κλώσημα των αυγών

Η κλώσα και τα αυγά για κλώσημα

Η επιλογή των αυγών

Είναι ουσιώδες να διαλέγουμε τα καλά σχηματισμένα και εντελώς ομοιόμορφα αυγά. Όχι ότι είναι αδιάφορο να επιλέγουμε και μικρά αή μεγαλύτερα. Τα μικρά αυγά μπορούν βεβαίως να δώσουν καλά, ζωηρά και ισχυρά κοτοπουλάκια, αλλά από μικρό αυγό ουδέποτε θα δούμε να εκκολάπτεται μεγάλο κοτοπουλάκι αφού το περιέχον δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερο από το περιεχόμενο. Επόμενα είναι σημαντικό το πλεονέκτημα του μεγέθους. Τα κοτόπουλα που γεννιούνται μεγάλα θα είναι πιο γρήγορα έτοιμα για να σταλούν στην αγορά (ή να φαγωθούν), χρειάζονται δε πολύ λιγότερες φροντίδες και τροφή.

http://www.ftiaxno.gr

Δεν μπορούμε ωστόσο να πούμε τίποτε για την ασφαλή εκλογή αυγών για παραγωγή κοκοριών ή κοτών.Ωστόσο, κάποιος συνταγματάρχης της πρώτης αυτοκρατορίας (βρήκε άραγε την πληροφορία αυτή κατά τη διάρκεια της εκστρατείας του στην Ευρώπη;) έδινε εντολή για τα ακόλουθα:

Τα αυγά των οποίων τα δύο άκρα είναι όμοια στρογγυλά δίνουν κότες, ενώ εκείνα των οποίων η μία άκρη είναι ευδιάκριτα οξεία δίνουν κόκορες.

Όταν άκουσα να γίνεται λόγος για αυτή την περίεργη συνταγή, έβαλα για κλώσημα 12 αυγά των οποίων και τα δύο άκρα ήταν εντελώς στρογγυλά και πρόσθεσα και ένα ακόμη με οξεία άκρη. Όταν έγινε η εκκόλαψη τα 12 ήταν κότες και το 1 κόκορας. Από τότε, έκανα πολλές φορές αυτή τη δοκιμή, τα αποτελέσματα δεν ήταν πάντα ασφαλή αλλά στην πλειοψηφία τους επιτύγχανα την πλειοψηφία που ήθελα. Σας συνιστώ να το δοκιμάσετε…

Πηγή: «Ελληνικής Γεωργίας» Αυγούστου 1889

 Η κλώσα

Όταν πρόκειται για κλώσα και των περιποιήσεων που πρέπει να γίνονται στα κοτόπουλα δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτε καλύτερο από τα όσα συνιστά ο κ. Λεμοάν, γνωστότατος ορνιθοτρόφος:

Αφού μαζέψουμε με προσοχή τα νωπά αυγά από τις καλύτερες κότες οφείλουμε να φροντίσουμε για τις επώασή τους, πράγμα εύκολο εάν έχουμε καλές κλώσες.

Όταν θέλουμε να είμαστε βέβαιοι για την καταλληλότητα της κότας για επώαση, πρέπει να την βάλουμε να φυλάει τη φωλιά σε δοκιμαστικό κάνιστρο με παλιά αυγά και να παρατηρήσουμε εάν τα επωάζει καλά ή είναι άγρια και ταραχοποιό στοιχείο.

Αν δεν προσέξουμε τις προκαταρκτικές κινήσεις της κλώσας κινδυνεύουμε να χάσουμε τα αυγά, καθότι όλες οι κότες, αν και θέλουν να κλωσήσουν, δεν είναι όλες κατάλληλες για να το κάνουν. Η μία σπάει τα αυγά της, η άλλη κουράζεται επωάζουσα, μετά από μερικές μέρες δε, σηκώνοντάς την για να την ταΐσουμε μένουμε έκπληκτοι βρίσκοντας τα αυγά τελείως κρύα. Αιτία αυτού είναι γιατί την προηγούμενη μέρα προτιμούσε να στέκεται όρθια στο κάνιστρό της! εάν τα αυγά της κακής αυτής κλώσας είναι σε επώαση 15 ημέρες μπορούμε να τα βάλουμε σε άλλη κλώσα. Διακόπηκε μόνο η επώαση, το έμβρυο έχει αρκετή ζωτική δύναμη για να υποστεί την ψύχρανση, θα επιβραδυνθεί μόνο ο σχηματισμός του και αντί να γεννηθεί την 21^η ημέρα από την επώασή του εάν είναι κοκοράκι θα σπάσει το κέλυφός του την 22^η.

Να και σημεία από τα οποία αναγνωρίζεται η καλή κλώσα: είναι ήμερη, πιάνεται εύκολα και έχει χαρακτηριστικό κακάρισμα, ένα ρρρρρό πολύ παρατεταμένο όταν την χαϊδεύουν. Όταν τη βάζουν ελαφρά στη φωλιά της, κάθεται πολύ ελαφρά πάνω στα αυγά, διαστέλλει τα πόδια και μετά με προφύλαξη ανακινεί κάθε αυγό.

Η κότα η λεγόμενη χωριάτικη είναι εν γένει κακή κλώσα. Συνηθισμένη ν’ αλητεύει, αγαπάει την ανεξαρτησία, όποτε μπορεί ξεφεύγει από την επιτήρηση και επωάζει όποτε της αρέσει. Δεν μπορεί να μείνει ακίνητη σε κλειστό κάνιστρο.

Τα ελαττώματα αυτά δεν είναι συνηθισμένα, τα συναντάμε σπάνια ανάμεσα στις κλώσες, αλλά τα αναφέρουμε για να τα λαμβάνει υπόψη του όποιος θέλει να αποφύγει τα δυσάρεστα αποτελέσματα.

Εάν αφήνουμε μόνο ένα αυγό σε κάθε φωλιά, η κότα δεν σταματάει να κλωσάει, αλλά αν θέλουμε να πετύχουμε κλώσα, καλό είναι να μην αφήνουμε περισσότερα από τέσσερα ή πέντε αυγά σε μια φωλιά, φροντίζοντας να τα σημειώνουμε για να μην μπερδεύονται με τα νωπά.

Όταν η κλώσα γεννήσει κάποιον αριθμό αυγών, αναπαύεται με ευχαρίστηση στη φωλιά στην οποία νομίζει ότι βλέπει τα δικά της αυγά. Την δεύτερη μέρα παρατείνεται η ανάπαυσή της και μετά από λίγο καταλαμβάνεται από την επιθυμία να αποκτήσει οικογένεια, έτσι επιτυγχάνουμε μια καλή κλώσα.

Όταν δεν υπάρχει κλώσα και είμαστε αναγκασμένοι να χρησιμοποιήσουμε κάποια από το γείτονα, πρέπει να προσέξουμε πολύ, πριν εμπιστευτούμε αυγά σε ξένες κότες, γιατί μπορεί να είναι ανήσυχες, αεικίνητες και το κλώσημά τους να αποβεί κακό. Γι’ αυτό είναι καλύτερα να τις αφήνουμε μερικές μέρες σε δοκιμασία, αφού τις ταΐζουμε καλά με σπόρους, λαχανικά, ζύμες, μπορούν να μείνουν πάνω στα αυγά τόσο για τη δοκιμαστική περίοδο όσο και το πραγματικό κλώσημα.

