφοριακής δηλητηρίασης από άλλα μέσα όπως το τιβί και το ιντερνέτι (φαρμάκι αν σου λείπει κριτική σκέψη ή η βασική ανάλυση δεδομένων) όπως επίσης αντισταθμίζει την ρηχότητα του multitasking την οποία τόσο έχεις συνηθίσει. Πού ξέρεις, ίσως με τις πολλές περιγραφές μάθεις και να αρθρώνεις λόγο που βγάζει νόημα!
Μπρε λες να κάνω σειρά άρθρων πάνω στα μανιτάρια τώρα που άρχισες να γουστάρεις;
Μερικές ιστοσελίδες για να γκαβλώσεις λίγο παραπάνω με το τι μπορείς να γευτείς προτού το βρεις μόνος στην φύση:
 να θυμάσαι πως όλα τα μανιτάρια τρώγονται — απλά ορισμένα μόνο μία φορά.

Σάββατο 24 Νοεμβρίου 2012

τσαπουρνα γκορτσα λεφτοκαρυα καστανα αγριοφραουλες βατομουρα κρανα κορομπλα κουμαρα και διαφορα βρωσιμα χορτα

Άγριοι καρποί και λαχανικά

  http://nikow-ant.blogspot.gr Σε παλιότερη ανάρτηση είχα ασχοληθεί με τους καρπούς και τα χορταρικά που μπορούμε να συλλέξουμε και να καταναλώσουμε.
Όπως και τότε είχα γράψει, το πρόβλημα που ανακύπτει είναι ότι πλέον στις μέρες μας έχει χαθεί η γνώση του τι τρώγεται και του τι είναι βλαβερό. Το ίδιο ισχύει και για τα βότανα που πλέον λίγοι γνωρίζουν τις ιδιότητες και τους τομείς που αυτά μπορούν να μας ωφελήσουν. 

   Προσπάθησα τελευταία να δημιουργήσω ένα κατάλογο με τα φυτά που ο ίδιος έχω συλλέξει και είτε τα έχω καταναλώσει είτε τα έχω επεξεργαστεί. Προφανώς υπάρχουν πολλά είδη που είναι βρώσιμα στη φύση γύρω μας και προφανέστερα υπάρχουν πιο ειδικοί στο να τα καταγράψουν ( π.χ. http://www.ftiaxno.gr/ ). Εδώ όμως θα προσπαθήσω να αναφέρω την προσωπική μου εμπειρία απόσταγμα συνεχούς αναζήτησης και ενασχόλησης με το θέμα. 

Καρποί.

Prunus prostrata. 


   Ένας έρπων θάμνος που συνάντησα στις σάρες της Χελιδόνας, συγγενικό είδος της τσαπουρνιάς, που ανθίζει μέσα Ιουνίου και καρπίζει τέλη Αυγούστου. Για περιγραφή του είδους http://en.wikipedia.org/wiki/Prunus_prostrata και για παρουσίαση http://eliastselos.blogspot.gr/2012/06/rosaceae.html
   Η γεύση του καρπού του είναι στην ωριμότητα του γλυκιά. Τους έβαλα σε μπουκάλι με ζάχαρη στον ήλιο μέχρι να λιώσει τελείως η ζάχαρη και στη συνέχεια προσέθεσα ίση ποσότητα τσίπουρο. Έγινε ένα ενδιαφέρον λικέρ. 


Τρίκουκα


   Το λατινικό όνομα του δένδρου είναι Crataegus oxyacantha. Για παρουσίαση και χρήσεις : http://www.alternative-healthzine.com/html/0105_2.html , για παρουσίαση http://eliastselos.blogspot.gr/search/label/CRATAEGUS
Τα μάζεψα μέσα Σεπτεμβρίου που είναι ώριμα και διαπίστωσα ότι τρώγονται ευχάριστα. Έχουν τέσσερα σκληρά σπόρια στο κέντρο της σάρκας τους. 


