Κυριακή 6 Φεβρουαρίου 2011

Κρανιά,

Κρανιά, νέα πολλά υποσχόμενη καλλιέργεια

ImageΣε πολλές αναπτυγμένες χώρες τελευταία, δίδουν ιδιαίτερη σημασία σε καρπούς διαφόρων θάμνων, όπως ιπποφαές, βατόμουρα, φραγκοστάφυλα κλπ που είναι πλούσιοι σε βιταμίνες, πολύτιμα ιχνοστοιχεία, χαρακτηρίζονται από ιδιάζουσα γεύση και άρωμα και καταβάλουν προσπάθειες για συστηματική καλλιέργειά τους. Η κρανιά ανήκει στην παραπάνω κατηγορία καρποφόρων θάμνων και θεωρείται πολλά υποσχόμενη καλλιέργεια για ημιορεινές και ορεινές περιοχές της χώρας.  
Η κρανιά (Cornus mas) είναι ένας φυλλοβόλος θάμνος που αυτοφύεται στη νότια Ευρώπη και στη νοτιοδυτική Ασία. Στη χώρα μας αυτοφύεται κυρίως στη βόρεια Ελλάδα. Μπορεί να τη συναντήσουμε ως θάμνο ή ως δέντρο 5-12 μέτρων. Έχει σκούρους καφέ βραχίονες και πράσινα κλαδιά. Τα φύλλα της είναι αντίθετα, ωοειδή, μήκους 4-10 εκατοστά. Τα άνθη της είναι μικρά, με διάμετρο 5-10 χιλιοστά, κίτρινα, σχηματίζοντας μπουκέτα, 10-25 άνθη μαζί και ανθίζουν στην καρδία του χειμώνα πριν εμφανιστούν τα φύλλα του δέντρου.
Έχει βρεθεί μάλιστα ότι παρά το γεγονός ότι είναι φυτό της εύκρατης ζώνης αντέχει σε θερμοκρασίες έως και -30ο C. Οι καρποί της είναι κόκκινοι και ωοειδείς με μήκος 2 εκατοστά. Οι καρποί της κρανιάς, τα κράνα δεν πρέπει να συγχέονται με τα cranberries (Μύρτιλα μακρόκαρπα). Ευδοκιμεί σχεδόν σε όλους τους τύπους των εδαφών.
«Κράνειος» δούρειος ίππος
Το δέντρο είναι γνωστό από την εποχή του Ομήρου με το όνομα "Κράνεια" (Ιλιάδα Π, 767). Μάλιστα, σύμφωνα με το Θεόφραστο, το ξύλο της κρανιάς ήταν τόσο σκληρό, όσο και το κόκκαλο και το χρησιμοποιούσαν για να φτιάχνουν κυνηγητικές λόγχες, πολεμικά ακόντια, τόξα και μπαστούνια.γκλιτσοξυλα  Ενώ σύμφωνα με τον Παυσανία οι αρχαίοι έλληνες έφτιαξαν τον Δούρειο Ίππο με ξυλεία κρανιάς από το ιερό δάσος του Απόλλωνα.
Φαρμακευτικό φυτό
Στην αρχαιότητα χρησιμοποιούταν οι καρποί της κρανιάς κυρίως για φαρμακευτικούς σκοπούς. Το κράνο, περιέχει υψηλό επίπεδο φλαβανοειδών και ανθοκυάνης κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης και ωρίμανσης του καρπού (έχουν επισημανθεί 4 φλαβανοειδή). Επίσης έχει διαπιστωθεί με εργαστηριακές αναλύσεις ότι περιέχει βιταμίνη C και είναι πλούσιο σε καροτίνη, πηκτίνη και τανίνη, καθώς και υψηλή περιεκτικότητα σε σίδηρο (Fe). Σύμφωνα με διεθνή βιβλιογραφική έρευνα της Φαρμακευτικής σχολής του Α.Π.Θ., το κράνο περιέχει φλαβανοειδή, ανθοκυανίνες, έντονα αντιοξειδωτικά και φαινολικά παράγωγα. Λόγω των εμπεριεχομένων τανινών έχει επίσης στυπτικές ιδιότητες. Εξαιτίας των εμπεριεχομένων πυκτινών είναι ρυθμιστικό των κινήσεων του εντέρου.