Η κότα θεωρείται καλή για επώαση όταν δεν φεύγει με το άνοιγμα του κανίστρου και όταν στο πλησίασμα επισκέπτη σηκώνει τις φτερούγες τις κακαρίζοντας. Μετά την αναγνώριση αυτών των χαρακτηριστικών σημείων μπορούμε οριστικά να τη βάλουμε στην προετοιμασμένη φωλιά στην οποία τοποθετούνται δέκα, δεκατρία ή δεκαπέντε αυγά, ανάλογα με το μέγεθος της κότας και συμμορφούμενοι στον κανόνα ότι δεν πρέπει να εξέχει ούτε το ελάχιστο κέλυφος από τα φτερά της κότα.

Εάν εμπιστευόμαστε πολλά αυγά σε μία κότα, καθώς μετακινεί αυτή τα αυγά από τη θέση τους μπορεί το μη ζεσταμένο σήμερα αυγό να πεθάνει εάν το έμβρυο είναι μόνο δύο ή τριών ημερών και κάθεται άδικα στο μέσον. Το αυγό που ήταν στο μέσον έρχεται στην άκρη και έχει την ίδια τύχη όπως και πολλά άλλα, έτσι δε εκκολάπτονται ελάχιστα κοτόπουλα.

Αντίθετα, εάν βάλουμε μόνο όσα μπορεί να καλύψει η κότα, κάθε αυγό το κλωσήσει κανονικά. Εάν όλα τα αυγά είναι γόνιμα θα πετύχουμε τόσα κοτόπουλα όσα ήταν και τα αυγά.

Όταν έχουμε πολλές κότες, σε κάθε εποχή βρίσκουμε σχεδόν κάθε μέρα κλώσες, ωστόσο, θα πρέπει να τις δοκιμάζουμε για μερικές ημέρες πριν να βάλουμε πολλές να κλωσήσουν συγχρόνως. Το πλεονέκτημα αυτού του συστήματος είναι ότι μετά από έξι ή εφτά ημέρες, ήρεμα και προσεκτικά μπορούμε να κατοπτρίσουμε τα αυγά και να αφαιρέσουμε τα διαφανή. Για παράδειγμα, εάν βρεθούν 15 διαφανή τότε παίρνουμε από μία κλώσα τα καλά και τα βάζουμε στη θέση των αφαιρεθέντων, έπειτα δίνουμε νέα αυγά νωπά στην κλώσα που έμεινε ελεύθερη λόγω αυτής της επιλογής.

Εάν βάλουμε τις κότες σε κάνιστρα που οι φωλιές τους έχουν προετοιμαστεί καλά, δηλαδή ένα θέσουμε στο βάθος κάθε κανίστρου χόρτο στεγνό  άνευ ευρωτιών, καλά στοιβαγμένο, εάν κλείσουμε το κάνιστρο και την κλώσα σε μέρος ήσυχο, μεμονωμένο, σκιερό και ευάερο, οι επωάσεις είναι άριστες.

 Μερικές ακόμη ωφέλιμες συμβουλές είναι οι εξής:

Πρέπει να σηκώνουμε την κότα κάθε μέρα, την ίδια περίπου ώρα, να τις βάζουμε σε χώρο περιφραγμένο όπου να βρίσκει άμμο στεγνή και κατάλληλη για να κυλιέται.

Για να μην αναποδογυρίζει το νερό ή τους σπόρους πρέπει αυτά να τα τοποθετούμε έξω από το περίφραγμα έτσι ώστε η κλώσα να βγάζει το κεφάλι από τα κιγκλιδώματα για να πιει και να φάει.

Είναι ανάγκη να είμαστε βέβαιοι ότι η κότα εκόπρισε πριν να την μεταφέρουμε πάλι στη φωλιά για να μη δηλητηριάζει τα αυγά με τα κόπρανά της.

Καλό είναι να εξετάζουμε την κατάσταση της φωλιάς αυτές τις λίγες στιγμές που έχουμε μεταφέρει την κότα στον περιφραγμένο χώρο. Εάν βρούμε αυγά σπασμένα, τα αφαιρούμε και επανατοποθετούμε τα απομείναντα σε καθαρό ξερό χόρτο. Έπειτα, εάν τα ανέπαφα έχουν κοπριά, τα πλένουμε με νερό χλιαρό 35 βαθμών Κελσίου.

Αφού κάνουμε όλα τα παραπάνω μπορούμε πλέον να αφήσουμε τη φύση να συμπληρώσει το έργο της και ενώ η κλώσα μένει φιλόπονα καθισμένη στα αυγά της, ας εξετάσουμε τις ιδιότητες που πρέπει να έχει η μητέρα για να αναθρέψει τη μικρή της οικογένεια.»

Πώς επιλέγουμε τη μαμά-κότα από το τεύχος της Ελληνικής Γεωργίας Οκτώβριος, 1889

Εκλογή μητρός

Η κότα μπορεί να είναι καλή κλώσα και να μην είναι καλή μητέρα. Όταν έχουμε βάλει πολλές κότες να κλωσήσουν την ίδια μέρα, είναι εύκολο να επιλέξουμε ανάμεσά τους εκείνες που θα μας φανούν οι πλέον κατάλληλες για να περιποιηθούν τα νεογνά.

Είναι γνωστό ότι τα κοτόπουλα δεν σπάνε όλα το κέλυφός τους ταυτόχρονα. Μεσολαβεί πάντα διάστημα κάποιων ωρών μεταξύ της εμφάνισής τους στο φως.

Ενώ οι κότες τρώνε, αφαιρούνται από τις φωλιές τους τα κοτόπουλα που έχουν εκκολαφθεί, τοποθετούνται σε ίδιο κάνιστρο και καλύπτονται με φτερά. Μετά λαμβάνονται τα παραμένοντα αυγά και συμπληρώνονται οι φωλιές· έτσι μένει τουλάχιστον μια κότα που δεν έχει πια αυγά· τότε στις φτερούγες της ωθούμε ήρεμα τα κοτόπουλα.

Εάν δεν κινηθεί, εάν απλώσει τις φτερούγες της λίγο, από φόβο μήπως συντρίψει τα μικρά, είμαστε βέβαιοι ότι είναι καλή μητέρα. Αντίθετα, εάν κινηθεί εναντίον αυτού που ωθεί τα μικρά, εάν τα πατάει, είναι κακή μητέρα και δεν πρέπει να διστάσουμε στιγμή από το να βρούμε άλλη μητέρα και να τη βάλουμε στον τόπο της την κακή.

Δεν ξεχνάμε ωστόσο, ότι από την κλώσα που δεν μπορεί να εκτελέσει τα καθήκοντα της τροφού, μπορούμε να ωφεληθούμε· αφού είναι καλή κλώσα, ας της εμπιστευτούμε δεύτερο κλώσημα· για να την αναγνωρίζουμε είναι φρόνιμο να δέσουμε στο πόδι της μια κόκκινη ταινία.

Στην περίπτωση που όλες οι κότες αναγνωριστούν σαν καλές τροφοί, μπορούμε να εμπιστευτούμε στην καθεμιά γύρω στα 15 μικρά και εάν μείνει από τη διανομή κάποια χωρίς κοτοπουλάκι, δεν την βγάζουμε από το κοτέτσι αλλά τη βάζουμε πάλι να κλωσήσει.

Η μητέρα πρέπει να είναι πάντα άγρυπνη και προσεκτικά για καθετί που αφορά την οικογένεια· να φροντίζει να δίνει στα μικρά της να τρώνε, να τα προσκαλεί συνέχεια άμα βλέπει κάποιο τρόφιμο κατάλληλο γι’ αυτά και τέλος να τα καλύπτει με τις φτερούγες της στον πρώτο κίνδυνο.