Λεφτοκαριά



   Τα λεφτοκάρια ή άγρια φουντούκια τα μαζεύω στα τέλη Σεπτεμβρίου. Όλες οι πλαγιές γύρω απ την Μπιάρα και ανάμεσα στα χωράφια του Κλαυσίου είναι γεμάτα λεφτοκαριές. Το μόνο πρόβλημα που αντιμετωπίζω με αυτά είναι ότι τα μισά περίπου είναι άδεια, δηλαδή δεν έχουν ψίχα. Τα καταναλώνω συνοδεία κρασιού τις κρύες νύχτες του χειμώνα μπροστά στο αναμμένο τζάκι.

Κάστανα

   Μετά του Αγίου Δημητρίου μια βόλτα στις καστανιές είναι επιβεβλημένη. Το κακό με τα κάστανα είναι ότι δεν συντηρούνται για πολύ χρόνο, καθότι δεν είναι δυνατόν να αποξηρανθούν. Πάντως για ένα μήνα περίπου τρώμε άφθονα και καλά άγρια κάστανα και μαρόνια. Τα άγρια είναι μικρά και ξεφλουδίζονται δύσκολα, αλλά είναι πολύ πιο νόστιμα από τα μπολιασμένα. Έτσι τα κάμουμε βραστά. Τα μεγάλα κάστανα που προέρχονται από εμβολιασμένες καστανιές, τα μαρόνια, είναι αυτά που συλλέγουν οι ιδιοκτήτες των καστανοπερίβολων. Όμως μετά τη συλλογή τους, περίπου του Αγ. Δημητρίου επιτρέπουν σε όποιον θέλει να μπει και να μαζέψει όσα έχουν παραπέσει. 
Αυτά τα κάνουμε ψητά. 



Λαγοκέρασα


   Τα λαγοκέρασα ( Ribes una-crispa ) τα καλλιεργώ στον κήπο μου. Σε πρόσφατη όμως ανάβασή μου στην Χελιδόνα βρήκα το φυτό αυτό να φύεται κάτω από έλατα δίπλα στο μονοπάτι για την κορφή. Την εποχή που το βρήκα δεν είχε καρπούς. Πιστεύω όμως ότι του χρόνου θα μπορέσω να συλλέξω άγρια λαγοκέρασα.
Τα κάνουμε μαρμελάδα μαζί με φραγκοστάφυλα που επίσης καλλιεργώ. 

Χαμοκέρασα

   Τα χαμοκέρασα ( Fragaria vesca ) είναι οι μικρές φραουλίτσες που βρίσκουμε στα δάση την άνοιξη και στις αρχές του καλοκαιριού. Στα πρανή των δασικών δρόμων, σε υγρές περιοχές, τις συλλέγουμε και τις μεταποιούμε σε μαρμελάδα. 

Βατόμουρα



   Το φθινόπωρο στα ελατοδάση της περιοχής βρίσκουμε πληθώρα βάτων γεμάτων με εύγευστα μαύρα βατόμουρα ( Rubus fruticosus ) , τα οποία τα κάνουμε μαρμελάδα, μόνα τους ή σε συνδυασμό με άλλα φρούτα. 

Κράνια



   Τα κράνια ή κράνα ( Cornus mas ) είναι απ τις πιο αγαπημένες μου γεύσεις. Τα συλλέγουμε στα χωράφια κάτω απ το Νόστιμο και στη Μεσοχώρα και τα κάνουμε ζελέ.


Γκόρτζια





   Τα γκόρτζια ή άγρια αχλάδια ( Pyrus amygdaliformis ) είναι στο τέλος Σεπτεμβρίου που τα συλλέγω ακόμα αρκετά στυφά. Όμως αν αποθηκευτούν σε ξύλινο κουτί ή αμπάρι σε περιβάλλον χωρίς ιδιαίτερη υγρασία, την περίοδο των Χριστουγέννων μετατρέπονται σε ένα νόστιμο και γλυκό φρούτο. Μπορεί κάποια να σαπίσουν, όμως αυτό δεν είναι ιδιαίτερο πρόβλημα.