Οι ντόπιοι στα ορεινά της Ελλάδος χρησιμοποιούν προϊόντα από Κράνα για κεράσματα αλλά και για καρδιακές παθήσεις, πόνους κοιλιάς , πόνους περιόδου, στομαχικές κι εντερικές διαταραχές , ως χωνευτικό ,κατά της διάρροιας , στην περίοδο της εγκυμοσύνης, ως τονωτικό τις ώρες εργασίας και μετά από αθλητικές δραστηριότητες.
Πρωτοποριακή αγροτική επιχείρηση
Η κρανιά, καθώς πρόκειται για δέντρο δασικό, που αυτοφύεται σε πολλές περιοχές της χώρας μας, ουδέποτε κατά το παρελθόν καλλιεργήθηκε σε εμπορική κλίμακα. Τα τελευταία χρόνια όμως, ένας Έλληνας παραγωγός από την Κυψέλη Ημαθίας, ο Κωνσταντίνος Ντούλιας δημιούργησε μια επιχείρηση που ασχολείται αποκλειστικά με την παραγωγή, εμπορία και μεταποίηση της πολλά υποσχόμενης κρανιάς και των προϊόντων της,  Η επιχείρηση δραστηριοποιείται στην έρευνα της ανάπτυξης της Κρανιάς και τη χρησιμότητα των καρπών διαφορετικών ποικιλιών της στην μεταποίηση, και διαθέτει ένα σύγχρονο πιστοποιημένο φυτώριο που διαθέτει αποκλειστικά δενδρύλλια κρανιάς σπορόφυτα ή εμβολιασμένα.
Αποτέλεσμα της έρευνας και της πολυετούς απασχόλησης είναι οι ποικιλίες Ντούλια, δύο από τις οποίες είναι υπό κατοχύρωση από το κοινοτικό γραφείο φυτικών ποικιλιών (CPVO).Επίσης καλλιεργούνται 16,5 στρεμμάτων κρανιών με σκοπό την παραγωγή προϊόντος και στη συνέχεια διαθέτει όλο τον απαραίτητο εξοπλισμό για την μεταποίηση των προϊόντων. Ένα πολύ σημαντικό στοιχείο της επιχείρησης είναι ότι παρέχει συμβολαιακή γεωργία σε όποιον ενδιαφέρεται να καλλιεργήσει την κρανιά, καθώς είναι σε θέση να απορροφήσει μεγάλες ποσότητες παραγωγής, να τις μεταποιήσει και να τις διαθέσει στην αγορά που η ζήτηση γίνεται ολοένα και μεγαλύτερη. Μια τέτοια πρωτοβουλία αποτελεί φωτεινό παράδειγμα, ιδιαίτερα αυτήν την περίοδο που οι δυσμενείς οικονομικές συνθήκες επηρεάζουν αρνητικά το γεωργικό τομέα.
  Η καλλιέργεια της κρανιάς είναι από εφέτος προωθούμενο είδος, κατάλληλο για ημιορεινές και ορεινές περιοχές για παραγωγή παραδοσιακών προϊόντων υψηλής απόδοσης, ανάλογα με τα μικρά φρούτα του δάσους, σμέουρα, βατόμουρα, μύρτιλα, τρούφα, κάστανα κλπ.