Πρώτες περιποιήσεις των μικρών

Το κοτοπουλάκι όταν γεννηθεί ζητάει θαλπωρή, τίποτε άλλο παρά θαλπωρή. Καμία ανάγκη δεν έχει τροφής πριν περάσουν 24 ώρες.

Η καλή μητέρα το γνωρίζει αυτό· εάν την αφήσουμε στο ένστικτό της, θα δούμε ότι δεν τα αφήνει να τρέξουν πριν να περάσει τουλάχιστον μια μέρα· μένει μαζεμένη, δηλαδή εξακολουθεί να κλωσάει. Μόνο από την επομένη της εξόδου του από το αυγό δυναμώνει και τα όργανά του σχηματίζονται εντελώς.

Όταν τα μικρά δουν το φως, τα αποσύρουμε από το κλωσητήριο, όπως και τη μητέρα τους, για να μην ενοχλούνται οι άλλες κλώσες· μετά παίρνουμε το κάνιστρο που τα περιείχε και το πλένουμε με προσοχή· φτιάχνουμε νέα φωλιά στο καθαρό πια κάνιστρο, το αναθρεπτήριο, όπου μεταφέρουμε τη μητέρα και τα μικρά της.

Ιδού λοιπόν τα κοτοπουλάκια με άνεση σε κατοικία απαλλαγμένη από κάθε σπέρμα ασθένειας· το αμέσως επόμενο και σπουδαιότερο βήμα είναι να εξασφαλίσουμε τον καθαρό τους αέρα. Γι’ αυτό κρεμάμε στην οροφή του αναθρεπτηρίου μικρά αγγεία πλατιά περισσότερο ή βαθιά, που περιέχουν χλωριούχο ασβέστιο, ένα από τα άριστα αντιμιασματικά για τον γεμάτο από σαπρώδεις αναθυμιάσεις αέρα.

Η καθαριότητα είναι απαραίτητη για την ανατροφή των μικρών· από το ανατροφικό κιβώτιο βρωμιστεί από περιττώματα, δεν πρέπει να αρκεστούμε στο να τα ρίχνουμε έξω, αλλά πρέπει να τα μεταφέρουμε στην αποθήκη της κοπριάς, όσο το δυνατόν πιο γρήγορα.

Μετά από αυτά φροντίζουμε για τη συντήρηση των μικρών. Το ποτό μπαίνει σε σιφώνια με αμμόλιθο ή σε γυάλινα αγγεία και ανανεώνεται τρεις φορές τη μέρα, γιατί δεν υπάρχει τίποτε πιο βλαβερό από το μολυσμένο νερό. Επιπλέον το νερό πρέπει να είναι πάντα δροσερό και διαυγές και τα δοχεία να μένουν πάντα στη σκιά.

Το άγονο των αυγών

Το άγονο των αυγών οφείλεται σε άπειρες αιτίες τις οποίες δεν θα εκθέσουμε λεπτομερών γιατί δεν είναι δυνατόν να τις θεραπεύσουμε.

Δεν θα μιλήσουμε για την έλλειψη του κόκορα, γιατί είναι παιδαριώδες.

Πολλές φορές όμως οι κόκορες είναι ανεπαρκείς κατά τον αριθμό ως προς τις κότες. Χρειάζεται ένας κόκορας για δέκα κότες, γιατί εάν αυτές απολαμβάνουν απεριόριστη ελευθερία, διασκορπίζονται προς όλα τα μέρη και φυσικά ο κόκορας δεν μπορεί να είναι παντού συγχρόνως.

Εάν, αντίθετα, είναι οι κόκορες περισσότεροι, και κάποιος από αυτούς πλησιάσει μια κότα, αμέσως τρέχει άλλος αντίζηλος· γίνεται μάχη και η κότα αφήνεται. Χρειάζεται μέσος όρος.

Μεγαλύτερη ποσότητα άγονων αυγών παρατηρείται στις εκλεκτές ποικιλίες. Αυτό νομίζουμε ότι μπορεί να αποδοθεί στο ότι τα πτηνά αυτά είναι σχεδόν πάντα περιορισμένα σε πολύ στενό χώρο, έτσι ώστε δεν βρίσκουν πρασινάδα, έντομα κ.τ.λ.

Το 1872 και 1873 στο Παρίσι κάναμε μια δοκιμή: είχαμε έναν πετεινό και 6 ή 7 κότες. Τα πτηνά κλεισμένα σε χώρο λίγων τετραγωνικών μέτρων, για 2 χρόνια, παρήγαν μόνο ένα γόνιμο αυγό· μεταφερθέντα όμως στη νέα κατοικία μου και βρίσκοντας χώρο κατάφυτο, τα αυγά που παρήχθησαν ήσαν όλα σχεδόν γόνιμα. Δηλαδή το αποτέλεσμα από τον ίδιο κόκορα και τις ίδιες κότε ήταν εντελώς διαφορετικό.

Πρέπει ωστόσο να αποφεύγουμε να φτιάχνουμε τα κοτέτσια σε ελώδη και υγρά μέρη, γιατί σε αυτούς τους τόπου στα αυγά είναι ως επί το πλείστον άγονα σε όλες τις εποχές του χρόνου.

Θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι το άγονο των αυγών επικρατεί κατά την εποχή της «πτερορρυΐας» η οποία συμβαίνει από τον Σεπτέμβριο μέχρι τον Δεκέμβριο. Σ’ αυτήν την εποχή όλες οι κότες, εκτός από τις πουλακίδες, πτερορροούν και οι πετεινοί υποφέροντας από αυτή την ασθένεια, χάνουν τη δύναμή τους και παραμελούν τις κότες.

Θα πρέπει επίσης να γνωρίζουμε ότι τα άγονα αυγά διατηρούνται περισσότερο από τα γόνιμα· αυτό έκανε τις νοικοκυρές να πιστεύουν ότι χάρη στη δύναμη της Παναγίας του Δεκαπενταύγουστου τα αυγά διατηρούνται καλύτερα, και βλέπουμε όντως ότι πολλές από αυτές μαζεύουν μεγάλες ποσότητες στα ασπρόρουχα των ντουλαπιών όταν φτάνει η εποχή εκείνη.

Άλλοι λόγοι της μη γονιμότητας κατά τη διάρκεια του χειμώνα είναι οι ομίχλες και τα χιόνια. Σ’ αυτούς τους συννεφώδεις καιρούς όλα τα πτηνά των κοτετσιών μένουν ακίνητα και συμμαζεμένα στα υπόστεγα καταλύματά τους· όταν όμως φανεί μια ηλιακή ακτίνα, τα πάντα επανορθώνονται.

Όταν είναι ήπιοι οι μήνες Νοέμβριος και Δεκέμβριος, οι νεαρές κότες του χρόνου (νοσίδες) αρχίζουν να ωοτοκούν και οι πετεινοί τις περιποιούνται με ζέση.

Μια συμβουλή καλή, λοιπόν, για όσους θέλουν να βάζουν πολλές κότες και κλώσημα να εξετάζουν καλά τις αυλές και την τοποθεσία των κοτετσιών για να αποφεύγουν την μεγάλη ποσότητα των άγονων αυγών.

