ελαιολαδο

Χρυσάφι μέσα σε μπουκάλι

Ολοι μας απολαμβάνουμε το ανεκτίμητο για την υγεία μας πρασινοκίτρινο υγρό, δώρο της μεσογειακής φύσης. Ποιά είναι όμως τα ευεργετικά συστατικά του λαδιού και τί μπορούμε να κάνουμε εμείς για να ενισχύσουμε την ευεργετική δράση τους; Ποιό λάδι είναι το «καλύτερο» και πώς να το μεταχειριστούμε; Πότε πρέπει να συνθλίβονται οι ελιές και τί συμβαίνει μέσα σε ένα ελαιοτριβείο; Τί προδίδουν οι ονομασίες των διαφόρων ειδών λαδιού στις συσκευασίες και πόσο βάζει κάθε φορά το... δαχτυλάκι της η Χημεία προκειμένου το αποτέλεσμα να ανταποκρίνεται στις προδιαγραφές; Αυτά και αρκετά ακόμη «μυστικά» του λαδιού μπορείτε να διαβάσετε στις σελίδες που ακολουθούν.

Μέσα στον Νοέμβριο αρχίζει η συγκομιδή του ελαιοκάρπου που πρέπει να πάρει όσο πιο γρήγορα γίνεται τον δρόμο για το ελαιοτριβείο. Θα είναι μια καλή χρονιά η εφετινή, λένε οι παραγωγοί και μένει να δούμε πώς θα φθάσει αυτό και στον καταναλωτή στην καλύτερη και υγιεινότερη μορφή.

 

Πόσους λύχνους έχετε στο σπίτι;

Αυτό θα μπορούσε να είναι ερώτηση του εφοριακού της προϊστορικής εποχής. Γιατί; Διότι ο φωτισμός της μινωικής εποχής γινόταν με λυχνάρια που έκαιγαν ελαιόλαδο. Και οι πλούσιοι της εποχής ξεχώριζαν εκτός των άλλων και από το πόσο λάδι κατανάλωναν. Αλλά δεν το ξόδευαν μόνον εκεί. Για τον φωτισμό τους δηλαδή αλλά ήταν και ένα σύμβολο πλούτου αφού οι πιο φτωχοί περνούσαν με κρίθινο παξιμάδι, βουτηγμένο τις πιο πολλές φορές σε νερωμένο κρασί και τρώγοντας σπόρους διαφόρων δημητριακών ενώ οι πιο πλούσιοι είχαν περισσότερο ελαιόλαδο στο διαιτολόγιό τους και λιγότερους σπόρους. Αργότερα έγινε από τον Ιπποκράτη μια πιο συστηματική καταγραφή και των θεραπευτικών ιδιοτήτων του ελαιολάδου και αυτές έφθασαν κοντά στις εξήντα, ενώ από τον λόγο του Λυσία «Περί σηκού απολογία» επιβεβαιώνεται ότι υπήρχαν και ιερές ελιές στην Αθήνα και κάποιος σύρθηκε ως το δικαστήριο με κίνδυνο, αν καταδικαζόταν να εξοριστεί και να δημευθεί η περιουσία του, διότι κατηγορήθηκε πως ξερίζωσε ιερή ελιά και κατέστρεψε τον σηκό, δηλαδή το περιτείχισμα που την προφύλασσε και οριοθετούσε τον ιερό χώρο γύρω της. Ηδη στην εποχή των κλασικών χρόνων δηλαδή είχαν συνειδητοποιήσει οι άνθρωποι σε αυτόν τον τόπο την αξία ενός τέτοιου δέντρου και των καρπών του.

Υπάρχει μια επιστήμη που ονομάζεται (παλαιο)γυρεολογία και ανάμεσα στα ενδιαφέροντά της είναι να αναλύονται κόκκοι γύρης από διάφορα δέντρα που καταφέρνουν να ανιχνεύσουν οι ερευνητές όταν αυτοί ξέμειναν στον βυθό παλαιών λιμνών και ελών. Επειδή λοιπόν μπορούν να ξεχωρίσουν και σε ποιο δέντρο ανήκουν οι διάφοροι κόκκοι γύρης βρίσκουν ότι ελιές καλλιεργούνταν σε Ηπειρο, Θεσσαλία, Ανατολική Στερεά, Βοιωτία, Κρήτη. Ελαιόλαδο σε θραύσματα αγγείων ανιχνεύθηκε επίσης από τη Νεολιθική εποχή ενώ απολιθώματα φύλλων ελιάς από τις Κυκλάδες θεωρήθηκε ότι έχουν ηλικία πενήντα ή και εξήντα χιλιάδων ετών! Οπότε δεν πρέπει να είναι υπερβολική και η άποψη ότι από τη Νεολιθική ακόμη εποχή είχαμε δέντρα ελιάς όχι πλέον σε άγρια κατάσταση αλλά αντικείμενα συστηματικής καλλιέργειας και περιποίησης αφού συγγραφείς όπως ο Θεόφραστος και ο Πλίνιος συνιστούσαν, σε πλήρη αντίθεση με ό,τι γίνεται σήμερα, να μη ραβδίζουν τα ελαιόδεντρα και ακόμη να προσέχουν να μην καταστρέφουν φύλλα και τρυφερά βλαστάρια.

 

Η ακτινογραφία του λαδιού

Ενα ελαφρά τροποποιημένο μόριο γλυκερίνης που έχουν προσκολληθεί σε αυτό τρεις ουρές από 6 ως 26 άτομα άνθρακα δεσμευμένα μεταξύ τους με απλούς ή διπλούς δεσμούς είναι η πιο υποτυπώδης περιγραφή των μορίων που συγκροτούν ό,τι συνηθίζουμε να αποκαλούμε λιπαρή ουσία. Συνήθως τα ζωικά λίπη, όπως είναι το βούτυρο για παράδειγμα, σε θερμοκρασία δωματίου είναι σε στερεά μορφή ενώ τα φυτικά λίπη που τα ονομάζουμε γενικά έλαια, είναι στην ίδια περιοχή θερμοκρασιών (15-25 βαθμοί Κελσίου) σε υγρή μορφή. Είναι οι «ουρές» αυτές, με το μήκος και τη μορφή τους που κάνουν να υπάρχει ποικιλία. Αλλες είναι σε ευθεία γραμμή, όταν οι άνθρακες συνδέονται μεταξύ τους με απλό δεσμό και τα αντίστοιχα λίπη ονομάζονται (κε)κορεσμένα, ενώ αυτές με διπλό δεσμό έχουν σχήμα τεθλασμένης και οι αντίστοιχες ουσίες με τέτοια μόρια ονομάζονται ακόρεστες. Είναι εύκολο να καταλάβουμε από αυτά τα λίγα ότι οι ουσίες με (κε)κορεσμένους δεσμούς, δηλαδή με ευθείες ουρές, δημιουργούν εύκολα κρυστάλλους και είναι σε πιο στέρεα μορφή σε συνηθισμένες θερμοκρασίες. Το αντίθετο συμβαίνει με τις ακόρεστες. Το ελαιόλαδο ανήκει στις ακόρεστες ουσίες, με ουρά 18 ατόμων άνθρακα και στερεοποιείται όταν η θερμοκρασία του πέσει κάτω από τους 13 βαθμούς.

Το κύριο λιπαρό οξύ του άθερμου, παρθένου αγουρέλαιου είναι το ελαϊκό, ένα λιπαρό οξύ ιδιαίτερα διαδεδομένο στο ελληνικό ελαιόλαδο. Το δεύτερο κατά σειρά λιπαρό οξύ του είναι το λινελαϊκό, ενώ επίσης περιέχει α-λινολενικό και αραχιδονικό.

 

Αντιοξειδωτική «βόμβα»

Η υψηλή περιεκτικότητα του άθερμου, παρθένου (αγουρ)έλαιου σε ελαϊκό οξύ το κάνει ανθεκτικό στην οξείδωση. Αυτό συμβαίνει, όχι μόνο γιατί είναι φτωχό σε πολυακόρεστα και πλούσιο σε μονοακόρεστα λιπαρά οξέα, αλλά και επειδή είναι πλούσιο σε α-τοκοφερόλη.

Εδώ αξίζει να έχουμε υπόψη μας ότι και το ηλιέλαιο είναι πλούσιο σε α-τοκοφερόλη, αλλά είναι επίσης πλούσιο και σε πολυακόρεστα, κάτι που το καθιστά λιγότερο ευεργετικό ως προς την οξείδωση, σε σύγκριση με το αγουρέλαιο. Είναι προφανές ότι το ξερικό, άθερμο, παρθένο ελαιόλαδο προσφέρει έναν μοναδικό συνδυασμό από μονοακόρεστα, πολυακόρεστα και κορεσμένα λιπαρά οξέα. Αυτό το χαρακτηριστικό, σε συνδυασμό με τον πλούτο του σε αντιοξειδωτικά, του προσδίδει υψηλή διατροφική αξία. Διότι άλλα στοιχεία του είναι οι τοκοφερόλες (βιταμίνη Ε) και τα καροτενοειδή, όπως η ξανθοφύλλη, τα καροτένια και το λυκοπένιο. Οι τοκοφερόλες είναι γνωστά αντιοξειδωτικά και εμπεριέχονται στο άθερμο, παρθένο ελαιόλαδο σε συγκεντρώσεις περίπου 180 mg/kg. Οι τοκοφερόλες δρουν και ως βιταμίνη Ε και έχουν ισχυρή αντιοξειδωτική δράση. Το β-καροτένιο (βιταμίνη Α), που βρίσκεται σε συγκέντρωση 0,3-3,7 g/kg, αποτελεί άλλη μια ουσία του άθερμου, παρθένου ελαιολάδου με αντιοξειδωτική δράση.