Κορόμηλα



   Έχω εντοπίσει μια κορομηλιά ( prunus cerasifera ) που βγάζει υπέροχα κόκκινα μεγάλα κορόμηλα που τα κάνουμε μαρμελάδα ή τα καταναλώνουμε ωμά. Έχω διαβάσει στο διαδίκτυο ότι στην Αγ.Παρασκευή των Τρικάλων από τα κόκκινα κορόμηλα παρασκευάζουν ξύδι, το αρντέμι ( http://www.tamos.gr/festivals.html  ). Δεν έχω ακόμα προσπαθήσει να το φτιάξω, αλλά θα το κάνω στο μέλλον σίγουρα.


Κούμαρα


   Όταν επισκεπτόμαστε το Αντίρριο φθινόπωρο, μία βόλτα για κούμαρα ( Arbutus unebo ) στον Αγραπιδόκαμπο είναι επιβεβλημένη. Τα καταναλώνουμε ωμά. Μια φορά προσπάθησα να μαζέψω μαζί με φίλους μεγάλη ποσότητα για να τα κάνουμε τσίπουρο, αλλά κατά τη διαδικασία του βρασμού για τη μετατροπή των σακχάρων σε οινόπνευμα, ξινίσανε. Πάντως διάφοροι φίλοι ξέρω ότι κάνουν.



Χορταρικά




Σπαράγγια και οβριές



   Την άνοιξη μετά απ τις βροχές αναπτύσσονται κυρίως στα πεδινά μέρη οι σπαραγγιές ( Asparagus acutofolius ) και οι οβριές ( Tamus communis ). Αυτά τα δύο είδη είναι θάμνοι, με σκληρά κλαδιά, αλλά πολύ τρυφερές κορφές. Αυτές είναι που συλλέγουμε και τις καταναλώνουμε με διάφορους τρόπους, ( βραστά, ομελέτες, με κρέας κλπ ). Χρειάζεται όμως προσοχή στις οβριές διότι αν ξεσταχιάσουν είναι δηλητηριώδεις.


Αρμύρες


   Τις Αρμύρες τις γνώρισα και τις γεύτηκα για πρώτη φορά στο Αντίρριο. Είναι ένα φυτό ( Crithmus maritimum ) που βλασταίνει στα χωράφια κοντά στη θάλασσα και επεκτείνει τους έρποντες κλώνους του πάνω στην άμμο και τα χαλίκια της παραλίας. Οι νεαροί και τρυφεροί βλαστοί του γίνονται υπέροχοι βραστοί με λεμόνι και λάδι. Έτσι το καλοκαίρι μαζεύουμε αρκετές στις ερημικές παραλίες της περιοχής. 


Κάπαρη



   Την κάπαρη ( Capparis spinosa ) τη συλλέγουμε στο Αντίρριο στα μέσα του καλοκαιριού. Εκτός απ τα μπουμπούκια μαζεύουμε τα φύλλα, τους βλαστούς και τους καρπούς της. Στη συνέχεια τα ξεπικρίζουμε αλλάζοντας νερό κάθε μέρα, για μια εβδομάδα περίπου. Στη συνέχεια τις βάζουμε σε ένα βάζο σε στρώσεις, με στρώσεις αλατιού ανάμεσα και τις καταναλώνουμε στις σαλάτες και σε διάφορα φαγητά.