Συμβαίνει επίσης και η περίπτωση σε κάποιες περιοχές τα γόνιμα αυγά να μην εκκολάπτονται σχεδόν ή τελείως. Δεν γνωρίζουμε για ποιο λόγο συμβαίνει αυτό. Θεωρούμε ότι συντελεί πολύ το έδαφος, κατά διαβεβαίωση κατοίκων σε τόπους που συμβαίνει αυτό το γεγονός.

Κάναμε επανειλημμένες δοκιμές βάζοντας σ’ ένα σύρτη επωαστηρίου 100 γόνιμα αυγά προερχόμενα από τις χώρες αυτές, άλλα 100 άλλου μέρους φημισμένου σε άλλο σύρτη του επωαστηρίου. Ο σύρτης που περιείχε αυτά τα αυγά έδινε πάντα πολύ καλά αποτελέσματα ενώ ο πρώτος απέτυχε σε τέτοιο βαθμό ώστε εγκαταλείψαμε την συλλογή αυγών από την περιοχή εκείνη.

Πρέπει να αναφέρουμε και για τα αυγά που μετακινούνται πολλές φορές αποδίδεται η αποτυχία της εκκόλαψης, σχεδόν άδικα, γιατί αυγά πολύ νωπά μπορούν να μεταφερθούν χωρίς κίνδυνο. Αν επρόκειτο βέβαια να επιλέξουμε ανάμεσα σε αυγά που προέρχονται από το δικό μας κοτέτσι και σε άλλα που έχουν διανύσει 50 ή 100 λεύγες, θα παίρναμε τα πρώτα. Ωστόσο, ουδέποτε ο λόγος της μετακίνησης δεν θα μας κάνει να διαλέξουμε αυγά αυτού ή του άλλου είδους. Ιδού και ένα παράδειγμα:

Ο κ. Ε. Λεορά, συγγραφέας…. Μας παρακάλεσε να του στείλουμε 12 αυγά κότας του Σουδάν. Η αποστολή αυτή, ταξίδεψε δυο φορές από Ουδάν στην Γαμβέ σε άμαξα και σε λιθόστρωτο δρόμο και μετά για πραγματοποιήθηκαν άλλες 70-80 λεύγες για να φτάσουν στην Φίσμη. Ο κ. Λεροά τα άφησε να αναπαυθούν για 24 ώρες σε γεννήματα και μετά την επώαση πέτυχε 10 κοτόπουλα στα 12 αυγά. Το αποτέλεσμα είναι αρκούντως πειστικό.

Κατά τα παραπάνω λοιπόν καταλαβαίνουμε ότι πρέπει να προσέχουμε στην εκλογή των αυγών που θέλουμε να κλωσηθούν: πρώτα διαλέγουμε τα πιο νωπά· εάν είναι 8 ημερών δεν πρέπει πλέον να έχουμε μεγάλη πεποίθηση, εκτός εάν τα διατηρήσαμε με προσοχή εντός γεννημάτων (κριθαριού ή σιταριού) οπότε η απώλεια αυγών δεν είναι πολύ μεγάλη· απορρίπτουμε τα πολύ μεγάλα και τα πολύ μικρά· τα μετρίου μεγέθους είναι προτιμότερα· απορρίπτονται τα δύσμορφα ή τα εξογκωμένα.

Έπειτα, όταν βάζουμε τα αυγά για κλώσημα, συνιστούμε μια μέθοδο που εφαρμόζεται στη Νορμανδία και η οποία πέτυχε εντελώς: βυθίζουμε σε χλιαρό νερό τα αυγά, τα σφουγγίζουμε και τα βάζουμε αμέσως να κλωσηθούν. Αυτή η προπαρασκευή αφαιρεί τα βρώμικα και παχουλά μέρη του κελύφους και μέσο αυτού ευκολύνεται η θερμότητα και η υγρασία για να εισχωρήσουν στο αυγό.

Πηγή: «Ελληνική Γεωργία», Αύγουστος 1890

Και για τις δύστροπες γαλοπούλες ιδού:

Πώς εκβιάζεται η γαλοπούλα να κλωσά

Σε ξύλινο κιβώτιο που θα έχουμε σχηματίσει είδος φωλιάς από άχυρο, βάζουμε 12 αυγά φθαρμένα και άχρηστα. Εισάγουμε μετά τη γαλοπούλα και την σκεπάζουμε με σανίδες πάνω στις οποίες βάζουμε μια μεγάλη πέτρα.

Κάθε μέρα σηκώνουμε τη γαλοπούλα την ίδια πάντα ώρα για να φάει και να πιει. Μετά από 4 ή 5 ημέρες τέτοιου είδους αιχμαλωσία φτιάχνει άριστη κλώσα.

Πηγή: «Ελληνική Γεωργία», Αύγουστος 1891

συντηρηση βοτανων

Πως να συντηρήσουμε τα βότανά μας

Για να μπορούμε να απολαμβάνουμε φρέσκα βότανα από τον κήπο μας για αρκετούς μήνες η παραδοσιακή μέθοδος είναι να τα αποξηράνουμε ή και να τα καταψύξουμε! Η αποξήρανση είναι εύκολη και αποδοτική μέθοδος συντήρησης των βοτάνων, αλλά τα βότανα με μεγαλύτερο ποσοστό υγρασίας ενδέχεται να μουχλιάσουν πριν ξεραθούν. Για αυτά τα βότανα, όπως ο βασιλικός, ο μαϊντανός, το πράσο, το σπανάκι η καλύτερη λύση είναι να τα αποθηκεύσετε φρέσκα στην κατάψυξη. Τα φύλα θα γίνουν σκληρά, αλλά η γεύση τους θα μείνει ανέπαφη για πολλούς μήνες! Αντίθετα με τα αποξηραμένα βότανα, των οποίων η γεύση γίνεται πιο «συμπυκνωμένη» όσο αποξηραίνονται, τα κατεψυγμένα μπορούν να χρησιμοποιηθούν στις ίδιες αναλογίες με τα φρέσκα.

http://epistrofi-sti-fysi.blogspot.gr

Συντήρηση με κατάψυξη: Μπορείτε να καταψύξετε τα βότανά σας ακολουθώντας τις παρακάτω δύο μεθόδους:

Ξηρή κατάψυξη

1. Κόψτε τα πιο φρέσκα, υγιή φύλλα
2. Πλύνετε τα, αν χρειάζεται, και στεγνώστε τα με χαρτί κουζίνας
3. Απλώστε τα φύλλα σε ένα πιάτο ή σε λαδόκολλα. Έτσι δε θα κολλήσουν μεταξύ τους όταν τα καταψύξουμε.
4. Καλύψετε το πιάτο και βάλτε το στην κατάψυξη.
5. Όταν ψυχθούν καλά, τοποθετήστε τα φύλλα σε αεροστεγή σακούλα και βάλτε τα πίσω στην κατάψυξη. Τα παγωμένα φύλλα δε θα κολλήσουν μεταξύ τους. 