 

Και κάτι αντικαρκινικό από... καρχαρία

Τέλος, σημαντικές ποσότητες αντιοξειδωτικών που συναντώνται σε αυτό το λάδι είναι οι φαινόλες και κυρίως η τυροσόλη και η υδροξυ-τυροσόλη. Περιέχει και υδρογονάνθρακες, με κύριο εκπρόσωπο το σκουαλένιο. Το σκουαλένιο οφείλει το όνομά του στο λατινικό όνομα του καρχαρία (squalus) γιατί ανιχνεύθηκε στο συκώτι του. Πέρα από το ότι είναι άριστο λιπαντικό για το δέρμα, είναι, καθώς φαίνεται, και αντικαρκινικό. Οπως αναφέρει ο κ. Αν. Βάρβογλης, ομότιμος καθηγητής της Οργανικής Χημείας, στο βιβλίο του «Η Χημεία στο πιάτο»: «Το γεγονός ότι ο καρχαρίας δεν αναπτύσσει όγκους προβλημάτισε από καιρό τους επιστήμονες που προσπαθούν να συνδέσουν τις μεγάλες ποσότητες σκουαλενίου με τη μοναδική ανθεκτικότητά του σε μια ασθένεια όπου κανένα άλλο ζώο δεν έχει ανοσία... Τελευταία διαφημίζεται ότι δρα προφυλακτικά και εναντίον του καρκίνου, χωρίς όμως ακόμη κλινική τεκμηρίωση». Μόνο που όταν το λάδι υφίσταται πολλές επεξεργασίες, ουσίες όπως το σκουαλένιο χάνονται στον δρόμο.

 

Μιλώντας με έναν επαγγελματία

Σήμερα η σαλάτα μας γίνεται με χειρότερα λαχανικά από εκείνη που έφτιαχναν οι παππούδες και οι πατεράδες μας ακόμη. Σε αυτήν όμως τη σαλάτα βάζουμε σήμερα καλύτερο λάδι από ό,τι οι παππούδες και οι πατεράδες μας. Μου το επιβεβαιώνει ο κ. Ν. Μαυροειδής, χημικός μηχανικός σε εταιρεία με έδρα στη Μάνη, που παράγει λάδι από ελαιώνες βιολογικής καλλιέργειας. «Εκτός από την καθαριότητα γενικά και τις βελτιωμένες συνθήκες αποθήκευσης», όπως μου λέει, «άφηναν παλαιότερα τις ελιές, αφού τις είχαν κόψει, λίγο παραπάνω προτού τις ρίξουν στις μυλόπετρες και αφυδατώνονταν για να παίρνουν περισσότερο πυκνό λάδι με λιγότερο νερό. Την ίδια στιγμή όμως γίνονταν διάφορες ζυμώσεις και αυτό είχε επίδραση στην ποιότητα». Διότι ο καρπός που παραμένει για αρκετές ημέρες, ή ακόμη χειρότερα εβδομάδες, ώσπου να πάει για ελαιοποίηση, αναπτύσσει μύκητες, ζύμες και βακτήρια (π.χ. λίπασες, δηλαδή ένζυμα που αποικοδομούν, δηλαδή αποσυναρμολογούν, το μόριό τους, κ.ά.), με αποτέλεσμα να βγαίνει από αυτόν ένα υποβαθμισμένο ελαιόλαδο. Τώρα πλέον είναι κοινή γνώση ότι ο ελαιόκαρπος, αφού κοπεί, πρέπει να περάσει όσο γίνεται πιο γρήγορα από τη διαδικασία της ελαιοτρίβησης.

Οποιος έχει περάσει την πόρτα ενός ελαιοτριβείου την εποχή της παραγωγής του λαδιού, από Νοέμβριο ως και το τέλος του Ιανουαρίου περίπου, ξέρει ότι νυχτώνει, ξημερώνει η εργασία εκεί μέσα δεν σταματά. Η θερμοκρασία του περιβάλλοντος όμως μπορεί να φθάσει αρκετά χαμηλά μέσα σε αυτό το διάστημα, ιδιαίτερα τις νύχτες, με συνέπεια να υπάρχει κίνδυνος να παγώσει το λάδι. Γι' αυτό πρέπει να επικρατεί μια υψηλότερη θερμοκρασία στη διάρκεια της έκθλιψης του λαδιού από τον ελαιόκαρπο. Ετσι, ένα ελαιόλαδο επιτρέπεται να το αποκαλούμε «άθερμο» και αγνό παρθένο όταν η θερμοκρασία έκθλιψης και αυτή του νερού, που συνήθως προσθέτουμε για να διευκολυνθεί η διαδικασία, δεν ξεπερνούν σε κανένα στάδιο τους 24 ή το πολύ τους 28 βαθμούς Κελσίου. Αν το ελαιόλαδο αυτό έχει εξαχθεί σε παραδοσιακό ελαιοτριβείο (υδραυλικό πιεστήριο) στην ετικέτα μπορεί να αναγράφεται και η ένδειξη «πρώτη πίεση εν ψυχρώ». Αν έχει εξαχθεί σε σύγχρονο φυγοκεντρικό ελαιοτριβείο, στην ετικέτα μπορεί να αναγράφεται η ένδειξη «εξαγωγή εν ψυχρώ».

Τι είναι το ψυχρής έκθλιψης;

Το άθερμο ελαιόλαδο ή ελαιόλαδο ψυχρής έκθλιψης είναι το παρθένο ελαιόλαδο που παραλαμβάνεται από την πρώτη έκθλιψη του ελαιοπολτού που έχουν δημιουργήσει οι μυλόπετρες έπειτα από μισής ώρας τουλάχιστον επεξεργασία. Ο καφέ αυτός πολτός έχει τοποθετηθεί μέσα σε πλεκτούς σάκους, έχει πιεστεί ή φυγοκεντρηθεί, χωρίς να επιτρέπεται η θέρμανσή του. Επειδή όμως περιέχει και άλλο λάδι μπορεί να χρησιμοποιηθεί ζεστό νερό και εκ νέου πίεση για να αποκτηθεί μια πρόσθετη ποσότητα λαδιού μόνο που διάφορα ωφέλιμα στοιχεία διαλυτά στο νερό όπως οι πολύτιμες φαινόλες φεύγουν και αυτές μαζί. Αν το νερό είναι θερμοκρασίας 45 ως 63 βαθμών Κελσίου ονομάζεται αγνό ελαιόλαδο θερμής έκθλιψης.

Είναι γνωστό ότι η θέρμανση πολλές φορές στα τρόφιμα αλλοιώνει την ποιότητά τους, «καταστρέφει» τις βιταμίνες και τα ιχνοστοιχεία, καθώς και άλλα πολύτιμα θρεπτικά συστατικά. Ετσι από τότε που εμφανίστηκαν οι διάφοροι χαρακτηρισμοί όπως άθερμο ή ψυχρής έκθλιψης, μου είχε δημιουργηθεί η απορία: αφού γίνονται τόσες προσπάθειες ώστε να μην ξεπεράσει το λάδι στο στάδιο της παραγωγής του θερμοκρασίες 28 ή έστω 63 βαθμών Κελσίου – γιατί τότε θα έχουμε τα δυσάρεστα αποτελέσματα που περιγράφηκαν –, όταν αυτό μαγειρεύεται, είτε σε βραστό φαγητό είτε μπαίνει στο τηγάνι, όπου οι θερμοκρασίες είναι σίγουρα υψηλότερες, τότε τι γίνεται; Η εξήγηση που μου έδωσε ο κ. Μαυροειδής είναι πως πραγματικά μόνο στις χαμηλές θερμοκρασίες έκθλιψης το λάδι διατηρεί όλα τα συστατικά του και το άρωμά του. Οσο αυξάνουμε τη θερμοκρασία κάποια από αυτά αρχίζουν να χάνονται. Και έτσι μπορεί να θεωρηθεί και ως αρκετά έγκυρη η συμβουλή, όταν μπορούμε, να προσθέτουμε το λάδι στο τέλος του μαγειρέματος ορισμένων φαγητών και όχι στην αρχή.

Ο καθένας καταλαβαίνει πως ο καταναλωτής δεν μπορεί να ελέγξει εύκολα σε τι θερμοκρασίες έχει παραχθεί το λάδι που πρόκειται να αγοράσει και ποια ήταν η μεταχείριση του ελαιοκάρπου από τη στιγμή που έφυγε από το δέντρο, αν και είναι σίγουρο ότι αυτή τη «μεταχείριση» θα τη βρει μέσα στο λάδι του. Πάντως ο συνομιλητής μου είχε απλά να προτείνει να ισχύσουν οι προδιαγραφές ISO 9001 και ISO 22000 όπου οι χειριστές υποχρεώνονται να καταγράφουν με λεπτομέρειες τις θερμοκρασίες και τις συνθήκες γενικά στα διάφορα στάδια της έκθλιψης.

Προσοχή στη συσκευασία!

Επίσης πρέπει να εκλείψουν τελείως οι συσκευασίες σε πλαστικά δοχεία τύπου PVC, γιατί αυτά είχαν κατασκευαστεί για τη διακίνηση νερού και διάφορα βλαβερά για τον ανθρώπινο οργανισμό στοιχεία, αδιάλυτα στο νερό, μπορούσαν να φθάσουν ως την τροφή μας και πιθανόν και μέσα στον οργανισμό μας. Τέτοιο ήταν, για παράδειγμα, κάποιο υλικό που προσέθεταν ώστε να γίνεται πιο μαλακό και πιο εύχρηστο το PVC, αλλά αυτό ήταν διαλυτό στα λίπη και επομένως και στο ελαιόλαδο. Γι' αυτό οι πιο σίγουρες συσκευασίες είναι το γυάλινο δοχείο, το ανοξείδωτο μεταλλικό ενώ από παλιά είναι γνωστό το δοχείο από πηλό, που το έχουμε αφήσει όμως πρώτα να μείνει γεμάτο με νερό μια εβδομάδα περίπου.

10 ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

Γιατί κάποιοι διαφημίζουν το αγουρέλαιο;

Οταν ο καρπός της ελιάς κόβεται και πηγαίνει στο ελαιοτριβείο πιο άγουρος περιέχει περισσότερη ελαιοευρωπαΐνη, μια πικρή αλλά ισχυρή αντιοξειδωτική ουσία.

Γιατί θεωρούνται οι πράσινες ελιές πιο ωφέλιμες;

Διότι όσο ωριμάζει η ελιά τόσο ελαττώνονται (πέφτουν σχεδόν στο μισό) οι πολύτιμες φαινόλες.

Γιατί κάνουμε τη διάκριση σε λάδι που προκύπτει από πίεση και σε λάδι που προκύπτει από φυγοκέντριση;

Διότι με τη φυγοκέντριση έχουμε απώλεια κάποιων φαινολών.

Υπάρχουν διαφορές ως προς την ωφελιμότητα ανάμεσα στα διάφορα φυτικά λάδια;

Οπως έχουν δείξει σχετικές έρευνες, άλλα φυτικά έλαια όπως το σογιέλαιο, το βαμβακέλαιο και το ηλιέλαιο περιέχουν λιγότερες αντιοξειδωτικές ουσίες, ελαϊκό οξύ και βιταμίνη Ε.