Η κρανιά είναι ένα αυτόχθονο, μακρόβιο φυλλοβόλο δένδρο, καλά προσαρμοσμένο στις κλιματεδαφικές συνθήκες της χώρας μας, που ευδοκιμεί σχεδόν σε όλα τα είδη των εδαφών από γόνιμα έως μέτρια γόνιμα, υγρά ή ξηρά αμμοπηλώδη έως βαριά αργιλώδη με pH Όμως προτιμά τα ελαφρά όξινα έως ουδέτερα (pH 6,0-7,0) και περιοχές με καλά κατανεμημένες βροχοπτώσεις πάνω από 500 mm. Δεν προσβάλλεται από έντομα και φυτονόσους και έτσι είναι ιδεώδες είδος για βιολογική καλλιέργεια. Αντέχει σε χαμηλές θερμοκρασίες (-30° C). Ανθίζει το χειμώνα (Ιανουάριο-Φεβρουάριο) ενώ τα άνθη της παραμένουν για 2 περίπου μήνες γεγονός που εξυπηρετεί τον εύκολο εντοπισμό των δένδρων. Οι καρποί ωριμάζουν στα τέλη Αυγούστου αρχές Σεπτεμβρίου οπότε και παίρνουν έντονα κόκκινο, γυαλιστερό χρώμα. 3,7-7,0.
Τα κράνα έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε αντιοξειδωτικά (πλέον των 4 φλαβονοειδών). Τα κράνα χρησιμοποιούνται για φάρμακο από τους ντόπιους στα ορεινά της Βόρειας Ελλάδας. Το ότι τα κράνα έχουν σημαντικές φαρμακευτικές ιδιότητες αποδεικνύεται από τις μελέτες που έχουν γίνει.
To ξύλο της κρανιάς είναι σκληρότατο και αντοχής σε θραύση. Tα πιο γερά γκλιτσόξυλα των τσοπάνων γίνονται από νεαρούς βλαστούς κρανιάς.και οι βεργες στα μαθητικα μας  χρονια  Από ξύλο κρανιάς κατασκευάστηκε ο Δούρειος Ίππος της Τροίας. Κρανίσια ήσαν τα δόρατα των αρχαίων θηρευτών και των πολεμιστών του Μεγ. Αλεξάνδρου. Από το σκληρό ξύλο της κρανιάς κατασκευάζονται διάφορα μικροαντικείμενα.
Τρόπος καλλιέργειας
Η κρανιά πολλαπλασιάζεται με σπόρους, μοσχεύματα και παραφυάδες. Νέα φυτά μπορεί να προέλθουν και από μοσχεύματα μαλακού ξύλου βλαστών στο τέλος της άνοιξης ή αρχές του καλοκαιριού, από μοσχεύματα ημίσκληρου ξύλου στο μέσο ή στο τέλος του καλοκαιριού ή από μοσχεύματα σκληρού ξύλου στο τέλος φθινοπώρου ή το χειμώνα. Επίσης μπορεί να πολλαπλασιασθεί με παραφυάδες ή εναέριες καταβολάδες. Εάν κοπεί ή καεί η κρανιά φαίνεται να αναγεννάται από τις ρίζες.
Η κρανιά σπάνια κλαδεύεται. Το κλάδεμα δεν πρέπει να γίνεται μέχρι το κλάδεμα των ανθέων καθόσον αυτά σχηματίζονται στους βλαστούς του προηγουμένου έτους και όχι στη νέα βλάστηση.
Η συλλογή του καρπού γίνεται με άπλωμα διχτυών και δόνηση των κλαδιών. Ο καρπός πλένεται και ή καταναλώνεται νωπός ή ψύχεται την ίδια ημέρα ή χρησιμοποιείται για την παρασκευή ποτών, γλυκών και μαρμελάδας.
Στην Ευρώπη υπάρχουν διάφορες ποικιλίες με κίτρινους, λευκωπούς και μώβ καρπούς. Η ποικιλία “Jolico” παράγει νόστιμους και γλυκείς καρπούς, μεγάλους σε μέγεθος. Η ποικιλία 'Pioneer' φημίζεται για τους εύχυμους, γλυκείς και αρωματικούς, αχλαδόμορφους καρπούς της που φθάνουν σε μέγεθος τα 35 χιλ.