Κατάψυξη σε παγάκι

1. Τα δύο πρώτα βήματα είναι τα ίδια με παραπάνω.
2. Στριμώξτε δύο – τρία φύλλα ή μια κουταλιά ψιλοκομμένο βότανο μέσα στις θήκες μιας παγοθήκης. Φροντίστε ώστε τα φύλλα να είναι όσο το δυνατόν βυθισμένα μέσα στο νερό. Θα έχουν την τάση να επιπλέουν, αλλά μην ανησυχείτε, αυτό θα το φροντίσουμε στο επόμενο βήμα. Μισογεμίστε τις θήκες με νερό και τοποθετήστε την παγοθήκη στην κατάψυξη.
3. Όταν τα βοτανο-παγάκια μας έχουν σχεδόν πήξει, συμπληρώστε τις θήκες με νερό. Τα φύλλα δε θα επιπλέουν πια! Βάλτε την παγοθήκη ξανά στην κατάψυξη.
4. Όταν έχουν «γίνει» τα παγάκια, αφαιρέστε τα και τοποθετήστε τα μέσα σε αεροστεγής σακούλες κατά προτίμηση.
5. Για να χρησιμοποιήσετε τα βότανα, ρίξτε ολόκληρο το παγάκι μέσα στο φαγητό! 

Συντήρηση με αποξήρανση

Η αποξήρανση είναι μέθοδος κατάλληλη για βότανα, τα οποία δεν περιέχουν πολύ μεγάλο ποσοστό υγρασίας, όπως το δεντρολίβανο, ο άνηθος, η ρίγανη, το φασκόμηλο και άλλα. 

Αποξήρανση των βοτάνων

1. Κόβουμε τα υγιή κλαράκια από το φυτό
2. Απομακρύνουμε τα ξηρά ή άρρωστα φύλλα
3. Τα τινάζουμε μαλακά για να διώξουμε τυχόν ανεπιθύμητους επισκέπτες, όπως έντομα ή ζουζούνια!
4. Αν το θεωρούμε απαραίτητο, τα ξεπλένουμε με νερό και τα στεγνώνουμε με χαρτί κουζίνας (για τη ρίγανη αυτή η πρακτική δεν ενδείκνυται!).
5. Απομακρύνουμε τα φύλλα που βρίσκονται στο κάτω μέρος του κλαριού, σε απόσταση μέχρι και3 εκατοστάπερίπου.
6. Κάνουμε ματσάκια των 4-5 κλαριών. Χρησιμοποιούμε σπάγκο ή λαστιχάκι για να τα πιάσουμε μεταξύ τους. Καθώς αποξηραίνονται, το ματσάκι θα «μαζεύει» και ο σπάγκος θα χαλαρώνει. Οπότε θυμηθείτε να τσεκάρετε περιοδικά τα ματσάκια σας σε αυτή τη φάση. Αν θέλετε να αποξηράνετε βότανα με σχετικά μεγάλο ποσοστό υγρασίας, φτιάξτε μικρά ματσάκια.
7. Πάρτε μια χάρτινη σακούλα, όπως αυτές που βρίσκετε στα μανάβικα, και ανοίξτε της αρκετές τρύπες. Γράψτε πάνω στη σακούλα το όνομα του βοτάνου που αποξηραίνετε.
8. Τοποθετήστε το ματσάκι ανάποδα μέσα στη σακούλα.
9. Πιάστε το άνοιγμα της σακούλας μαζί με το άκρο του ματσακίου και δέστε τα μαζί. Φροντίστε τα βότανα που έχετε τοποθετήσει μέσα στη σακούλα να μη στριμώχνονται!
10. Δέστε τη σακούλα, ώστε να κρέμεται με το άνοιγμά της προς τα πάνω, σε ένα ζεστό δωμάτιο που αερίζεται.
11. Τσεκάρετε σε μία εβδομάδα για να δείτε πως προχωράει η αποξήρανση των βοτάνων σας. Συνεχίστε να τσεκάρετε ανά εβδομάδα, μέχρι τα βότανα να αποξηραθούν τελείως. 

Αποθήκευση των αποξηραμένων βοτάνων μας

1. Χρησιμοποιήστε αεροστεγή δοχεία. Τα βαζάκια από διάφορες έτοιμες σάλτσες ή άλλα προϊόντα που αγοράζουμε περιοδικά είναι ιδανικά! Κάνουμε και επαναχρησιμοποίηση…
2. Βάλτε ταμπελάκι σε κάθε δοχείο με το όνομα του βοτάνου και την ημερομηνία αποθήκευσης.
3. Τα βότανά σας θα διατηρήσουν καλύτερα το άρωμά τους αν τα τοποθετήσετε ως έχουν μέσα στο δοχείο (πχ ολόκληρα φύλλα) και τα τρίψετε κατά τη χρήση.
4. Αν κάποια φύλλα μοιάζουν σάπια κατά το ελάχιστο, απομακρύνετέ τα. Δε θέλουμε να ρισκάρουμε να μας καταστρέψουν όλη μας τη δουλειά!
5. Τοποθετήστε τα δοχεία σε ένα δροσερό, ξηρό μέρος, μακριά από το φως του ήλιου.
6. Τα αποξηραμένα βότανα έχουν μέγιστη διάρκεια ένα έτος. Καθώς χάνουν το χρώμα τους χάνουν παράλληλα και το άρωμά τους.
7. Όσον αφορά στη δοσολογία: χρησιμοποιούμε ένα κουτάλι τριμμένο αποξηραμένο βότανο για κάθε ένα κουτάλι φρέσκου.

Πηγή: www.homefarming.gr

Τι είναι το μέλι

;

Μέλι είναι ένα μοναδικό φυσικό προϊόν που παρασκευάζεται από τις μέλισσες μέσα στην κυψέλη, ένα προϊόν της φύσης που δεν επιδέχεται καμία επεξεργασία.

http://wwwaristofanis.blogspot.gr  

Πως παρασκευάζεται το μέλι απ’ τις μέλισσες;

Για την παρασκευή του μελιού οι μέλισσες χρησιμοποιούν το νέκταρ των λουλουδιών ή μελιτοεκκρίσεις διαφόρων δέντρων όπως πεύκο, έλατο κ.λ.π. που δημιουργούνται πάνω στα δέντρα με την παρέμβαση ορισμένων εντόμων. Οι μέλισσες για να συγκεντρώσουν ένα κιλό μέλι χρειάζονται, ανάλογα τις συνθήκες, να επισκεφθούν 3 έως 8 ...εκατομμύρια λουλούδια, να κάνουν δηλαδή 100 έως 120 χιλιάδες διαδρομές. Το υλικό που μεταφέρουν οι μέλισσες το επεξεργάζονται κατ' αρχήν στο στομάχι τους και στη συνέχεια μέσα στην κυψέλη προσθέτοντας ένζυμα και βακτιριοστατικά συστατικά. Ταυτόχρονα αποβάλλουν ένα μέρος υγρασίας και τέλος το εναποθηκεύουν στις κηρήθρες.

 

Τι περιέχει το μέλι;

Το μέλι περιέχει πάνω από 180 διαφορετικές ουσίες που του δίνουν τον πολύτιμο αυτό χαρακτήρα. Ειδικότερα αποτελείται από:

-     νερό,

-     φυσικά σάκχαρα, δηλαδή  μονοσακχαρίτες που αφομοιώνονται άριστα από τον ανθρώπινο οργανισμό χωρίς παρενέργειες, σε αντίθεση με την κοινή ζάχαρη που περιέχει δισακχαρίτες και δημιουργεί τόσα κακά ώστε να θεωρείται σήμερα ως καταστροφή για τον ανθρώπινο οργανισμό,

-     οργανικά οξέα,

-     πρωτεΐνες,

-     17 αμινοξέα,

-     διάφορα ένζυμα,

-     βιταμίνες (Β 1, Β 2, Β 6, Ρ Ρ, Κ ),

-     πολύτιμα ιχνοστοιχεία όπως φώσφορο, μαγνήσιο, ασβέστιο, σίδηρο, θείο, χλώριο, κάλιο,

-     φυσικές αρωματικές και χρωστικές ουσίες

-     άλλες θρεπτικές ουσίες,

-     Περιέχει επίσης γύρη και ίχνη βασιλικού πολτού.