Πώς καταλαβαίνουμε το νοθευμένο λάδι;

Μάλλον δεν μπορούμε να το καταλάβουμε έτσι χωρίς εργαστηριακή υποστήριξη. Το μόνο που μπορούμε να προσέξουμε είναι πως το χρώμα του πρέπει να είναι από σκούρο πράσινο ως ανοιχτό χρυσοπράσινο. Ελαιόλαδα με πολύ ανοικτό χρώμα είναι οξειδωμένα ή παλιά. Εξαίρεση αποτελούν τα ελαιόλαδα της Μυτιλήνης που είναι από τη φύση τους κίτρινα. Επίσης να αποφεύγουμε να αγοράζουμε χύμα λάδι ιδιαίτερα σε διάφανα και πλαστικά δοχεία διότι και το φως το αλλοιώνει.

Το ελαιόλαδο έχει περισσότερες θερμίδες από άλλα σπορέλαια;

Οχι, έχει ακριβώς τις ίδιες. Δίνει δηλαδή περίπου 9 χιλιοθερμίδες με κάθε γραμμάριο που καταναλώνουμε.

Το λάδι που παγώνει στο ψυγείο είναι νοθευμένο;

Οχι, απλά δεν έχει φιλτραριστεί ή δεν έχει μείνει για έναν ή δυο μήνες σε δεξαμενές για να κατακαθίσουν διάφορες φυτικές ουσίες που περιείχε.

Τι είναι η οξύτητα;

Η οξύτητα είναι ένας από τους δείκτες αξιολόγησης και κατάταξης ενός ελαιολάδου. Εκφράζεται συνήθως επί τοις εκατό (π.χ. το Εξαιρετικό Παρθένο Ελαιόλαδο έχει οξύτητες 0-1%) και αντιπροσωπεύει το ποσοστό ελεύθερων λιπαρών οξέων. Η οξύτητα, εκφραζόμενη σε ελαϊκό οξύ, επιτρέπεται να είναι κατά μέγιστο 1 g ανά 100 g στο εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο. Η οξύτητα οφείλεται σε διάφορους παράγοντες, όπως στον τρόπο συγκομιδής και αποθήκευσης του καρπού, στο στάδιο ωρίμανσής του κ.λπ. Η μακρόχρονη αποθήκευση του καρπού πριν από την έκθλιψη, καθώς και το στοίβαγμα του καρπού σε μεγάλους σωρούς προκαλεί σημαντική αλλοίωση της γεύσης λόγω αύξησης της οξύτητάς του. Η αυξημένη οξύτητα δίνει μια «τσουχτερή», δυσάρεστη επίγευση στο προϊόν. Επίσης τα ελαιόλαδα με υψηλή οξύτητα αλλοιώνονται ευκολότερα και γρηγορότερα από τα άλλα.

Υπάρχουν πολλά «παρθένα»;

Στα «παρθένα» ελαιόλαδα έχουμε 4 κατηγορίες: «εξαιρετικό ή έξτρα παρθένο» με «οξύτητα» από δέκατα ως 1 γραμμάριο ελαϊκού οξέος στα 100 γραμμάρια. «Παρθένο» με οξύτητα ως 2 γραμμάρια ελαϊκού στα 100. «Κοινό παρθένο» με οξύτητα ως και 3,3 και τέλος «μειονεκτικό ή λαμπάντε» με οξύτητα επάνω από το 3,3.

Και οι ονομασίες ραφιναρισμένο και κουπέ τι σημαίνουν;

Υπάρχει πράγματι το «ραφιναρισμένο» λάδι που προέρχεται από λάδια «πρώην ακατάλληλα» (από ελιές χαλασμένες, κακή θερμοκρασία φύλαξης κ.λπ.) και η Χημεία ανέλαβε το λίφτινγκ τους. Προστίθεται καυστικό νάτριο (που μετά αφαιρείται) για εξουδετέρωση των ελεύθερων λιπαρών οξέων, άλλες ουσίες για να φύγει το κακό χρώμα και ακόμη το ζεσταίνουν πολύ γρήγορα στους 180 βαθμούς με απουσία οξυγόνου για να εξατμιστούν οι ανεπιθύμητες οσμές. Οταν το ελαιόλαδο «εξευγενιστεί» θεωρείται ότι μπορεί να καταναλωθεί. Συχνά απαιτείται μετάγγιση, πλύσιμο, διύλιση και αφαίρεση με διαλύτες και διαδοχικές διηθήσεις της ελαιώδους διάλυσης με επανάκτηση του διαλύτη. Επειτα από όλα αυτά το αναμειγνύουν με παρθένο ελαιόλαδο και προκύπτει το λάδι κουπέ, με οξύτητα κάτω από 1,5.

Αλκης Γαλδαδάς http://www.fuitplus.gr/index.php?option=com_k2&view=item&id=2384:xrisafi-mesa-se-mpoukali&Itemid=6

καλοκαιρινή περιήγηση στο βουνό

από την καλοκαιρινή περιήγηση στο βουνό

τ΄ν άκρια απάν΄του λάκου

της παρέας του ""φυσιολατρικού ορειβατικού ομίλου""

Τ'ν άκρια παν' του λάκκου.




Τεταρτη 10 αυγουστου 2011.

Ωρα 6:00 το πρωί στο τηλ. ο Βαγγελης

-Έλα που είσαι .......ακόμα κοιμάσαι;

-Οχι αα.. τώρα μόλις ξύπνησα.

-Άντι σώσει περιμένω έξω.

-Ερχομαι... κλεινω......

Σηκώνωμαι γρήγορα, ντύνομαι,βαζω παπουτσια κι απ' τ' βιασυνη οχι μονο δεν πλυθκα αλλα ουτε κι τ' κλουτσα δεν πηρα.

-Καλημέρα Βαγγέλη

- Καλημέρα ,αρα σωσει μπες μεσα θα μας παρει το μησμερι.

Μπαινω μεσα,πισω ηταν ο Αραπς - ενα σκλί απ τ' βουλγαρια το πηραν-θα πηγαιναμε για εκπαιδευτικο,ουτε καν ρωτσα που θα παμε γιατι ημουν σιγουρος που θα με πηγαινε ο Βαγγελτς.

Φτανουμε στο φραγμα, κατεβαινουμε κατω,αφηνουμε κι τον Αραπη, εφερε κανα δυο φουρλες τιποτα,ολη τ'ν ωρα σηκωνε το πουδαρ' κι κατουρουσε.

-Βαγγελη γιατι κατουραει κι απο μπροστα κι απο πισω;

-Άσε τσιακατσιουκδες δεν το μουλουχσαν καλα.

Αφου γυρισαμε το φραγμα,μπηκαμε στο λακκο κι να ακρια παν',μπροστα ο Αραπς κι πισω εμεις,σε γενικες γραμμες ο λακκος μεχρι το φτηλια ηταν προσβασιμος, απο κει και πανω τα πραγματα ηταν δυσκολα,τα πουρναρια και τα δεντρα εκλειναν τα παντα, σηκωνες το κεφαλι και δεν εβλεπες τιποτα, τα χορτα μεσα στο ρεμα ισα με μας,ο Αραπς απο κι που ηταν μπροστα τωρα τον τραβουσε ο βαγγελης.

-Τι επαθε ο Αραπς γιατι τον τραβας;;;

-Άσε μας αντροπιαση ντιπ.

Λγο πιο πανω στο κλωσμα ηταν δυο ασβεσταριες,ακριβως κατω απο την πετρωτη,βρηκαμε τη μια σε σχετικα καλη κατασταση -εχω βγαλει και φωτο-την αλλη δεν μπορεσαμε να τη βρουμε.

Αφου ανεβηκαμε αρκετα περασαμε και απο κανα δυο κρεμασεις βρηκαμε και την Ιτια,φτασαμε επιτελους στη παλακουσια εκει ποτιζα τα προβατα το καλοκαιρι παντα κρατουσε μερικες μπαρες με νερο σε μια στιγμη μας μυρισε ψοφιμι αλλα επειδη το μερος ηταν τοσο κλειστο δεν μπορεσαμε να ψαξουμε να το βρουμε,ωσπου βγηκαμε στο δρομο μεσα στο λακκο ,σ' αυτον που ερχετε απο τις παδες και παει στη προγονη εκει συναντιονται και τα ρεμματα ενας λακκος ερχαιτε απο τ' κλεφτη τ' ανήλιο και ο αλλος ερχαιτε απο τη λυγαρια απο το βαλιοτικο το μερος,εκει μας ηρθε παλι εντονη μυρωδια απο ψοφιμι ,επειδη το μερος ηταν καθαρο αρχισαμε να ψαχνουμε τελικα στο λακκο που ερχετε απο τη λυγαρια μεσα σε μια μπαρα με νερο ηταν ενα ζωο ψοφιο στην αρχη το περασαμε για αγριογουρουνο λογου τριχωματος μολις το ειδαμε απο κοντα ηταν αρκουδα ενα σχετικα μεγαλοσωμο ζωο γυρο στα 120 με 150 κιλα και πανω κατω 1 βδομαδα νεκρη,στεναχωρηθηκαμε που ειδαμε ενα τετοιο ζωο νεκρο, σπανιο για τα μερη μας.

Λιγο παραπερα προς την προγονη βρηκαμε και το σταυρο τ' μπαρμπα τ' πετρου απο τη βουβαλα,στη συνεχεια πηγαμε προγονη στα γνωστα λημερια βγηκαν οι απαρετητες φωτο και πηραμε το δρομο τις επιστροφης πριν μας πιασει η ζεστη!!!!!