Αγριαγκινάρες



    Με τις αγριαγκινάρες ( Cynara cardunculus ) ασχολούμαι δύο φορές το χρόνο. Την πρώτη μετά τις απόκριες για να μαζέψω τα φύλλα τους που τα καθαρίζω απ τ αγκάθια, τα κόβω σε κομμάτια και τα βράζω. Είναι πολύ μαλακές και νόστιμες, ενώ πίνεται και το ζουμί τους. Τη δεύτερη φορά μετά το Πάσχα για να μαζέψω τα ανώριμα άνθη τους. Αυτά είναι και τα πιο ενδιαφέροντα στην αγριαγκινάρα. Γίνονται βραστά με λίγο αλάτι και τρώγονται ακόμα και οι βάσεις των αγκαθωτών τους φύλλων, καθώς και η βάση του άνθους. Λίγα απ αυτά τα κάνουμε τουρσί.


Λυκίσκος





   Τον λυκίσκο τον αναζήτησα όταν μου μπήκε η ιδέα να φτιάξω δική μου μπύρα. Έμαθα τότε ότι στα ποτάμια της περιοχής μας υπάρχει άφθονος λυκίσκος ( Humulus lupulus ) απ τον οποίο μαζεύουμε τα θηλυκά άνθη το φθινόπωρο και τα αποθηκεύουμε στο ψυγείο μέχρι να τα χρησιμοποιήσουμε. Στη συνέχεια έβγαλα μία ρίζα και τη φύτεψα στην άκρη του κήπου σε μια περιοχή που είχα πολλά βάτα. Το φθινόπωρο το αποτέλεσμα ήταν εντυπωσιακό. Τα βάτα είχαν καλυφθεί τελείως απ τον λυκίσκο και η παραγωγή σε άνθη υπερέβαινε κατά πολύ τις λιγοστές αρχικές ανάγκες ενός νεόκοπου ζυθοποιού.

Τσάι, ρίγανη, χαμομήλι








   Νομίζω πως δεν πρέπει να επεκταθώ πολύ στα τρία αυτά αρωματικά βότανα καθότι σχεδόν όλοι στη περιοχή μας μαζεύουν τσάι ( Sideritis raeseri ) στο Βελούχι, τη Καλιακούδα και τη Χελιδώνα, ρίγανη ( origanum vulgare ) στα πρανή των δασικών δρόμων και τα ξέφωτα της Μυρίκης και χαμομήλι ( Chamomilla recutita ) στα χωράφια της ποταμιάς.

Τσουκνίδα



   Πολλοί ακούγοντας τη λέξη τσουκνίδα ( Urtica dioica ) σκέφτονται την έντονη φαγούρα που έχουν νιώσει στο άγγιγμα του φυτού αυτού. Όταν όμως είναι τρυφερές την άνοιξη και τις συλλέγω με προσοχή και πάντα με γάντια, γίνονται μια πρώτης τάξης σαλάτα βραστές με ξύδι. Ξέρω ότι αλλού τις χρησιμοποιούν και σαν πρώτη ύλη για πίτες, αλλά δεν έχουμε ακόμα δοκιμάσει. Εμείς τις μαζεύουμε στα χωράφια του Μικρού Χωριού.

Ραδίκια, ζόχια κλπ

   Τα πασίγνωστα αυτά φυτά τα συλλέγουμε δύο φορές το χρόνο, άνοιξη και φθινόπωρο, όταν είναι τρυφερά. Υπάρχουν αρκετά είδη που με μια λέξη τα αναφέρουμε ως ραδίκια. Το κιχώριο Chichorium intybus, η πικραλίθρα Urospermum picroides, η κοντοτσίπα Capsella bursa-pastoris, το ζόχι Sonchus oleraceus, ο καλόγερος Erodium cicutarium, το λάπαθο Rumex obtusifolius, η παπαρούνα Papaver rhoeas, το πετρομάρουλο Lactuca serriola, η αγριορόκα Eruca sativa, το ραδίκι Taraxacum officinalis, το χοιροβότανο Helminthotheca echioides, το μυρώνι Scandix pectin veneris κλπ.
Όλα αυτά αφού καθαριστούν και βραστούν γίνονται υπέροχες σαλάτες που συνοδεύουν τέλεια ψάρια και όσπρια, ενώ κάποια μπαίνουν στις χορτόπιτες.