Ποτό, λικέρ και μαρμελάδες
Όσον αφορά την μεταποίηση και τα προϊόντα της κρανιάς αξίζει να σημειωθεί ότι υπάρχουν τουλάχιστον 12 διαφορετικά προϊόντα. Μερικά απ αυτά είναι το συμπυκνωμένο εκχύλισμα κράνων, το λικέρ κράνων ,η μαρμελάδα και το κρανοποτό. Όλα τα προϊόντα είναι φυσικά λειτουργικά τρόφιμα πλούσια σε αντιοξειδωτικά. Αξίζει να σημειωθεί ότι η κρανιά είναι ιδιαίτερα ανθεκτική και δεν έχει φυσικούς εχθρούς. Το πλεονέκτημα αυτό καθιστά την καλλιέργεια της βιολογική και τα προϊόντα της μπορούν να πιστοποιηθούν βιολογικά
. Τα γνωρίζουν όλες οι νοικοκυρές σε μη αστικές αλλά και σε αστικές περιοχές.
  Ο φλοιός, οι βλαστοί και οι ρίζες χρησιμοποιούνταν ως αντιπυρετικά. Στις ορεινές περιοχές της χώρας μας τα κράνα χρησιμοποιούνται κατά καρδιακών παθήσεων, κοιλιόπονου, κατά πόνων περιόδου, στομαχικές και εντερικές διαταραχές, ως χωνευτικό και ως τονωτικό κατά τη διάρκεια εργασίας. Από τις σημαντικότερες χρήσεις της κρανιάς είναι ότι αποτελεί όμορφο καλλωπιστικό φυτό καθόσον ανθίζει μέσα στο χειμώνα ενώ και την περίοδο ωρίμανσης των καρπών είναι εξαιρετικά ελκυστική.
Συμπυκνωμένος χυμός κράνων που κυκλοφορεί στην ελληνική αγορά πίνεται ως αναψυκτικό σε αναλογία με νερό 1:5, προστίθεται στο τσάϊ, το γιαούρτι, το ταχίνι, τα παγωτά, σε κέϊκ, με λεμόνι στα ψητά, σε μίξη με λεμόνι ή βαλσάμικο σε σαλάτες, φρουτοσαλάτες και γρανίτες.
Πολλαπλασιασμός με σπόρους
Οι νωποί, ώριμοι σπόροι της κρανιάς σπέρνονται σε εξωτερικά παρτέρια. Ο σπόρος πρέπει να αποσπάται από τη σάρκα διότι αυτή περιέχει απαγορευτικά εκβλάστησης. Σπόρος από συντήρηση στρωματώνεται σε ψυχρό χώρο για 3-4 μήνες και σπέρνεται το δυνατόν νωρίτερα την άνοιξη. Επειδή ο σπόρος της κρανιάς φυτρώνει δύσκολα, αναφέρεται πως και μια βραχεία περίοδος θερμής στρωμάτωσης που προηγείται της ψυχρής βελτιώνει την εκφύτρωση. Η εκφύτρωση συντηρημένου σπόρου είναι πολύ αργή και μπορεί να πάρει και 18 μήνες. Τα σπορόφυτα πρέπει να μεταφυτεύονται σε μικρά δοχεία και να διατηρούνται σε θερμοκήπιο τον πρώτο χειμώνα. Την άνοιξη μεταφέρονται σε εξωτερική έκταση του φυτωρίου αμέσως μετά την παρέλευση των παγετών.
Προωθούμενη καλλιέργεια
Η καλλιέργεια απευθύνεται σε αγρότες των ορεινών και ημιορεινών περιοχών οι οποίοι θα μπορέσουν να έχουν ένα καλό εισόδημα από μία καλλιέργεια, της οποίας η απόδοση σε πλήρη ανάπτυξη των δένδρων φθάνει τα 2000 κιλά/στρ. Σημαντικό στοιχείο είναι ότι η καλλιέργεια δεν επιβαρύνει το περιβάλλον με φυτοφάρμακα και λιπάσματα και μπορεί να εκμεταλλευτεί τους εγκαταλελειμμένους αγρούς. Τελευταία η κρανιά συμπεριελήφθη από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης στις προωθούμενες καλλιέργειες.                                                                                            
Κρανιά : Ανακαλύψτε την διατροφική και εμπορική της αξία
Κάθε Αύγουστο στην Κατάκαλη Γρεβενών , οργανώνεται από τα παιδιά του Πολιτιστικού Συλλόγου μια γιορτή πλάι στα νερά της λίμνης . Καθώς οι επισκέπτες κατεβαίνουν από τη πλαγιά που είναι γεμάτη με κρανιές με το χαρακτηριστικό κόκκινο καρπό ,κάποιοι δοκιμάζουν λίγα κράνα ή συλλέγουν μικροποσότητες για λικέρ ή για δωράκια σε φίλους στην Πόλη ,οι περισσότεροι αγνούν σχεδόν το δένδρο αυτό .