Κώστας Παλιούρας
Αναρτήθηκε από ioant ap' τ' douvra

Ιατρική & Βότανα

Ιατρική & Βότανα

Ιατρική & Βότανα
Στη μυθολογία, η ασθένεια σχετίζεται με τη βούληση των θεών, που τη στέλνουν είτε στους ασεβής είτε για προσωπικά τους οφέλη.
Η ιατρική πρακτική της πρώιμης αρχαιότητας αρχίζει να συνδυάζει τα δεδομένα της παρατήρησης των ασθενών και τη λαϊκή ιατρική παράδοση με τα νέα φιλοσοφικά ρεύματα της εποχής. Καθώς η επιστημονική σκέψη ωριμάζει και ανεξαρτητοποιείται από τη μυθολογία, οι γιατροί της εποχής αρχίζουν και αναπτύσσουν επιστημονικές τεχνικές, όπως ο Αλκμάων από τον Κρότωνα, (πρόδρομος του Ιπποκράτη), που έκανε εγχειρήσεις στον οφθαλμό. Πλησιάζοντας προς την ακμή της κλασσικής ιατρικής, η ισορροπία ανάμεσα στη φιλοσοφική θεώρηση και την επιστημονική πρακτική αλλάζει σιγά σιγά, με κύριο εκφραστή τον Ιπποκράτη, ο οποίος έδωσε ξεχωριστό ρόλο στο γιατρό, διαχωρίζοντας τον από τους στοχαστές της κοσμολογίας και τη φυσική φιλοσοφία.
Η χρήση των φυτών για φαρμακευτικούς σκοπούς είναι τόσο παλιά όσο και ο πολιτισμός και η πρώτη γνωστή γραπτή αναφορά για θεραπευτικά φυτά έρχεται από τους Σουμέριους το 2200 π.Χ. Ο πατέρας της Ιατρικής, ο Ιπποκράτης κατέγραψε περίπου 400 είδη βοτάνων που η χρήση τους ήταν γνωστή κατά τον 5ο αιώνα π.Χ. και ο Διοσκουρίδης κατά τον πρώτο μ.Χ. αιώνα έγραψε μια βοτανική χρησιμοποιώντας 600 φυτά. Αυτό το έργο ήταν βάση για πολλές μεταγενέστερες βοτανικές έρευνες. Κατά την διάρκεια του Μεσαίωνα και του σκοταδισμού οι προλήψεις σε συνδυασμό με την άγνοια απέδωσαν μαγικές ιδιότητες στα φυτά, μερικές φορές για ασήμαντη αιτία, και ανέπτυξαν ιεροτελεστίες όπου μηχανορραφούσαν για συντηρήσουν το μυστήριο και την μαγεία.
Ο άνθρωπος ήταν επίσης πληροφορημένος, από την αρχή του πολιτισμού, για τα αποτελέσματα των αρωμάτων στο σώμα στο μυαλό και στα συναισθήματα. Τα λουλούδια χρησιμοποιούνταν για να προσελκύσουν αγάπη, φαγητό και προστασία. Τα αρωματικά φυτά χρησιμοποιούνταν για να γιατρέψουν το σώμα.
 

Παλιά γιατροσόφια και " καλλυντικά". Γιατροί και πρακτικές
Η φύση αποτελεί ένα απέραντο χημικό εργαστήριο, τη βασίλισσα των φαρμάκων, που μπορεί να μας ανοίξει το δρόμο για ιδιαίτερα αποτελεσματικά φάρμακα. Ειδικά στην περιοχή μας παρουσιάζει μια αναπτυγμένη βιοποικιλότητα, δίνοντας πολύτιμη πρώτη ύλη για αρκετά νέα φάρμακα. Τα φυτά παράγουν για διάφορους λόγους (άμυνα, πολλαπλασιασμός) μια σειρά ουσίες φτιαγμένες με τρόπο που κανένας χημικός δεν θα μπορούσε να φανταστεί στο εργαστήριο.
Η ιατρική μέχρι τη δεκαετία του ’50 ήταν συνυφασμένη με τα φυσικά προϊόντα. Από τότε και μέχρι τη δεκαετία του ’70 επικράτησε στη παρασκευή των φαρμάκων η συνθετική χημεία. Σήμερα, η ιατρική επιστρέφει στη φύση, αφού τα φυσικά προϊόντα έχουν αναγνωριστεί και επιστημονικά σαν μια σημαντική πηγή θεραπευτικά αποτελεσματικών φαρμάκων.
Η λαογραφία έχει τις καταβολές της βαθιά σ' όλες τις εκδηλώσεις της ζωής του λαού μας. Στα χωριά μας ακόμα σήμερα ο επιστήμονας γιατρός και τα φάρμακα του είναι δυσεύρετα. Η μάχη με τις αρρώστιες γίνονταν απ’ τον πρακτικό Ασκληπιό (φαρμακοποιό) με τα γιατροσόφια του. Φάρμακα που παρασκεύαζε μόνος του με χορταράκια της γης. Εμπειρικές ιατρικές γνώσεις που επέβαλε η "αλάνθαστη" χρήση τους γενιά σε γενιά. Βεντούζες κούφιες, βεντούζες με αίμα, μαλλιά βρεγμένα με ρακή, ζεστά (τσάγια, χαμόμηλα, φασκολόμηλα κ.ά.), είναι τα μέσα που καταπολεμάει π.χ. το κρύωμα.
Για τα καλλυντικά της νέας είχε φροντίσει πάλι η φύση. Όσο κοκκινάδι να έβανε στα χείλη της και το ωχρό πρόσωπο της η κοπέλα της πόλης δεν πλησίαζε τα κοραλλένια χείλη και ρόδινα μάγουλα της χωριατοπούλας. Μόλα ταύτα όμως, παρασκευάζει κι αυτή τα πρακτικά της φτιασίδια και περιποιείται το σώμα της.
Οι χημικές επιδράσεις των διαφόρων φυτών, των καρπών κι όλων των προϊόντων της γης ήταν γνωστές από ανέκαθεν στον άνθρωπο. Μέχρι τελευταία έβαφαν με χρώματα που τάφτιαχναν μόνοι τους.
Ας θυμηθούμε, λοιπόν, τα παλιά γιατροσόφια και "καλλυντικά", αλλά και τις μπογιές βαψίματος που χρησιμοποιούσε ο λαός μας.