Κιχώριο Chichorium intybus
Πικραλίθρα Urospermum picroides
Κοντοτσίπα Capsella bursa-pastoris
Ζόχι Sonchus oleraceus
Καλόγερος Erodium cicutarium
Λάπαθο Rumex obtusifolius
Παπαρούνα Papaver rhoeas
Πετρομάρουλο Lactuca serriola
Αγριορόκα Eruca sativa
Ραδίκι Taraxacum officinalis
Χοιροβότανο Helminthotheca echioides
    Ιδιαίτερο ενδιαφέρον από αυτά παρουσιάζει το κιχώριο, από την αποξηραμένη ρίζα του οποίου μπορούμε να πάρουμε αφού το τρίψουμε,  μια σκόνη που έχει την ίδια γεύση με τον καφέ και μάλιστα χωρίς καφεΐνη.  Άγρια μυρωδικά    Αγριομάραθος Foeniculum vulgare για αρωματικό στις ελιές, μολόχα Malva sylvestris var mauritiana, αγριόσκορδο Allium amethystinum για τις μανιταροσυνταγές και τις πίτες, άγρια μέντα Mentha rotundifolia για τον πονόλαιμο, μελισσόχορτο Melissa officinalis απ το Μικρό Χωριό και τίλιο Tilia vulgaris για αφεψήματα
Αγριομάραθος Foeniculum vulgare
Μολόχα Malva sylvestris var mauritiana
Μελισσόχορτο Melissa officinalis
Τίλιο Tilia vulgaris
Άγρια μέντα Mentha rotundifolia

   Αρκετά είναι ακόμα τα άγρια είδη που γνωρίζω ότι είναι βρώσιμα αλλά δεν τα έχω μέχρι τώρα δοκιμάσει. Η πλατομαντήλα Arctium lappa, η παστινάκη Pastinaka sativa, ο τραγοπόγων Tragopogon porrifolius, ο ασφόδελος Αsphodelus aestivus, οι βολβοί Muscari comosum είναι λίγα από αυτά. Βέβαια δεν έχω αναφερθεί καθόλου στην τρέχουσα ανάρτηση στα μανιτάρια που αποτελούν το κύριο συστατικό των γευμάτων μας, αρκετές ημέρες του έτους, καθότι αυτά από μόνα τους είναι αντικείμενο μελέτης ενός ιδιαίτερου κεφαλαίου.

Πιστεύω εν κατακλείδι, πως γνωρίζοντας τη φύση που μας περιβάλλει και αντλώντας απ αυτή κάποια στοιχεία χρήσιμα για την ύπαρξη μας, αντιλαμβανόμαστε καλύτερα το πόσο σημαντικό είναι να μπαίνουμε στον αέναο κύκλο της ζωής, να ακολουθούμε τη σοφή εναλλαγή των εποχών και να αφηνόμαστε με πίστη στη δυνατότητα της να μας θρέψει. Βέβαια ο άνθρωπος δεν μπορεί στη σημερινή σύγχρονη εποχή να θεωρηθεί κυρίως ως τροφοσυλλέκτης, μπορεί ωστόσο να αντλεί από το κοντινό του περιβάλλον γεύσεις, καθαρές πρωτογενείς ύλες, αδιαμόρφωτη βιομηχανικά τροφή, ευεξία και χαρά απ την επαφή με το φυσικό στοιχείο, γνώση και τέλος να συμβάλλει στη διατήρηση αυτής της γνώσης ώστε οι επερχόμενες γενιές να γνωρίζουν πως σε δύσκολες μέρες θα υπάρχει πάντα η αποθήκη της φύσης γεμάτη.

... αρκεί να είναι καθαρή ...

* Στην ανάρτηση αυτή χρησιμοποίησα αρκετές φωτογραφίες απ το διαδίκτυο.