 

Σε τι μας βοηθά το μέλι;

Όλα τα παραπάνω συστατικά καθιστούν το μέλι εκτός από πολύτιμο τρόφιμο και άριστο θεραπευτικό μέσο, διότι παίζει σπουδαίο ρόλο στο μεταβολισμό και στη θρέψη, στα συστατικά του σκελετού και των κυττάρων, ρυθμίζει την οξύτητα του στομάχου, έχει αντισηπτικές ιδιότητες, είναι τονωτικό, βοηθά στη γρηγορότερη αποκατάσταση της υγείας και έχει αντιμικροβιακή δράση.

Ειδικότερα:
- Βοηθά σε περιπτώσεις κόπωσης, ανορεξίας, αδιαθεσίας, αδυναμίας, δυσκοιλιότητας, αλλά και αναιμίας.

- Είναι γρήγορη πηγή ενέργειας ιδίως για αθλητές, παιδιά, εγκύους, αρρώστους.

- Μειώνει τις βρογχικές ενοχλήσεις από κοινά κρυολογήματα, είναι δυναμωτικό και καταπραϋντικό.
- Επουλώνει τις πληγές του δέρματος, βοηθά τη λειτουργία των ενδοκρινών αδένων, είναι καρδιοτονωτικό και συμβάλει στον μεταβολισμό και την θρέψη του οργανισμού.

- Τέλος ορισμένοι τολμούν να πουν ότι δρα προληπτικά κατά του καρκίνου.

Το μέλι είναι θαυμάσιο προϊόν και έχει εκτιμηθεί από τον άνθρωπο από την αρχαιότητα. Οι Αιγύπτιοι πριν από 3.500 χρόνια το χρησιμοποιούσαν ως θεραπευτικό. Οι αρχαίοι Ινδοί θεωρούσαν ότι παρατείνει την ζωή. Το ίδιο και ο Αριστοτέλης. Ο Ιπποκράτης το συνιστούσε ως Θεραπευτικό πολλών ασθενειών αλλά και για διατήρηση της νεότητας.

 

Σε ποιες κατηγορίες διακρίνεται το μέλι;

Το παραγόμενο μέλι διακρίνεται σε δύο μεγάλες κατηγορίες:
- το ανθόμελο, που παράγεται από το νέκταρ των λουλουδιών (θυμαριού, πορτοκαλιάς, βαμβακιού, ηλίανθου, ερείκης, κλπ),

- και το μέλι από μελιτώματα, που παράγεται από εκκρίματα κοκκοειδών (εντόμων) που απομυζούν φυτά. Στην κατηγορία αυτή ανήκει το μέλι του πεύκου, της ελάτης και άλλων δασικών φυτών.

Στη χώρα μας οι μεγαλύτερες ποσότητες μελιού προέρχονται από το πεύκο (55-60%), ενώ σημαντική είναι και η παραγωγή μελιού ελάτης (5-10%) και θυμαριού (15%).

Ποια τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα του μελιού;  

Τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα του μελιού είναι το άρωμα,η γεύση και το χρώμα του μελιού. Μάλιστα, το χρώμα του μελιού είναι χαρακτηριστικό της προέλευσής του και θεωρείται ένα από τα κύρια κριτήρια ποιότητας που επηρεάζει την προτίμηση του καταναλωτή.

 

«Ζαχαρώνει» το μέλι;

Φυσικά!

Η κρυστάλλωση, γνωστή αν και λανθασμένα σαν ζαχάρωμα, είναι φυσικό βιολογικό φαινόμενο του φυσικού ακατέργαστου μελιού, που δεν προξενεί καμία αλλαγή στις θρεπτικές και βιολογικές ιδιότητες του μελιού. Συνεπώς ένα κρυσταλλωμένο μέλι δεν είναι χαλασμένο ούτε νοθευμένο.Επομένως η φυσική κατάσταση του μελιού είναι η κρυστάλλωση. Όλα τα μέλια, εκτός από το πευκίσιο και το ελατίσιο, κρυσταλλώνουν.

 

Γιατί κρυσταλλώνει το μέλι;

Η κρυστάλλωση είναι αποτέλεσμα της περιεκτικότητας σε γλυκόζη, ενός από τα βασικότερα συστατικά του μελιού. Ο βαθμός περιεκτικότητάς του καθορίζει και την κρυστάλλωση σε συνδυασμό με τη χαμηλή υγρασία. Έτσι έχουμε:

• Μέλι με υψηλή περιεκτικότητα σε γλυκόζη (39-40%), όπως αυτό του ρεικιού, που κρυσταλλώνει σε 1-2 μήνες από τη συλλογή του.
• Μέλι με χαμηλότερη περιεκτικότητα (35-38%), όπως το ανθόμελο, που κρυσταλλώνει σε 6-12 μήνες από τη συλλογή του.
• Μέλι με περιεκτικότητα σε γλυκόζη 31-33%, όπως το θυμαρίσιο, που κρυσταλλώνει σε 2-3 χρόνια από τη συλλογή του.

·         Μέλι με χαμηλή περιεκτικότητα σε γλυκόζη (κάτω του 30%), όπως το ελατίσιο και το πευκίσιο, που δεν κρυσταλλώνει.

Πως ρευστοποιούμε ένα κρυσταλλωμένο μέλι;

Αν θελήσουμε να ρευστοποιήσουμε ένα κρυσταλλωμένο μέλι
θα τοποθετήσουμε το βάζο με το μέλι μέσα σε δοχείο με νερό το οποίο ζεσταίνεται (μπαιν μαρί), ανακατεύοντας συνεχώς το μέλι για να θερμαίνεται ομοιόμορφα. Κατά διαστήματα με θερμόμετρο παίρνoυμε τη θερμοκρασία του μελιού, η οποία δεν θα πρέπει να ξεπεράσει τους 45 βαθμούς Κελσίου.

Κρεμμύδι

Οι ωφέλιμες επιδράσεις του κρεμμυδιού στον ανθρώπινο οργανισμό είναι τόσες ώστε, όταν καταναλίσκεται για τρόφιμο επιδρά και σαν φάρμακο συγχρόνως. 

Έτσι συγχέονται οι διαιτητικές και θεραπευτικές του ιδιότητες. 

Είναι λοιπόν το κρεμμύδι το θρεπτικό φάρμακο για κάθε περίπτωση και ιδιαίτερα όταν γίνεται χρήση του σε ωμή κατάσταση.

http://www.ftiaxno.gr/2013/03/blog-post.html

Συστατικά του κρεμμυδιού είναι: Πτητικό έλαιο, πού είναι στυφό και δριμύ και αποτελείται κατά ένα μέρος από θειούχο αλλύλιο (αιθέριο έλαιο τού σκόρδου). Σάκχαρα, φωσφορικό, οξικό και κιτρικό ασβέστιο και πυρίτιο. Το κρεμμύδι περιέχει ακόμη φθόριο, ιώδιο και βιταμίνη € καθώς κα βιταμίνες Α καί Β.

Ιδιότητες φαρμακευτικές είναι:

1. Διουρητικό, κυρίως κατά της  υδρωπικίας, της κιρρώσεως του ήπατος.

2. Αντιβακτηριδιακό.

3. Εμμηναγωγό.

4. Χωνευτικό.

5. Επιδρά ευνοϊκώς στο αναπνευστικό σύστημα.

6) Είναι πολύτιμο για το άσθμα, τη λαρυγγίτιδα, βρογχίτιδα, γρίπη.

7. Είναι φάρμακο κατά της αρτηριοσκληρώσεως και καθαριστικό των πνευμόνων καθώς και ευεργετικό στο αίμα και στις παθήσεις τού συκωτιού.

8) Θεωρείται ότι επιδρά κατά της νευροπάθειας.

Αλλά η ατέλειωτη σειρά των θεραπευτικών ιδιοτήτων του κρομμυδιού δεν τελειώνει εδώ.

Το κρεμμύδι είναι ακόμη:

- Ευεργετικό στους πληθωρικούς, στους υπερτασικούς, στους εμφυσηματικούς.

- Κρεμμύδι πού θα μουσκέψει σε κρασί λευκό είναι κατά των σκουληκιών.

- Σε τσιμπήματα σφήκας, και μέλισσας, αφού αφαιρεθεί το κεντρί, τοποθετούμενο μισό κρεμμύδι δρα θεραπευτικά.

- Στις περιπτώσεις πόνου στα αυτιά ψήνουμε στο φούρνο ένα μικρό κρεμμύδι το λιώνουμε μαζί με βούτυρο και αφού το βάλουμε σε λεπτή γάζα το τοποθετούμε μέσα στο αυτί όσο το δυνατόν πιο ζεστό.

-Το ίδιο παρασκεύασμα τοποθετούμενο στους καλογύρους (δοθιήνες) τους ωριμάζει.

- Στην περίπτωση αιμορροΐδων ψήνουμε ένα κρεμμύδι μέσα σε χοιρινό λίπος και το βάζουμε στις αιμορροΐδες.

- Εξ άλλου εσωτερικώς, η κρομμυδόσουπα είναι χωνευτική και τονωτική.

Το ωμό κρομμύδι είναι άμεσα τονωτικό.

- Ωμό κρεμμύδι κοπανισμένο με αλάτι σε κατάπλασμα κατευνάζει τους πόνους από καψίματα.

Καλό διουρητικό γίνεται όπως παρακάτω :

Κρεμμύδια ωμά λιωμένα γραμ. 300

Μέλι γραμ. 100

Κρασί άσπρο γρ. 600

Όλα μαζί ανακατώνονται. Δόσεις : 2 - 4 κουταλιές την ημέρα.

Και κατά τής φαλάκρας :

χυμός κρομμυδιού 60 γρ.

ανθρακικό κάλι 15 γρ.

νερό 240 γρ.

Κάθε μέρα μασάζ του τριχωτού δέρματος της κεφαλής.

Πηγή: Σύγχρονη πλήρης θεραπευτική αγωγή με βότανα-Ιγνατίου Μ. Ζαχαρόπουλου-Αθήναι-Τρίτη έκδοση

Τα κρεμμύδια, τα χρησιμοποιούν για φάρμακο σε πολλές αρρώστιες

1) Βράζουν κρεμμύδια, τα σπάζουν ρίχνουν επάνω λίγη ζάχαρη και ζεστά τα βάζουν κατάπλασμα σε πόνους ή σε σπυριά πού πρέπει να ανοίξουν για να βγει το πύο.

β) Τα πράσινα φύλλα του κρεμμυδιού, τα δίνουν στα μικρά παιδιά να τα μασήσουν για να βγάλουν γρήγορα και χωρίς πόνους τα δοντάκια τους,

γ) Βρασμένα κρεμμύδια (ξερά) δίνουν στη λεχώνα να τρώει για να κατεβάζει πολύ γάλα.

δ) Τα φρέσκα κρεμμυδάκια τα τρώνε και σε αρκετή ποσότητα οι διαβητικοί και κατεβαίνει το ζάχαρο

ε) Το ξερό κρεμμύδι, είναι αποτελεσματικό φάρμακο στην ουρία όταν τρώγεται ως έξης : Βράζουν κάθε μέρα μια οκά ξερά κρεμμύδια σε νερό, ως που να σωθεί το νερό και να χυλώσει το ζουμί, και τα κρεμμύδια αυτά με το ζουμί, στο οποίο ρίχνουν και λίγο λάδι, τα τρώει ο άρρωστος σε δυο δόσεις, μεσημέρι βράδυ στο φαγητό του.

Εννοείται ότι τα βρασμένα κρεμμύδια δεν θα είναι το κύριο φαγητό του αρρώστου. Με τη δίαιτα αυτή επί ένα μήνα, δεν μένει ούτε ίχνος ούριας στο αίμα του αρρώστου, άλλα αργότερα και σε αραιά διαστήματα να τρώει ο άρρωστος κρεμμύδια βρασμένα για να μη του ξαναέλθει ουρία.

στ) Στο ζαχαροδιαβήτη, ο άρρωστος κόβει ωμά ξερά κρεμμύδια, τα στύβει και πίνει το ζουμί τους, από μισό φλιτζάνι του καφέ, κάθε πρωί  νηστικός.

ζ) Όσοι υποφέρουν από πόνους των αυτιών, κόβουν σε μικρά κομμάτια ξερά κρεμμύδια τα στύβουν και από το ζουμί τους ρίχνουν μέσα στο πονεμένο αυτί  3-5 σταγόνες κρεμμυδόζουμο δύο φορές την ήμερα (πρωί και βράδυ) και σε λίγες ημέρες περνούν οι πόνοι.

Τη θεραπεία αυτή την είδα στην Αθήνα πριν λίγα χρόνια που την εφήρμοσε ένας γαλατάς σε μια πελάτισσά του και γειτόνισσά μου (στην κ, Κολ.... οδός Άραχώβης), η όποια αν και  είχε ανιψιό φαρμακοποιό, κατέφυγε στο γαλατά για να ανακουφιστεί από τους πόνους των αυτιών της και το πέτυχε.

η) Το ζουμί από τα ξερά κρεμμύδια, τα χρησιμοποιούν και οι ταχυδακτυλουργοί για να μην καίουν το στόμα τους όταν βάζουν σ’ αυτό αναμμένα κάρβουνα ή αναμμένα κεριά, οπότε, πριν βάλουν τη φωτιά στο στόμα τους, κάνουν γαργάρα με κρεμμυδόζουμο και δεν καίεται το στόμα τους γιατί παθαίνουν «ακαΐα»

Πηγή: Τα βότανα-Ξεν. Γ. Αναγνωστόπουλου-Αθήναι 1961

Στο µικροσκόπιο το… κρεµµύδι της Νίκης Ψάλτη http://www.vita.gr/html/ent/634/ent.8634.aspΤΕΥΧΟΣ - Μάρτιος 2009

Στην αρχαιότητα, το χρησιμοποιούσαν ευρέως τόσο για τη νοστιμιά του όσο και για τις φαρμακευτικές του ιδιότητες. Στις μέρες μας, μπορεί να αποτελεί ένα κοινότατο υλικό μαγειρικής, αλλά οι περισσότεροι δεν γνωρίζουν πόσο σημαντική είναι η διατροφική του αξία. Τα τελευταία χρόνια, επιστημονικές μελέτες καταδεικνύουν ότι η κατανάλωσή του μπορεί να ωφελήσει την υγεία μας με πολλούς τρόπους: Είναι φτωχό σε θερμίδες και νάτριο, ενώ δεν έχει χοληστερίνη. Είναι πλούσιο σε φυτοχημικές ουσίες, όπως δισουλφίδια και τρισουλφίδια, που είναι υπεύθυνα για τη χαρακτηριστική μυρωδιά του, αλλά και για τις αντιμικροβιακές και αντικαρκινικές του ιδιότητες. Επίσης, περιέχει φλαβονοειδή και ιδιαίτερα κουερσετίνη, που έχουν ισχυρή αντιοξειδωτική δράση, ενώ παράλληλα προσφέρει στον οργανισμό βιταμίνες Β6 και C, φυτικές ίνες, κάλιο, ασβέστιο, μαγγάνιο, χρώμιο και φυλλικό οξύ. Διαβάστε, λοιπόν, τι αποκαλύπτουν οι έρευνες για τον ταπεινό, αλλά τόσο πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά βολβό.

Ασπίδα προστασίας ενάντια στον καρκίνο
Πολλές είναι οι επιδημιολογικές έρευνες που υποστηρίζουν ότι τα φλαβονοειδή και ιδιαίτερα η κουερσετίνη που περιέχουν το κρεμμύδι και άλλες τροφές αναστέλλουν
τη δράση και την ανάπτυξη των καρκινικών κυττάρων. Σύμφωνα με μελέτη του Ινστιτούτου Φαρμακολογίας του Μιλάνου, η οποία δημοσιεύτηκε το 2006 στο επιστημονικό περιοδικό «American Journal of Clinical Nutrition», όσοι καταναλώνουν συστηματικά κρεμμύδι και σκόρδο έχουν λιγότερες πιθανότητες να εμφανίσουν καρκίνο. Μάλιστα, τα ποσοστά μείωσης του κινδύνου για καρκίνο στο στόμα και το φάρυγγα διαμορφώνονται στο 84%, για τον καρκίνο του μαστού στο 25%, για τον καρκίνο των ωοθηκών στο 73% και για τον καρκίνο του προστάτη στο 71%.

Φυσικός ρυθμιστής του σακχάρου
Πολλοί ερευνητές θεωρούν ότι τα αλυλ-προπυλ-δισουλφίδια που περιέ­χει το κρεμμύδι είναι υπεύθυνα για τη μείωση των επιπέδων σακχάρου, καθώς αυξάνουν την ποσότητα της ελεύθερης διαθέσιμης ινσουλίνης στο αίμα. Μελέτη που δημοσιεύτηκε το 2003 στο επι­στημονικό περιοδικό «International Journal of Food Scien-ces and Nutrition» καταδεικνύει την υπογλυκαιμική και αντιοξειδωτική δράση του κρεμμυδιού. Το κρεμμύδι αποτελεί, επίσης, μια πολύ καλή πηγή χρωμίου. Από κλι­νικές έρευνες σε διαβητικούς, που δημο­σιεύτηκαν σε έγκυρα επιστημονικά περιοδικά, όπως στο «Diabetes & Metabolism», δια-πιστώθηκε ότι το χρώμιο έχει την ικανότητα να μειώνει τα επίπεδα σακχάρου νηστείας, να βελτιώνει την ανοχή στη γλυκόζη αίματος, να μειώνει την ολική χοληστερίνη και τα τριγλυκερίδια, καθώς και να αυξάνει τα επίπεδα της καλής χοληστερίνης στο αίμα.

Φίλος σας... καρδιακός
Oι υψηλές τιμές χοληστερίνης και αρτηριακής πίεσης είναι προδιαθεσικοί παράγοντες για την εμφάνιση καρ­διαγγειακών νοσημάτων. Η συχνή κατανάλωση κρεμμυδιού έχει αποδειχθεί ότι μειώνει τα επίπεδα χοληστερί­νης, καθώς και την υψηλή ­αρτηριακή πίεση. Αποτέλεσμα είναι η κατανάλωση κρεμμυδιού να δρα προληπτικά κατά της εμφάνισης στεφανιαίας νόσου, αθηροσκλήρωσης και εμφράγματος. Αυτό οφείλεται κυρίως στα σουλφιδικά του συστατικά (φλαβονοειδή). Τα τελευταία, σε συνδυασμό με το χρώμιο και τη βιταμίνη Β6 που περιέχει το κρεμμύδι, μειώνουν τα επίπεδα ομο­κυστεΐ­νης στο αίμα, που αποτελεί έναν ακόμη σημαντικό παράγοντα κινδύνου για καρδιακή ανακοπή και έμφραγμα. Μια μετα-ανάλυση 7 μελετών (στις οποίες συμμετείχαν 100.000 άνθρωποι), η οποία δημοσιεύτηκε το 2003 στο επιστημονικό περιοδικό «Euro-pean Journal of Clinical Nutrition», ­κατέληξε στο συμπέρασμα ότι όσοι κατανάλωναν συχνά κρεμμύδι, τσάι, μήλο και μπρόκολο, που είναι οι πιο πλούσιες πηγές φλαβονοειδών (ισχυρά αντιοξειδωτικά), είχαν 20% λιγότερες πιθανότητες να εμφανίσουν καρδιαγγειακή νόσο.

Ισχυρό αντιφλεγμονώδες
Πολλά συστατικά του κρεμμυδιού συμβάλλουν στη μείωση της οξύτητας των συμπτωμάτων που σχε­τίζονται με φλεγμονώδεις καταστάσεις, είτε αυτές οφείλονται σε οστεοαρθρίτιδα και ρευματοειδή αρθρίτιδα είτε σε αλλεργικό φλεγμονώδες άσθμα και σε αναπνευστική συμφόρηση λόγω κοινού κρυολογήματος. Υπεύθυνα για την αντιφλεγμονώδη δράση του κρεμμυδιού είναι κυρίως η βιταμίνη C και τα φλαβονοειδή και ιδιαίτερα η κουερσιτίνη. Μελέτη που δημοσιεύτηκε το 2006 στο περιοδικό «Journal of Biological Regu­lators & Homeostatic Agents» από την Ιατρική Σχολή της Βοστόνης αναδεικνύει τη σημαντική φαρμα­κευτική δράση του κρεμμυδιού στη φλεγμονή.

Για γερά κόκαλα
Σύμφωνα με μελέτες, κυρίως σε πειραματόζωα, η κατανάλωση κρεμμυδιού βοηθά στην πρόληψη της οστεοπόρωσης. Μια σχετική μελέτη σε πειραματόζωα, που δημοσιεύτηκε το 2005 στο περιοδικό «Journal of Agriculture and Food Chemistry» και πραγματοποιήθηκε στο Πανεπιστήμιο της Βέρνης στην Ελβετία, υποστηρίζει ότι η κατανάλωση κρεμ­μυδιού βοηθά στη διατήρηση της οστικής πυκνότητας, με τρόπο μάλιστα αντίστοιχο της φαρμακευτικής αγωγής που χορηγείται σε ασθενείς με οστεοπόρωση.

Μην το τρώτε αν…

έχετε κολίτιδα (σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου), αποφύγετε τη συχνή κατανάλωση κρεμμυδιού, γιατί θα επιδεινώσει την κατάστασή σας. Το ίδιο ισχύει και για τις μητέρες που θηλάζουν, αν το μωρό τους υποφέρει από κολικούς του εντέρου. Επίσης, αν πάσχετε από σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, θα πρέπει να αποφεύγετε και την κατανάλωση ορισμένων άλλων σκληρών λαχανικών, όπως λάχανο, αγγούρι, κοτσάνι κουνουπιδιού κλπ.