Πρακτικοί και παλιοί γιατροί

Πριν όμως από αυτούς όμως υπήρχε η λαϊκή ιατρική. Άνδρες και γυναίκες, συνήθως μεγάλης ηλικίας, με πείρα, ασκούσανε το λειτούργημα της ιατρικής αφιλοκερδώς.
Οι ειδικότητες των πρακτικών αυτών γιατρών ήταν:
1) ΠΑΘΟΛΟΓΟΣ. Ήταν συνήθως βοτανολόγος και κτηνίατρος ταυτόχρονα. Η φαρμακευτική αγωγή για την κάθε πάθηση που συνιστούσε ήταν: Κρυολόγημα: Οι παραδοσιακές βεντούζες ήταν στην ημερήσια διάταξη. Οι δυνατές εντριβές με τσίπουρο, γιατί δεν υπήρχε οινόπνευμα και το "πόντζι" ήταν απαραίτητο. (Το "πόντζι", είναι βρασμένο τσίπουρο με κόκκινες πιπεριές και μέλι). Απαραίτητα πάντα ήταν τα βαριά σκεπάσματα και η πολλή φωτιά. Αμυγδαλές: Συνιστούσε μέλι άκαγο, μάσημα φύλλων από τον θάμνο ντρόκι που έχει καυστικές ουσίες, χαμομήλι, τσάι, γαργάρες με αλατόνερο. Δαγκώματα φιδιών: Έπρεπε αμέσως μ’ ένα κοφτερό σουγιά να γίνει τομή πάνω στο δάγκωμα και να πιεστεί το μέρος εκείνο ώστε να αποβάλει μαζί με αίμα και το δηλητήριο. Στη συνέχεια έπλεναν την πληγή με φρέσκο γάλα, έπιναν ξύδι ή έτρωγαν άγουρα κορόμηλα. (Για τα ζώα ίσχυε η ίδια συνταγή με τη διαφορά ότι δεν έκαναν τομή, αλλά τρύπαγαν το δέρμα με βελόνι). Διάρροια: Έπιναν ζουμί από βρασμένα τσάπουρνα. (Ίδια θεραπεία για ανθρώπους και ζώα). Μεγάλη πίεση: Κοφτές βεντούζες για να βγει αρκετό αίμα και σκόρδο κάθε πρωί. Κατακράτηση ούρων: Ζουμί από βρασμένο γαύρο ή αρκουδοπούρναρο. Νεφρά: Ζουμί από βρασμένη αγριάδα και θειούχα νερά, βρωμονέρια». Ελονοσία: Συνιστούσε ζουμί από βρασμένο βάλσαμο. Κοψίματα: Καυτηρίαζαν την πληγή με κατούρημα και μετά έβαζαν πάνω στάχτη από κομμένο βαμβακερό ύφασμα ή γδούρο (ξέσματα από δερμάτινη ζωστήρα) και δένανε το τραύμα σφιχτά με καθαρό πανί. Ρευματισμοί: Άνοιγαν μια "φουντανέλλα" (τεχνητή πληγή) κάτω από το γόνατο. Τοποθετούσαν, δηλαδή, πάνω στο δέρμα φύλλα αγράμπελης, τα δένανε σφιχτά κι αυτά με τις καυστικές ουσίες που είχαν έκαναν πληγή στο δέρμα, απ' όπου έβγαινε το "δροπίκι" και οι πόνοι ελαττώνονταν. Χρυσή (ίκτερος): Χαράκωναν πάνω από την άνω γνάθο (ακριβώς πάνω απ’ τα δυο μπροστινά δόντια) και έβαζαν πάνω σκόρδο κι αλάτι. Μεξίτια (δοθιήνες ή καλόγεροι): Έβαζαν πάνω ψημένο κρεμμύδι και βρασμένη φλούδα φτελιάς. Έτσι μαλάκωνε κι ωρίμαζε γρήγορα, ενώ ταυτόχρονα έβγαινε το πύον. Πονοκέφαλος: Γερό δέσιμο του κεφαλιού με κορδέλα. Φυσούνα: Την πάθαιναν τ’ άλογα απ’ τη βαρυχειμωνιά και την ασιτία, (δυσκολεύονταν στην αναπνοή τους). Έβραζαν άνθη καπίτσας (αλυγαριάς) και ζεστά όπως ήταν, τα κράταγαν σ' ένα δοχείο κάτω απ’ τη μύτη του ζώου. Αμέσως αυτό "ξεμπούκωνε" κι ανέπνεε ελεύθερα. Γκίξιμο των κατσικιών: Ένα είδος πνευμονίας των κατσικιών. Τα πότιζαν με ζουμί από βρασμένο πλάτανο κι από ένα χορτάρι που λέγεται πλεμονόχορτο. Η θεραπεία ήταν άμεση.
2) ΟΡΘΟΠΕΔΙΚΟΣ. Βγαλσίματα (εξαρθρώματα): Έβαζε το εξαρθρωμένο χέρι ή πόδι μέσα σε πολύ ζεστό νερό γι’ αρκετή ώρα και μετά έφερνε την άρθρωση στη θέση της και έδενε σφιχτά την άρθρωση με γάζα. Σπασίματα: Ο πρακτικός ορθοπεδικός κοίταζε πρώτα το σπασμένο χέρι ή πόδι. Έπειτα έφερνε τα χρειαζούμενα: μαλλιά προβάτου άπλυτα, κομμάτι μάλλινης φανέλας, μακριά λουρίδα βαμβακερού υφάσματος και τις φρίντζες, του νάρθηκα κατά την ιατρική ορολογία και το σχοινί. Τέντωνε το σπασμένο μέρος κι έρχονταν το κόκαλο στη θέση του. Τύλιγε πρώτα προσεχτικά τα μαλλιά, μετά τη φανέλα, τη λουρίδα του πανιού και τελευταία τις φρίντζες. Τα ’δενε όλα αυτά μέχρι "να πιάσει το κόκαλο". (Το ίδιο έκαναν και στα ζώα). Ονομαστός λαϊκός ορθοπεδικός, που θεράπευσε εκατοντάδες σπασμένα χέρια και πόδια, ο μπάρμπα - Γιάννης Ανδριτσογιάννης, συνταξιούχος ταχυδρομικός από το Βουτύρου.
3) ΠΑΙΔΙΑΤΡΟΣ. Για το καρκαλέτσι (κοκκύτη), των μικρών παιδιών, συνιστούσαν στο παιδί να πιει γαϊδουρόγαλο. Για το φτύσιμο της μύγας στο στόμα του μικρού παιδιού συνιστούσαν γυναικόγαλο. Για την ανησυχία και αϋπνία του μικρού παιδιού, το πότιζαν με ζουμί από βρασμένη παπαρούνα (ελαφρό ναρκωτικό) και έτσι το παιδί κοιμόταν κατά βούληση. Για τον πόνο στ' αυτιά έσταζαν μέσα ζεστές σταγόνες λαδιού απ’ το καντήλι του σπιτιού. (Οι καλύτεροι παιδίατροι ήταν οι έμπειρες μαμές).
4) ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΟΣ. Ο λαϊκός οδοντίατρος είχε ένα μειονέκτημα: έβγαζε δόντια, αλλά δεν έβαζε. Οι εξαγωγές γίνονταν με διαφόρους τρόπους: α) Έδεναν μια δυνατή κλωστή από το πονεμένο ή χαλασμένο δόντι και το τραβούσαν με δύναμη. β) Το έπιαναν με τα δυο δάχτυλα και το κούναγαν δυνατά μέχρι να ξεριζωθεί. γ) Επίσης, το τραβούσαν με μικρή τανάλια ή αν υπήρχε, δοντάγρα. Σ' όλες τις περιπτώσεις συνιστούσαν πλύσιμο με αλατόνερο ή τσίπουρο, όπως και για τον πονόδοντο.  Χρησιμοποιούσαν πιο σύγχρονα μέσα: δοντάγρα και παυσίπονες ενέσεις).
5) ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΚΤΗΝΙΑΤΡΟΣ. Ο χειρούργος, επεμβάσεις έκανε μόνο στα ζώα. Στο χτυπημένο ζώο, του έκοβε τ’ αυτί για να βγάλει αίμα και το πότιζε με σκορπιδόχορτο. Αν το ζώο είχε τρέλα και ήταν εξωτερική στο κεφάλι, έκανε τομή με ξυραφάκι κι έβγαζε την κύστη με το υγρό, τοποθετώντας μέσα στην πληγή αλάτι. Ακόμα, ασχολούνταν με τον ευνουχισμό των αρσενικών ζώων. Έτσι τα γουρούνια "τα διάλεγε", έκανε τομή, τους αφαιρούσε τους όρχεις κι έβαζε πάνω στην πληγή αλάτι. Τα τραγιά και τα κριάρια τα "τσοκάνιζε". Χτυπούσε τα νεύρα των όρχεων πάνω σε ξύλο, που λέγονταν τσιόκανος. Τα άλογα και τα γαϊδούρια τα "έστριβε", έδενε τους όρχεις με χοντρό σχοινί κι έστριβε το σχοινί μέχρι που χαλάρωνε το νεύρο και ο σπερματογόνος αδένας.
6) ΜΑΙΕΣ (ΜΑΜΕΣ). Στα χωριά μας συνήθως ήταν μια έμπειρη γιαγιά, που θάχε γεννήσει αρκετά δικά της παιδιά κι είχε βοηθήσει στη γέννα αρκετές δεκάδες άλλες γυναίκες. Η γιαγιά αυτή στέκονταν καταπάνω στην επίτοκο και τη συμβούλευε συνεχώς: γύρισε έτσι, γύρισε αλλιώς, κάνε τούτο, κάνε τ’ άλλο. Όταν γεννιόνταν το παιδί, η μαμή τ’ άρπαζε αμέσως, του ’κοβε τον πλακούντα, τον έδενε καλά, έπλενε το μωρό, το φάσκιωνε κι εύχονταν στους γονείς να τους ζήσει. Μετά συμμάζευεhttp://www.evrytan.gr/selides0/Ygeia_Diatropfi.htm τη λεχώνα και συνιστούσε ελαφρύ φαΐ, απαραίτητα ζουμί κότας "για να βάλει το αίμα που ’χασε" και κρασί "για να καθαρίσει το αίμα της" και προφανώς για να μην πέσει σε υπόταση. Πριν ν’ αποχωρήσει, έλεγε στη μάνα, να δίνει στο μωρό πρώτα χαμομήλι και μετά να το θηλάσει. (Η μαμή στη βάπτιση του μωρού είχε πάντα την τιμητική της θέση)

Οι θεραπευτικές ιδιότητες των δέντρων

http://www.ftiaxno.gr/2011/06/blog-post_03.html

Το κυπαρίσσι

Έχει στυπτικές και ψυκτικές ιδιό­τητες, και τα φύλλα του, όταν πίνονται μαζί με γλυκό κρασί και λίγη σμύρνα, ωφελούν τις καταρροές της κύ­στης και τη δυσουρία. Τα χλωρά κυπαρισσόμηλα, όταν κοπανιστούν και ποθούν μαζί με κρασί, είναι κατάλληλα για την αιμόπτυση και τη δυσεντερία και τις καταρροές της κοιλιάς, το ορθοπνοϊκό άσμα και τους βήχες και το αφέψημα τους έχει τις ίδιες επιδράσεις. Όταν κοπανι­στούν μαζί με σύκο μαλακώνουν τα σκληρώματα και θεραπεύουν τους πολύποδες της μύτης. Αποβάλλουν και τα νύχια που έχουν λέπρα, όταν βραστούν μαζί με ξίδι και λιωθούν μαζί με λούπινα, και συστέλλουν και την εντεροκήλη μπαίνοντας ως κατάπλασμα.

Tις ίδιες επιδράσεις έχουν και τα φύλλα· φαίνεται μάλιστα ότι τα κυπαρισσόμηλα μαζί με τα φύλλα, αν καούν ως θυμίαμα, διώ­χνουν τα κουνούπια. Τα φύλλα λιωμένα ως κατάπλα­σμα συγκολλούν τα τραύματα και είναι και αιμοστατικά, ενώ αν κοπανιστούν και λιωθούν μαζί με ξίδι, βάφουν τα μαλλιά.

Γίνονται κατάπλασμα σκέτα ή και με αλεύρι για το ερυσίπελας, τον έρπητα, τους άνθρακες και τις φλεγμονές των ματιών. Αν προστεθούν σε έμπλαστρο κεριού και μπουν επάνω στο στομάχι, το δυναμώνουν.

Από την άρκευθο υπάρχει ένα είδος μεγάλο και ίνα είδος μικρό. Και τα δύο θερμαίνουν και λεπταίνουν είναι και διουρητικές, ενώ ως θυμίαμα διώχνουν τα φί­δια. Ο καρπός τους, της μίας έχει το μέγεθος φουντου­κιού και της άλλης κουκιού, είναι στρογγυλός και αρωματικός, γλυκός, όταν μασιέται, και υποκίτρινος, ο οποίος αποκαλείται και «αρκευθίς»· είναι μέτρια θερμαντικός και στυπτικός, κάνει καλό στο στομάχι, καθώς και στις παθήσεις του θώρακα, τους βήχες, τις φουσκώσεις, τους κολικούς και τα δαγκώματα από τα φίδια, όταν πίνεται. Είναι και διουρητικός, και γι' αυτό είναι κατάλληλος στις ρήξεις των μυϊκών και των νευρικών ιστών και στους υστερικούς πνιγμούς.

Το βράθυ (το οποίο μερικοί το αποκαλούν βόρατο)-Juniperus sp.-Άρκευθος, γιουνίπερους

Από αυτό υπάρχουν δύο είδη· το ένα λοιπόν από αυτό νοιάζει στα φύλλα με το κυπαρίσσι, είναι όμως πιο αγκαθωτό και με πιο βαριά μυρωδιά, ενώ το δέντρο δεν έχει κορυφή και απλώνεται περισσότερο σε πλάτος· χρη­σιμοποιούν τα φύλλα του για θυμίαμα. Το άλλο είναι όμοιο στα φύλλα με τη μυρίκη.

Και των δύο τα φύλλα σταματούν τα διαβρωτικά έλκη και ανακουφίζουν τις φλεγμονές ως κατάπλασμα, και καθαρίζουν τις μελανιές και τις ακαθαρσίες και διαλύουν τους άνθρακες ως κατάπλασμα μαζί με μέλι. Όταν πίνονται, προκαλούν αιματουρία και αποβολή των εμβρύων όταν εισαχθούν με βύσμα και με υποκαπνισμό, κάνουν το ίδιο. Προστίθενται και στις θερμαντικές αλοιφές, ιδίως μάλιστα στο μύρο του μούστου.

Ο κέδρος είναι μεγάλο δέντρο, από το οποίο μαζεύε­ται και το ονομαζόμενο «κέδρινο (ρετσίνι)». Έχει καρπό σαν του κυπαρισσιού, πολύ μικρότερο όμως. Φυτρώνει και ένας άλλος μικρός κέδρος, αγκαθωτός, ο οποίος βγάζει καρπό σαν της άρκευθου, στο μέγεθος του μύρ­του, στρογγυλό. Από το κέδρινο ρετσίνι καλύτερο είναι το παχύ και διαυγές, το έντονο και βαρύ στη μυρουδιά, το οποίο όταν στάζει μένει σταθερό και δεν διαλύεται.

Έχει ιδιότητες στυπτικές για τα ζωντανά σώματα και διατηρητικές για τα νεκρά, και γι' αυτό μερικοί το αποκάλεσαν «νεκρού ζωή»· καταστρέφει τα ρούχα και τα δέρματα, επειδή θερμαίνει έντονα και ξηραίνει. Είναι καλό και για τις παθήσεις των ματιών, καθώς συμβάλ­λει στην καλή όραση, με επάλειψη, και καθαρίζει τα λευκώματα και τις ουλές των ματιών. Όταν γίνει κλύσμα μαζί με ξίδι, σκοτώνει τα σκουλήκια των αυτιών, και σταματά τους ήχους και τα σφυρίγματα των αυτιών όταν ενσταλάζεται μαζί με αφέψημα ύσσωπου.

Όταν μάλιστα ενσταλαχτεί στις τερηδόνες των δοντιών, σπάει μεν το δόντι, αλλά σταματάει και τον πόνο· όταν, εξάλ­λου, γίνουν πλύσεις του στόματος μαζί με ξίδι, κάνει το ίδιο. Όταν επαλειφθεί γύρω από το γυναικείο αιδοίο πριν από τη συνουσία, είναι αντισυλληπτικό, ενώ ως επάλει­ψη βοηθά τις φλεγμονές του λαιμού και των αμυγδα­λών, ενώ με επάλειψη σκοτώνει τις ψείρες και τις κόνιδες· βοηθά ως κατάπλασμα μαζί με αλάτι τα δαγκώματα από τον κεραστή και, όταν πίνεται με γλυκό κρασί, όσους έχουν πιει τον «λαγό της θάλασσας». Ωφελεί και αυτούς που έχουν ελεφαντίαση, ως μαντζούνι ή με εξωτερική επάλειψη, και καθαρίζει και τα έλκη του πνεύμονα και τα θεραπεύει, όταν πίνεται σε ποσότητα ενός κυάθου, και ως κλύσμα σκοτώνει τα σκουλήκια και τις λεπτές λεβίθες και ρίχνει τα έμβρυα.

Παρασκευάζεται και λάδι από κέδρο, το οποίο χωρίζεται από το κέδρινο ρετσίνι με τουλούπα από μαλλί το οποίο κρέμεται από πάνω κατά το βράσιμο, όπως στην περίπτωση της πίσσας- το λάδι αυτό κάνει για όλα όσα και το κέδρινο ρετσίνι. Το λάδι ιδιαίτερα θεραπεύει την ψώρα των τετραπόδων και των σκύλων και των αγελάδων, με δυνατή επάλειψη, και σκοτώνει και τα τσιμπούρια σε αυτά, όταν επαλειφθεί, και επουλώνει και τις πληγές που δημιουργούνται κατά το κούρεμα τους. Πρέπει να μαζεύουμε και την αιθάλη από αυτό, όπως ακριβώς και της πίσσας, αιθάλη η οποία έχει τις ίδιες ιδιότητες με εκείνη ν.

Οι καρποί του αποκαλούνται κεδρίδες. Έχουν επιδράσεις θερμαντικές και βλαπτικές για το στομάχι- κάνουν καλό στον βήχα, στις ρήξεις των μυϊκών και νευρικών ινών, τη στραγγουρία, ενώ προκαλούν και την έμμηνο ρύση, όταν πίνονται ψιλοτριμμένοι μαζί με πιπέρι, και πίνονται μαζί με κρασί και για τη δηλητηρίαση από το ψάρι «θαλάσσιος λαγός»- απομακρύνουν τα φίδια, όταν επαλειφθούν στο σώμα μαζί με ελαφίσιο λίπος ή μυελό, ενώ προστίθενται και στα αντίδοτα.

Η δάφνη

Ένα είδος είναι λεπτόφυλλο και ένα άλλο πιο πλατύφυλλο. Και οι δύο είναι θερμαντικές και μαλακτικές, και γι' αυτό το αφέψημα τους είναι κατάλληλο για ατμόλουτρα στις παθήσεις της κύστης και της μήτρας. Τα χλωρά φύλλα έχουν ελαφρώς στυπτικές ιδιότητες

Λιωμένα σε κατάπλασμα ωφελούν τα τσιμπήματα από σφήκες και μέλισσες, ενώ μπορούν να καταπραΰνουν και κάθε φλεγμονή ως κατάπλασμα μαζί με ψωμί και κριθάλευρο- όταν πίνονται, ανακουφίζουν το στομάχι και προκαλούν εμετούς. Οι δαφνίδες θερμαίνουν πιο πολύ από τα φύλλα. Ως μαντζούνι λιωμένες με μέλι ή γλυκό κρασί, κάνουν καλό στη φυματίωση, τα ορθοπνοϊκά ά­σθματα και τις καταρροές του θώρακα. Μαζί με κρασί δίνονται ως ρόφημα σε όσους έχουν δαγκωθεί από σκο­ρπιό και καθαρίζουν τους αλφούς. Ο στυμμένος χυμός τους βοηθά τους πόνους των αυτιών, τους ήχους και τη βαρηκοΐα, όταν ενσταλαχτεί με παλιό κρασί και ροδόμυρο, προστίθεται και στις αλοιφές που διώχνουν την κό­πωση και στις θερμαντικές και διαφορητικές αλοιφές. 0 φλοιός της ρίζας τους σπάει τις πέτρες και σκοτώνει τα έμβρυα και ωφελεί όσους πάσχουν από το συκώτι τους, όταν πίνεται μαζί με ευωδιαστό κρασί σε ποσότητα τριών οβολών.

Ο πλάτανος

Τα τρυφερά φύλλα του πλάτανου όταν βραστούν μαζί με κρασί και ως κατάπλασμα, συστέλλουν τις κα­ταρροές των οφθαλμών ανακουφίζουν και τα πρηξίματα και τις φλεγμονές. Ο φλοιός του αν βραστεί με ξίδι, είναι κατάλληλος για πλύσεις του στόματος κατά τους πονό­δοντους. Οι μπάλες του χλωρές, όταν πίνονται μαζί με κρασί, βοηθούν αυτούς που έχουν δαγκωθεί από ερπετά, ενώ αν επαλειφτούν μαζί με λίπος, βοηθούν τα εγκαύμα­τα. Το χνούδι των φύλλων και των σφαιριδίων καταστρέ­φει την ακοή και την όραση, αν πέσει μέσα στ' αυτιά και τα μάτια.

Η μελιά(φράξος)-Fraxinus ornus http://www.botany.gr/fraxinus_ornus.htm

Είναι δέντρο γνωστό, της οποίας ο χυ­μός των φύλλων, και τα ίδια τα φύλλα, όταν πίνονται και γίνονται κατάπλασμα με κρασί, βοηθούν αυτούς που έχουν δαγκωθεί από οχιά. Ο φλοιός της, όταν καεί και επαλειφθεί με νερό, απομακρύνει τη λέπρα. Τα ροκανίδια του ξύλου λένε ότι, όταν πίνονται, είναι θανατηφόρα.

Η λεύκα- Populus alba L.

Ο φλοιός του δέντρου λεύκα, όταν πίνεται σε ποσότητα μιας ουγκιάς, ωφελεί τις ισχιαλγίες και τη στραγγουρία· λέγεται ότι είναι και αντισυλληπτικός, όταν πίνεται μαζί με νεφρό μουλαριού, ενώ και τα φύλλα του, όταν πίνονται μετά την έμμηνη κάθαρση μαζί με ξίδι, λέγεται ότι έχουν τις ίδιες ιδιότητες. Ο χυμός των φύλλων, όταν χλιαρός ενσταλάζεται, ωφελεί τους πόνους των αυτιών. Τα σφαιρίδια τα οποία δημιουργούνται στην εκβλάστηση των φύλλων, όταν επαλειφθούν λιωμένα μαζί με μέλι, θεραπεύουν τις αμβλυωπίες. Μερικοί αναφέρουν ότι ο φλοιός της λεύκας και της μαύρης λεύκας, όταν κοπεί σε μικρά κομμάτια και σκορπιστεί μέσα σε κοπρισμένα χωράφια, σε κάθε εποχή προκαλεί το φύτρωμα φαγώσι­μων μανιταριών.

Λεύκα μαύρη-Populus nigra

Της αιγείρου τα φύλλα ως κατάπλασμα μαζί με ξίδι ωφελούν τους πόνους από ποδάγρα. Το ρετσίνι από αυτήν προστίθεται στα μαλακτικά καταπλάσματα. Ο καρπός της, όταν πίνεται μαζί με ξίδι, λέγεται ότι ωφε­λεί τους επιληπτικούς. Λέγεται ότι και δάκρυ από αυ­τήν, όταν πέσει στον Ηριδανό ποταμό, πήζει και γίνεται το αποκαλούμενο «ήλεκτρο», ή κατ' άλλους «χρυσοφό­ρο»1^, αρωματικό, αν το τρίψεις, και χρυσαφί στο χρώ­μα, το οποίο όταν πίνεται ψιλοτριμμένο, σταματά την καταρροή του στομαχιού και της κοιλιάς.

Η φτελιά(Πτελέα)-Ulmus pedunculata, Ulmus Montana, U. campestris, U. glabra

Της φτελιάς τα φύλλα και τα βλαστάρια και ο φλοιός είναι στυπτικά. Τα φύλλα της λιωμένα κάνουν καλό στη λέπρα ως κατάπλασμα μαζί με ξίδι και κλεί­νουν και τα τραύματα- περισσότερο όμως ο φλοιός, αν περιδεθεί σαν επίδεσμος- γιατί είναι σαν λουρί. Ο πιο παχύς φλοιός, όταν πίνεται μαζί με κρασί ή νερό κρύο σε ποσότητα μιας ουγκιάς, αποβάλλει το φλέγμα. Το αφέ­ψημα των ριζών ή των φύλλων, όταν πίνεται, δημιουργεί πώρο στα οστά πολύ γρήγορα. Το υγρό που βρίσκεται μέσα σε θυλάκια κατά την αρχική εκβλάστηση, γυαλίζει το πρόσωπο, όταν επαλειφθεί, ενώ όταν αυτό το υγρό ξεραθεί, διαλύεται σε ζωύφια σαν τα κουνούπια. Τα πιο φρέσκα φύλλα τρώγονται και ως λαχανικό, βρασμένα σαν προσφάγι.

Η μούχλα η οποία μαζεύεται στα παλιά ξύλα και τη βάση των κορμών, αν πασπαλιστεί σαν αλεύρι, καθαρίζει και επουλώνει τα έλκη. Και σταματά τον έρπητα, αν ανακατευτεί με ίση ποσότητα άνηθου μαζί με λάδι και καεί σε πανί και λεπτοτριμμένη πασπαλιστεί.

Αυτή τη παρατήρηση του Διοσκουρίδη αξιοποιήθηκε ύστερα από αιώνες, με την ανακάλυψη της πενικιλίνης από τον Φλέμινγκ.

χελωνοιστοριες και κερατα

 

                                               ΚΑΠΟΥ ΣΤΟΝ ΑΗ ΓΙΩΡΓΗ  ΟΙ ΧΕΛΩΝΕΣ

                                                ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΕΤΥΧΑΜΕ ΤΟΥΛΑΧΙΣΤΟΝ 5 ΖΕΥΓΑΡΙΑ

                                              ΜΕΧΡΙ ΚΑΙ ΑΤΥΧΗΜΑ ΕΙΧΑΜΕ ΑΠΟ ΤΟ ΠΟΛΥ ΠΑΘΟΣ

                                                ΚΑΙ Η ΕΠΑΝΑΦΟΡΑ

                                               ΝΑ ΚΑΙ ΤΑ ΚΕΡΑΤΑ

Τα πιο δηλητηριώδη μανιτάρια

• http://www.fuitplus.gr/index.php?option=com_k2&view=item&id=2172:ta-pio-dilitiriodi-manitaria&Itemid=306

Πολλά είδη μανιταριών παράγουν διάφορες χημικές ουσίες οι οποίες τα καθιστούν τοξικά και από μια ευχάριστη λιχουδιά μπορούν να μετατραπούν σε θανατηφόρα. Αν και ο αριθμός των θανατηφόρων ειδών είναι σχετικά μικρός, πολλά απο αυτά προκαλούν ιδιαίτερα βαριά και δυσάρεστα συμπτώματα. Η τοξικότητα των μανιταριών αυτών είναι το αποτέλεσμα της εξελεκτικής διαδικασίας και χρησιμεύει σαν ασπίδα από τους εχθρούς τους.

Σας παραθέτουμε πέντε είδη μανιταριών που δεν πρέπει να καταναλώνονται.

1. Galerina autumnalis

Είναι ένα είδος δηλητηριώδους μανιταριού, το οποίο βρίσκεται συχνά πάνω σε κορμούς δέντρων και σπανιότερα σε υγρά εδάφη. Μπορεί να αναγνωριστεί απο το καφέ χρώμα στο πάνω μέρος του  καπέλου του, το κάτω μέρος είναι συνήθως σκουρόχρωμο, δεν έχει μεγάλο μέγεθος και η διάμετρος του καπέλου είναι 3-5 εκατοστά. Η τοξίνη (a-amanitin) που παράγει αρχικά  καταστρέφει τα κύτταρα του συκωτιού, στη συνέχεια επηρεάζει το κεντρικό νευρικό σύστημα και τα νεφρά. Με την πάροδο 6-24 ώρών απο την κατανάλωση αρχίζουν να εμφανίζονται σπασμοί και διάρροια . Στη συνέχεια τα συμπτώματα αυτά φαίνεται να υποχωρούν. Την 4η με 5η ημέρα η συγκέντρωση της τοξίνης αυξάνεται επηρεάζοντας σημαντικά το συκώτι και τα νεφρά.  Συχνά επακολουθεί ο θάνατος εκτός και αν γίνει μεταμόσχευση συκωτιού ή αν παρθεί καποιο άλλο δραστικό μέτρο. Δέν υπάρχει θεραπεία για την κατανάλωση μεγάλης ποσότητας τοξίνης αλλά η ιατρική βελτιώνεται στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων.

2. Amanitas Muscaria

Ένα πολύ όμορφο είδος μανιταριού. Είναι αυτό που περιγράφεται πάντα στα παραμύθια. Το καπέλο του είναι κίτρινο ως κόκκινο, ενώ διαθέτει κηλίδες άσπρου χρώματος στο πάνω μέρος. Ζει σε ολόκληρο το βόριο ημισφαίριο. Αν και η οικογένεια των μανιταριών στην οποία ανήκει (Amanita) θεωρείται υπεύθυνη για το 90% των θανάτων που σχετίζονται με τα μανιτάρια, η κατανάλωση του Amanitas Muscaria έχει ψυχοδραστικά αποτελέσματα στον άνθρωπο. Τα συμπτώματα συνήθως εμφανίζονται μέσα στις 2 πρώτες ώρες ενώ διαρκούν αρκετές ώρες. Πολύ συχνή είναι η ναυτία και η εμμετική τάση, αλλά τα κυριότερα συμπτώματα της δηλητηρίασης εμφανίζονται στο κεντρικό νευρικό σύστημα: σύγχηση, οπτική παραμόρφωση, ψευδαισθήσεις και σπασμοί. Συχνή είναι επίσης και η εμφάνιση υπνηλίας, ενώ αυτοί στους οποίους εμφανίζεται ξυπνάνε πολύ δύσκολα.

3. Amanita pantherina

Ακόμα ένα μέλος της οικογένειας pantherina, εξίσου τοξικό αν και συνήθως όχι θανατηφόρο. Το καπέλο του έχει ανοιχτό καφέ χρώμα και έντονες άσπρες βούλες. Βρίσκεται συνήθως σε δασικές εκτάσεις και πάρκα, ενώ εύκολα μπορεί να μπερδευτεί με το Amanita rubescens που είναι πολύ πιο κοινό. Η τοξίνη που περιέχεται στο είδος αυτό (a-pantherina) επιδρά στο κεντρικό νευρικό σύστημα του ανθρώπου, σε συνδιασμό με άλλες ουσίες που επίσης περιέχονται στο μανιτάρι. Τα συμπτώματα εμφανίζονται περίπου 2 ώρες μετά την κατανάλωση. Τα πιο συνηθισμένα είναι ατονία, αταξία, τριχόπτωση, υπερκινητικότητα και ψευδαισθήσεις.

4. Amanita bisporigera, Amanita virosa, Amanita verna

Τρία διαφορετικά είδη με παρόμοια χαρακτηριστικά. Είναι επίσης γνωστά και ως άγγελοι του θανάτου αφού είναι πολύ θανατηφόρα. Και τα τρία είδη αποτελούνται από μανιτάρια με άσπρο χρώμα, τα οποία έχουν συμβιωτική σχέση με τα δέντρα, δηλαδή ζουν και αναπτύσσονται πάνω στον κορμό τους. Η τοξίνη τους και τα συμπτώματα της κατανάλωσής τους είναι ίδια με αυτά του είδους Galerina automnalis.

5. Brain mushroom

Είναι ένα όμορφο μανιτάρι κοινό στις βοριότερες περιοχές κατά τη διάρκεια της άνοιξης. Εύκολα ξεχωρίζει από όλα τα υπόλοιπα μανιτάρια εξαιτίας του σχήματός του, το οποίο έχει κοκκινωπό χρώμα και μοιάζει με ανθρώπινο εγκέφαλο. Μπορεί να ζήσει για μεγάλο χρονικό διάστημα στο έδαφος δασικών περιοχών, ακόμα και σε συνθήκες ξηρασίας. Η τοξίνη που περιέχει λέγεται γυρομιτρίνη. Έχει αιμολυτικές ιδιότητες (καταστρέφει τα ερυθρά κύτταρα του αίματος) και σοβαρότατες επιδράσεις στο κεντρικό νευρικό σύστημα. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν ναυτία, εμετό, διάρροια, αδυναμία, ατονία και πονοκεφάλους. Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις ο άνθρωπος μπορεί να πέσει σε κώμα ή να φτάσει στο θάνατο.

Πεινασμένοι στην Αθήνα

Πεινασμένοι στην Αθήνα

Καθώς άλλη μια σεζόν τηλεοπτικού γκουρμέ ετοιμάζεται να ξεκινήσει, όλο και περισσότερο αυξάνεται ο αριθμός των πεινασμένων στους κάδους απορριμμάτων του δρόμου

Θρηνούμε συλλογικά το τέλος της ψευδαίσθησης 

ότι «εδώ, και να πεθαίνεις, 

όλο και κάποιος γείτονας θα βρεθεί 

να σου δώσει ένα ποτήρι νερό».
Φίλος μού αφηγήθηκε πρόσφατα πώς, γυρνώντας σπίτι τις προάλλες, έπεσε άθελά του πάνω σε μεσήλικα γείτονα που πραγματοποιούσε βουτιά στον κάδο απορριμμάτων, με τη γυναίκα του να φυλάει τσίλιες στα τρία μέτρα. Ο φίλος-αυτόπτης μάρτυς κι ο υπεράνω πάσης υποψίας γείτονάς του δεν κατοικούν στο μαλακό υπογάστριο της πόλης, αλλά στην καρδιά του Κολωνακίου. Και το όλο περιστατικό δεν είναι πλέον εξωτικό αλλά βγαλμένο, λες, από ένα συλλογικό, βιωματικό «ντοκιμαντέρ» για την Αθήνα της εποχής του ΔΝΤ και του 20% ανεργίας. Λίγα χρόνια πριν, θα έβλεπες μόνο τον γραφικό «ψυχάκια» ρακοσυλλέκτη της γειτονιάς που κάθε βράδυ έβγαινε να ψαχουλέψει τα καλαθάκια του δήμου. Σήμερα, όμως, τον «θησαυρό» του διεκδικεί μια διευρυμένη, ετερόκλητη στρατιά ανθρώπων που τελευταία κατέληξαν να εξασφαλίζουν τον βιοπορισμό, τρώγοντας απ’ τα «έτοιμα» του δρόμου. Ανάμεσά τους, η άστεγη bag lady που βαρέθηκε να την κλέβουν στο ξέφραγο υπόγειο κι επέλεξε τον ανοιχτό ουρανό. 
Ο εξαθλιωμένος Πακιστανός
που κατόρθωσε να επιβιώσει πέρυσι απ’ τις πλημμύρες στη χώρα του και βρέθηκε στα Πατήσια να μαζεύει χαλασμένα σεσουάρ και παλιοσίδερα για να εξασφαλίσει ένα εισιτήριο για την Ευρώπη. Η απολυμένη γραμματέας εταιρείας σωληνώσεων στη Λυκόβρυση που «από αξιοπρέπεια» πηγαίνει να εντοπίσει τα τρία ημερήσια γεύματά της σε κάδους 10 χλμ. μακριά απ’ τη γειτονιά της. Ο συνταξιούχος που του κόψανε το επικουρικό και κατέληξε με 450 ευρώ τον μήνα.
Η Σομαλή κυρία που έφυγε για να γλιτώσει απ’ την κρίση υποσιτισμού στη χώρα της για να ‘ρθει να πεινάσει σε πιο ασφαλές έδαφος. Η κρίση μετέτρεψε τους κάδους απορριμμάτων σε «χαριστικά» μπαζάρ 24ώρου βάσης. Ο σκουπιδοτενεκές έχει γίνει για πολλούς ανθρώπους ένα υπαίθριο σιτηρέσιο, ένα τραπέζι Αγάπης που κανείς πολιτικός δεν θέλει να καπηλευτεί, αφού μυρίζει. Μια αλυσίδα δωρεάν επιβίωσης για τους φτωχούς «νέου τύπου». Ο μαστός μιας πόλης-σκρόφας που πέθανε, αλλά τα μικρά της δεν το ‘χουν πάρει ακόμα είδηση και συνεχίζουν να θηλάζουν το κουφάρι.
Πέρα, όμως, από τα δραματοποιημένα ενσταντανέ εσχατολογικού τύπου, πόσο ρεαλιστική είναι η ανησυχία για την ασιτία στην Αθήνα; Αν σταθείς σε σχετικές ειδήσεις, όπως η πρόσφατη για παιδιά που λιποθυμούν από ασιτία στα σχολεία, θα δεις ότι είτε αφορούν μεμονωμένες περιπτώσεις είτε διαψεύδονται απ’ τις ίδιες τις πηγές τους. Ψάχνοντας τον όρο «ρακοσυλλέκτης», εντόπισα πάνω από δέκα λέξεις στ’ αγγλικά που αντιστοιχούν στη μία και μοναδική ελληνική: από τον scavenger (ο βρόμικος παλιατζής) και την bag lady (η άστεγη με το καρότσι) ως τον dumpster diver
(ο «βουτηχτής» του κάδου) και τον rag-and-bone (ο κουρελιάρης κλοσάρ). Αν πιάσει κανείς το πρόβλημα του υποσιτισμού γενικότερα στις μεγάλες δυτικές μητροπόλεις, θα δει ότι, όπως στη Νέα Υόρκη ή το Παρίσι, έτσι και εδώ εκείνοι που (εξακολουθούν να) υποσιτίζονται είναι συγκεκριμένες, ευάλωτες ομάδες: παιδιά ρομά, οικονομικών μεταναστών και αιτούντων άσυλο, έγκυοι χωρίς άδεια παραμονής ή άνεργες θηλάζουσες μητέρες. Αλλά, δεν απάντησε πρόσφατα σε έρευνα ένα ποσοστό Ελλήνων πάνω από 85%, και μάλιστα μορφωμένων, και μάλιστα και από τον αριστερόπροοδευτικό χώρο, ότι επιθυμεί να φύγουν οι ξένοι απ’ τη χώρα μας; Άρα, για ποιο concern μιλάμε;
Κι όμως, κάτι έχει αλλάξει, ακούω κάποιους να φωνασκούν. Μπορεί, αλλά μήπως αυτό έχει να κάνει περισσότερο μ’ ένα νέο «κατοχικό σύνδρομο» και με το γεγονός ότι βιώνουμε την ανεπάρκεια της μάνας-πολιτείας να μας θρέψει ως έναν βίαιο απογαλακτισμό, το απότομo ξύπνημα απ’ το εθνικό μας οιδιπόδειο; Αν όντως άλλαξε κάτι, αυτό μοιάζει ν’ αφορά το «αθάνατο ελληνικό φιλότιμο» που προσφάτως ανακαλύψαμε ότι πνέει τα λοίσθια. Θρηνούμε συλλογικά το τέλος της ψευδαίσθησης ότι «εδώ, και να πεθαίνεις, όλο και κάποιος γείτονας θα βρεθεί να σου δώσει ένα ποτήρι νερό». Πάει η δήθεν «ασφάλεια» και αμεριμνησία των τελευταίων δεκαετιών που πληρωνόταν με φόβο, σούζα, ελιγμούς και εγγαστριμυθία: όσο κρατούσαν οι μέρες οίνου και ρόδων, μάθαμε να γυρίζουμε ψυχρά την πλάτη στον άλλο, να μην έχουμε ανάγκη κανέναν άλλο, γιατί είχαμε ανάγκη μόνο την τράπεζα. Οι μόνοι λίγοι που έμειναν ουσιαστικά αλληλέγγυοι ήταν αυτοί που ουδέποτε είχαν σχέση με τους δεσμοφύλακες, κι έτσι αρνήθηκαν να παραδοθούν στη συμμορία.
Αλλά η Αθήνα είναι μια πόλη κλειστή, χωρίς σημεία εισόδου, ακόμη και για τους «εσωτερικούς» της μετανάστες (μιλώ εξ ιδίας πείρας). Κι όμως, υπήρχε πράγματι εποχή που η πόλη σε αγκάλιαζε στοργικά, μόνο που αυτό ήταν πολύ παλιά. Ο Άγγλος συγγραφέας και περιηγητής Ίβλιν Βο, σε μια στάση στην Αθήνα περί τα τέλη της δεκαετίας του ‘20, είχε εκπλαγεί από την αλληλεγγύη των Αθηναίων.
Περιγράφοντας σκηνή σε καπηλειό, όπου είχε ανάψει πολιτική συζήτηση, θυμάται έναν μεσήλικα, φτωχικά ντυμένο, να κάθεται μόνος στο τραπέζι και να δίνει γροθιές στοναέρα, με τους γύρω θαμώνες έτοιμους να τον πετάξουν έξω με κλοτσιές. Όταν ο γέρος ξαστόχησε και, σπάζοντας με τη γροθιά το ποτήρι του, κόπηκε και άρχισε να κλαίει, όλοι σηκώθηκαν απ’ τα τραπέζια τους κι έσπευσαν να του δέσουν την πληγή, να τον χτυπήσουν φιλικά στην πλάτη και να τον ταΐσουν κάτι «μικρά κομμάτια κρέας καρφωμένα σε σπίρτα». Σε καμιά άλλη πόλη της Εσπερίας δεν το ‘βρισκες
αυτό τότε. Σε αντίστοιχο καπηλειό της Μονμάρτης, λίγο πιο πριν, ένας άλλος κατατρεγμένος, ο Βερλαίν, δεν έβρισκε ούτε ένα πιάτο φαΐ και κοιμόταν σε παραπήγματα. Η πείνα ναι, συμβαίνει δίπλα του, αλλά στον παράλληλο χωροχρόνο των εξαθλιωμένων ανθρώπων που κοιμούνται στα σκουπίδια και «τρώγονται» κατά λάθος από τα απορριμματοφόρα. Είκοσι χιλιάδες άστεγοι -και μάλιστα «πτυχιούχοι νεοάστεγοι»- στην Ελλάδα, όπως επιβεβαιώνει η οργάνωση Κλίμακα, είναι ήδη πολλοί. Πού να προσθέσεις και τους 180.000 ανεπιβεβαίωτους που ζουν σε επισφαλείς συνθήκες ή τους μετανάστες, που δεν υπολογίζονται καν σε καμιά καταγραφή. Οπότε, καλή αυτή η νέα τάση της συμπόνιας και ηθική η ανησυχία, αλλά, ως γνωστόν, η συμπόνια ποτέ δεν ήταν επαρκές κίνητρο για ανθρωπιστική δράση. Ακόμη και οι ναζί έκλαιγαν όταν έκαναν πειράματα σε παιδιά Εβραίων. Κάποια στιγμή πρέπει ν’ αναρωτηθούμε τι μας εμποδίζει να κάνουμε πράξη τα λόγια, τι μας κά-
νει κυνικούς τη στιγμή που κάποιος μάς καλεί να δώσουμε λύση στο βάσανό του;
Αν έχουμε κάτι να φοβόμαστε, αυτό δεν είναι η πείνα ούτε η εξαθλίωση των άλλων. Αλλά το γεγονός ότι σιγά σιγά προσαρμοζόμαστε στην αδυναμία κάποιων συνανθρώπων μας, και μάλιστα επιβεβαιώνουμε αυτή την αδυναμία τους ως προϋπόθεση της κυριαρχίας κι αναπτύσσουμε οι ίδιοι εκείνο τον βαθμό βαναυσότητας, αναισθησίας και βιαιότητας που απαιτείται για την άσκηση της κυριαρχίας μας.

ΕΥΑΙΣΘΗΤΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ

• Υπάρχει σαφής τάση του πληθυσμού των αστέγων, περίπου στο 25%, ενώ παράλληλα αλλάζει και το προφίλ των ανθρώπων που διαβιούν στον δρόμο ή σε ανεπαρκείς ή ακατάλληλες συνθήκες στέγασης. (πηγή:Κλίμακα)

• Οι άστεγοι, λόγω κρίσης («νεοάστεγοι»), είναι άτομα παραγωγικών ηλικιών, από 30 έως 45 ετών, αλλά και νέοι με μισθούς των 500 ευρώ, που δεν μπορούν να συντηρήσουν μια κατοικία, καθώς επίσης και άτομα που έχασαν τη δουλειά τους λίγο πριν απ’τη σύνταξη. (Κλίμακα)

• Σε σύγκριση με τον «παραδοσιακό πληθυσμό» των αστέγων, τα άτομα αυτά έχουν μέτριο ως υψηλό μορφωτικό επίπεδο, δεν παρουσιάζουν άμεσα κάποια προβλήματα ψυχικής υγείας ή κάποια μορφή εξάρτησης.Επίσης, παρουσιάζουν μεγαλύτερη http://antipetroula.blogspot.com/2011/11/blog-post_460.htmlδυνατότητα για αποκατάσταση και κοινωνική επανένταξη. (Κλίμακα).

• Περίπου 2.000 άνθρωποι προσέρχονται καθημερινά για σίτιση στο Κέντρο Υποδοχής και Αλληλεγγύης του Δήμου Αθηναίων. Σύμφωνα με το Κέντρο, έχει παρατηρηθεί αύξηση στην προσέλευση κατά 10-15%, η οποία ωστόσο είναι εμπειρική, δεν στηρίζεται σε μετρήσεις.

• Την περίοδο 2007-2009 οι αυτοκτονίες στη χώρα μας αυξήθηκαν κατά 17% λόγω κρίσης, σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη της επιστημονικής επιθεώρησης «The Lancet». Νεότερα στοιχεία δεν υπάρχουν.

Με περίπου 1 ευρώ αμείβονται για κάθε κιλό σιδηρικών που καταφέρνουν να εντοπίσουν στους κάδους των σκουπιδιών οι μετανάστες από ασιατικές, κυρίως, χώρες. 

http://www.lifo.gr/