Για όλους αυτούς που προβληματίζονται με αυτό το δένδρο , για τη χρήση των καρπών του ή και για την εμπορική αξιοποίησή τους είναι το πιο κάτω κείμενο .
Για σένα που δοκίμασες και απέρριψες τα κράνα σαν στυφά σταμάτα εδώ ,μην συνεχίζεις την ανάγνωση δεν σ ενδιαφέρει .
Ο Όμηρος αναφέρει τα κράνα σαν τροφή των χοίρων ,ενώ ο Θεόφραστος αναφέρει τον καρπό ως «κράνιον .» Οι Αρχαίοι πίστευαν ότι τα κράνα είχαν και μαγικές ιδιότητες . Ο Όμηρος στην Ιλιάδα Βεβαιώνει ότι ότι η φοβερή Κίρκη παρέθεσε στον Οδυσσέα και την παρέα του για τροφή «καρπόν κρανείας και άκυλλον βάλανον » (κράνα και πουρναρίσια βαλανίδια ) .
Εκχυλίσματα του φλοιού θεωρείται ότι θεραπεύει την ψωρίαση των σκύλων .
Τα κράνα έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε αντιοξειδωτικά (πλέον των 4 φλαβονοειδών ) ανθοκυάνες και φαινολικά παράγωγα κατά τη περίοδο ανάπτυξης και ωρίμανσης .
Βρέθηκε να έχουν μεγάλη περιέκτικότηξτα σε Σίδηρο (Fe) σε βιταμίνη C ( 103 mg/100gFW) υψηλή ποςεριέκτικοτητα σε ασκορβικό οξύ (48-73 mg/100g.Περισσότερες από τις φράουλες και τα πορτοκάλια και τα ακτινίδια . Έχουν επίσης σημαντικές ποσότητες καροτίνη και τανίνες .
Τα κράνα περιέχουν την υψηλότερη ποσότητα σε ανθοκυάνες σε σύγκριση με τα σμέουρα ,τα βατόμουρα και τα φραγκοστάφυλα . .








Κατά πληροφορίες καλλιεργητών η απόδοση μιας καλής φυτείας σε μικρή ηλικία 15 περίπου ετών μπορεί να φτάσει και τους 2 τόννους ανα στρέμμα .
Ποικιλιες που χρησιμοποιούνται είναι . Η μακρόπκαρπη κρανιά (var. “Macrocarpa” και η νανώδης (var. “Nana” ) Η ποικιλία “ Variegata” καρποφορεί όταν οι άλλες εχουν προβλήματα και οι καρποί της δεν είναι στυφοί . Η “Jolico “ παράγει νόστιμους και γλυκείς καρπούς μεγάλους σε μέγεθος .
Η ποικιλία “ Pioneer” φημίζεται ευχυμους καρπούς γλυκείς και αρωματικούς αχλαδόμορφους που φτάνουν σε μέγεθος 35 mm .
Υπάρχουν ακόμη ποικλίες με μώβ κράνα κίτρινα και λευκά .
Προσδοκούν ότι κρανιά θα αξιοποιήσει ημιορεινές εγκαταλελειμμένες εκτάσεις για τη δημιουργία ενός βιολογικού αγροτικού προιόντος με πολλαπλή χρήση ,με διατροφική και φαρμακευτικής αξία.
τωρα τελευταια την βλεπεις σε πολλες αυλες

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου